• İçindekiler
• Nedir
• Antibiyotikler
• Neden Alınmaz
• Emin Olmak
• Nasıl Alınır

Nedir

Nedir?

Antibiyotikler bakterileri öldüren ilaçlardır. Bakteriler, streptokok boğaz ağrısı, kulak enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonları ve sinüs enfeksiyonları (sinüzit) gibi enfeksiyonlara yol açabilir.

Birçok antibiyotik türü vardır. Her biri biraz farklı çalışır ve farklı bakteri türleri üzerinde etki gösterir. Doktorunuz sizin enfeksiyonunuz için hangi antibiyotiğin en iyisi olduğuna karar verecektir.

Antibiyotikler

Antibiyotikler her şeyi iyileştirmez mi?

Antibiyotikler güçlü ilaçlardır, ama her şeyi tedavi edemezler. Antibiyotikler bir virüsünün neden olduğu hastalıklara karşı işe yaramaz. Şu gibi hastalıklarda faydaları dokunmaz:

• Soğuk algınlığı.
• İnfluenza (grip).
• Akut bronşit vakalarının çoğu.
• Streptokok bakterilerinin neden olmadığı çoğu boğaz ağrısı.
• Burun akıntısı.

Bu hastalıklar genellikle kendiliğinden iyileşir. Daha iyi hissetmek için ne yapabileceğinizi doktorunuza danışın.

Neden Alınmaz

Neden her ihtimale karşı antibiyotik alınmaz?

İhtiyacınız olmadığı halde antibiyotik alırsanız, ihtiyacınız olduğunda işe yaramayabilirler. Her antibiyotik aldığınızda, ilacın öldüremeyeceği bakteriler olma ihtimali biraz daha artar. Zamanla bu bakteriler değişime (mutasyona) uğrar ve öldürülmeleri zorlaşır. Onları öldürmek için kullanılan antibiyotikler artık işe yaramaz. Bu bakterilere antibiyotiğe dirençli bakteriler denir.

Bu dirençli bakteriler daha uzun süren ve daha ciddi enfeksiyonlara neden olabilir. Bunları tedavi etmek için bedeli daha fazla olan daha güçlü antibiyotikler kullanmanız gerekebilir. Güçlü bir antibiyotik ilk ilaçtan daha fazla yan etkiye neden olabilir.

Antibiyotiğe dirençli bakteriler aynı zamanda aile bireyleri, çocuklar ve iş arkadaşlarınıza bulaşabilir. Bu durumda içinde bulunduğunuz topluluk, iyileşmesi daha zor ve maliyetli olan enfeksiyonlar kapabilir. Doktorların daha önce genel enfeksiyonları tedavi etmek için verdiği bazı antibiyotikler artık işe yaramaz.

İhtiyacınız olmayan antibiyotikler daha iyi hissetmenizi sağlamaz, hastalığı iyileştirmez ya da başkalarının sizdeki enfeksiyonu kapmasını engellemez. Ama bunları almak zararlı yan etkilere neden olabilir. Yaygın görülen yan etkiler şunlardır:

• Mide bulantısı.
• İshal.
• Karın ağrısı.

Antibiyotikler aynı zamanda Clostridium difficile kolite (C. difficile kolit olarak da adlandırılır), yani kalın bağırsağın şişmesi ve tahriş olmasına neden olabilir. Bu, antibiyotikler kalın bağırsağınızdaki normal bakterileri öldürerek C. difficile bakterilerinin çoğalmasına yol açtığı için olur. Bu sorun, ishal, ateş ve karın kramplarına neden olabilir. Nadir durumlarda ölüme yol açabilir.

Kadınlar vajinal mantar enfeksiyonları antibiyotik alımından kaynaklanabilir. Antibiyotikler nadiren, acil bakım gerektiren tehlikeli bir alerjik reaksiyona neden olabilir.

Emin Olmak

Antibiyotiklerin benim için en iyi tedavi olduğundan nasıl emin olabilirim?

Antibiyotik kullanımı hakkında bilinçli olun. Antibiyotiklerin, virüslerden değil bakterilerden kaynaklanan enfeksiyonları tedavi etmeye yardımcı olduğunu bilin. İşte ihtiyaç duyduğunuzda antibiyotiklerin işe yarayacağından emin olmak için yapabileceğiniz birkaç şey:

• Antibiyotikler en iyi tedavi olup olmadığını her zaman doktorunuza sorun. İhtiyacınız olmadığı sürece antibiyotik istemediğinizi belirtin.
• Kendinizi daha iyi hissetmenize veya hastalığı tedavi etmeye yardımcı olmadıkları sürece, doktorunuza antibiyotik vermesi için baskı yapmaktan kaçının. Daha iyi hissetmek için başka ne yapabileceğinizi doktorunuza danışın.
• Farklı bir hastalık ya da bir başkası için reçete edilen antibiyotikleri kullanmayın. Doğru tedavinin gecikmesine ve hastalığın kötüye gitmesine neden olabilirsiniz.
• Hastalıklara karşı kendinizi koruyun. Ellerinizi sabun ve ılık suyla iyice yıkayarak temiz tutun.
• İhtiyaç duyduğunuzda bir grip aşısı ve başka aşılar yaptırın.

Doktorunuza şu soruları sorabilirsiniz:

• Neden antibiyotiğe ihtiyacım var?
• Bu antibiyotiklerin yan etkileri nelerdir?
• Yan etkilerini önlemek için herhangi bir şey yapabilir miyim?
• Antibiyotiği nasıl alacağım? Günün belli bir zamanında almam gerekir mi? Yemekle birlikte mi alacağım?
• Bu antibiyotik başka ilaçlarla etkileşime girer mi?
• Başka ilaçlar, bazı gıdalar ya da alkolle birlikte alırsam bir şey olur mu?
• Antibiyotikleri buzdolabında tutmam gerekir mi? Herhangi bir saklama talimatı var mı?

Antibiyotik almanız gerekirse her zaman doktorunuza ya da eczacınıza aldığınız diğer ilaçları ya da besinsel takviyeleri söyleyin. Uygulayabileceğiniz herhangi özel bir diyet, sahip olduğunuz herhangi bir ilaç ya da yiyecek alerjisi ve diğer sağlık sorunlarınız hakkında konuşmayı ihmal etmeyin. Ayrıca, hamileyseniz ya da hamile kalmayı planlıyorsanız doktorunuza söylemeyi unutmayın.

Nasıl Alınır

Antibiyotiği nasıl alacağım?

Doktorunuz bir antibiyotik reçete ettiği zaman:

• Verdiği talimatlara uygun şekilde kullanın. Her zaman prospektüste söylenen tam miktarı kullanın. Prospektüste ilacı belirli bir zamanda almanız söyleniyorsa, bu talimatlara uyun.
• Doktorunuzun istediği süre boyunca kullanın. Kullanmaya başladıktan birkaç gün sonra kendinizi iyi hissetmeye başlayabilirsiniz. Ama antibiyotikleri talimatlara uygun şekilde kullanmak önemlidir, genellikle bitene kadar kullanmanız gerekir. Tedavinin ilk birkaç gününde hayatta kalan, biraz daha güçlü olan bakterilerden kurtulmak için belirtilen süre boyunca kullanmanız gerekir. Reçeteyle verilen bir antibiyotiğin sadece bir kısmını kullanırsanız, antibiyotiklerin öldüremediği bakteriler (antibiyotiğe dirençli bakteriler) gelişebilir. Artan ilacı saklamayın.

Antibiyotikler genellikle güvenlidir. Ancak yan etkileri gözlemek önemlidir. Yaygın görülen yan etkiler, bulantı, ishal ve karın ağrısıdır. Kadınlarda vajinal mantar enfeksiyonlarına yol açabilirler.

Nadir durumlarda, antibiyotikler acil bakım gerektiren tehlikeli bir alerjik reaksiyona neden olabilir. Eğer kullandığınız antibiyotik sizi gerçekten rahatsız eden yan etkilere neden olursa, aynı işe yarayan ama bu yan etkilere neden olmayan başka bir antibiyotik olup olmadığını sormak için doktorunuzu arayın. Doktorunuza, yan etkilerle başa çıkmak için bir tedaviye ihtiyacınız olup olmadığını da sorun. Bazı küçük yan etkileri önlemek zordur, ama daha şiddetli olurlarsa bunları doktorunuzla tartışın.