• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Sebepleri
• Risk Faktörleri
• Muayenesi
• Testleri
• Tedavisi
• Önleme

Nedir

Nedir?

Kalp üfürümleri, kalbinizin atım döngüsü sırasında, vınlamak ya da hışırdamak gibi, kalp yakınındaki çalkantılı kanın çıkardığı anormal seslerdir. Bu sesler stetoskopla duyulabilir. Normal kalp atışı “lubb-dupp” (bazen “lub-DUP” diye tanımlanır) iki ses çıkarır. Bunlar kalp kapakçıklarının kapanma sesleridir.

Kalp üfürümleri doğuştan gelebilir ya da yaşamın ilerleyen dönemlerinde gelişebilir. Kalp üfürümleri hastalık değildir, ama üfürümler, altta yatan bir kalp sorununun göstergesi olabilir.

Kalp üfürümlerinin çoğunluğu zararsızdır (masum) ve tedavi gerektirmez. Bazı üfürümlerine, altta yatan bir kalp sorununun sebep olmadığından emin olmak için takip testleri gerekebilir. Eğer gerekliyse, tedavi kalbinizdeki sebebe yönelik yapılır.

Belirtileri

Belirtileri

Eğer zararsız kalp üfürümleriniz varsa, ya da daha yaygın bilinen şekliyle masum kalp üfürümleriniz varsa, muhtemelen başka belirti ve işaretleriniz olmayacaktır.

Anormal kalp üfürümlerinin, doktorunuzun kalbinizi dinlemesi sırasında duyduğu anormal seslerden başka, açıkça görülen başka belirtileri genellikle yoktur. Ama eğer şu belirtileriniz ya da işaretleriniz varsa, bunlar kalp sorununu gösteriyor olabilir:

• Cilt, özellikle de parmak ucu ve dudakların mavi gibi görünmesi
• Şişme
• Nefes darlığı
• Karaciğer büyümesi
• Geniş boyun damarları
• İştahsızlık ve büyüme geriliği (küçük çocuklarda)
• Kilo alma (yetişkin ve çocuklarda)
• Hiç ya da çok az çabada ağır terleme
• Göğüs ağrısı
• Baş dönmesi
• Baygınlık

Doktora ne zaman gitmeli?

Çoğu kalp üfürümleri ciddi değildir, ama eğer siz ya da çocuğunuzun kalp üfürümü olduğunu düşünüyorsanız, aile doktorunuzu görmek için randevu alın. Doktorunuz kalp üfürümlerinizin masum ve başka tedavi gerektirmediğini ya da altta yatan bir kalp sorunu varsa, başka testlere gereksinim olduğunu size söyleyebilecektir.

Sebepleri

Sebepleri

İki tür kalp üfürümü vardır: masum üfürümler ve anormal üfürümler. Masum üfürümleri olan bir kişi, normal bir kalbe sahiptir. Bu tür üfürümler yeni doğan bebeklerde ve çocuklarda yaygındır. Bütün çocukların yarısından fazlasında, bir dönem kalp üfürümü vardır ve bu üfürümlerin çoğu zararsızdır.

Anormal kalp üfürümleri daha ciddidir. Çocuklarda anormal üfürümlere genellikle doğuştan gelen kalp hastalıkları neden olur. Yetişkinlerde, anormal üfürümler çok sıklıkla sonradan edinilmiş kalp kapakçığı sorunları yüzündendir.

Masum kalp üfürümleri

Masum kalp üfürümleri, kalpten kan akışı daha hızlı olduğunda meydana gelir. Üfürümlere yol açan, kalpten kanın hızlı akmasına neden olan durumlar şunlardır:

• Fiziksel aktivite ya da egzersiz
• Hamilelik
• Kalbinizin yapısında, kalp ameliyatı gibi nedenlerle değişiklik olması
• Vücut dokularınıza yeterli oksijeni taşıyacak sağlıklı kırmızı kan hücrenizin olmaması (anemi)
• Vücudunuzda fazla tiroit hormonu miktarının bulunması (hipertiroidizm)

Yaşlanma ya da kalp ameliyatı nedeniyle kalptaki değişiklikler de masum kalp üfürümlerine yol açabilir. Masum kalp üfürümleri zaman içinde kaybolabilir ya da başka kalp rahatsızlığına neden olmadan, yaşamınız boyunca devam edebilir.

Anormal kalp üfürümleri

Kalp üfürümlerinin çoğu ciddi olmamakla birlikte, bazıları kalp sorunlarından kaynaklanabilir. Çocuklarda anormal kalp üfürümlerinin sebebi genellikle doğuştan gelen kalp hastalıklarıdır; bu, bebekler yapısal kalp bozukluklarıyla doğduklarında olur. Kalp üfürümlerine neden olan yaygın doğuştan kalp hastalıkları şunlardır:

• Kalpte delik ya da kardiyak şant. Çocuklardaki birçok kalp üfürümü, septal kusur olarak bilinen kalp odacıklarının arasındaki delikten kaynaklanır.  Bunlar, deliğin büyüklüğü ve yerine göre ciddi olabilir ya da olmayabilir. Kalp odacıkları arasında ve damarlarda anormal kan akışı olduğunda, kalp üfürümlerine yol açan şantlar oluşur.
• Kalp kapakçığı anormallikleri. Doğuştan kalp kapakçığı anormallikleri doğumda vardır ama bazen yaşamın çok ileri aşamalarına kadar keşfedilmez. Örnekleri, yeterli kan akışına olanak vermeyen kapakçıklar (stenosis) ya da tam kapanmayan ve kaçağa yol açan kapakları içerir (regürijitasyon).   

Anormal kalp üfürümlerinin diğer nedenleri, enfeksiyonlar ve kalbin yapısını bozan durumlardır, büyük çocuklarda ya da yetişkinlerde daha yaygındır.

• Romatizmal ateş. Gelişmiş ülkelerde seyrek görülmekle birlikte, romatizmal ateş ciddi bir sorundur, streptokok boğaz enfeksiyonunun hızlı ve iyi tedavi edilmediği durumlarda meydana gelir. Birçok vakada, romatizmal ateş kalp kapakçıklarını kalıcı olarak etkiler ve kalbinizdeki normal kan akışına müdahale eder.
• Kalp iç zarı iltihaplanması (endokardit). Bu, kalbinizin iç tabakasının ve kapakçıklarının enfeksiyonu ve iltihaplanmasıdır. Endokardit, vücudunuzun ağız gibi diğer bölümlerindeki bakterin ya da başka mikropların, kan dolaşımı yoluyla yayılarak kalbe yerleşmesiyle meydana gelir. Tedavi edilmeden bırakılırsa kalp iç zarı iltihaplanması, kalp kapakçıklarınızı bozar ya da imha eder. Bu durum genellikle, zaten kalp anormalliği olan kişilerde ortaya çıkar.
• Kapakçık kireçlenmesi (kapakçık kalsifikasyonu). Kalp kapakçıklarının sertleşmesi veya kalınlaşması mitral ya da aortik kapakçık daralması olarak adlandırılır, yaşınız ilerledikçe ortaya çıkar. Kapakçıklar eskiden olduğu gibi çalışmayabilir, kanın kalbinizden akışı daha zor olur ve üfürüme neden olur.

Mitral kapak kayması. Bu sorunda, kalbinizin sol üst odacığı sol alt odacığı arası düzgün bir şekilde kapanmaz. Sol alt odacık kasıldığında, kapakçığın yapraklarından birisi ya yukarı doğru ya da geriye doğru odacığın içine esneme yapar bu da üfürüme neden olabilir.

Risk Faktörleri

Risk Faktörleri

Masum üfürümün gelişmesi için herhangi bir risk faktörü yoktur.

Aynı şekilde, anormal kalp üfürümleri için de risk faktörü bulunmasına karşın, anormal üfürümlere yol açan altta yatan bir sorununuzun olması ihtimalini artıran risk faktörleri vardır. Bunlar:

• Ailede kalp bozukluğu geçmişi. Eğer kan bağınız olan akrabalarınızda kalp bozukluğu varsa, bu sizin ya da çocuğunuzun kalp bozukluğu ve kalp üfürümü riskini artırır.
• Hamilelik sırasında hastalık. Hamilelik sırasında, kontrolsüz diyabet ya da kızamıkçık gibi bazı sorunlar yaşamak, bebeğinizde kalp bozukluğu ve üfürüm riskini artırır.

Hamilelik sırasında belli ilaçlar ya da uyuşturucu kullanmak. Belli ilaçlar, alkol ya da haplar, bebeğin gelişimine zarar verebilir ve kalp bozulmalarına yol açar.

Muayenesi

Muayenesi

Eğer çocuğunuzda ya da sizde üfürüm olduğunu düşünüyorsanız, aile doktorunuzu görmek için randevu alın. Çoğu üfürümler masum olmasına karşın, altta yatan ciddi olabilecek bir kalp sorununu devre dışı bırakmak iyi bir fikirdir. 

Randevular kısa ve konuşulacak konu da fazla olduğundan, randevunuza hazırlıklı olmak iyi fikirdir. İşte, hazırlanmanıza yardım edecek bazı bilgiler ve doktorunuzdan neler bekleyebileceğiniz:

Neler yapabilirsiniz?

• Randevu öncesi kısıtlamalarının farkında olun. Randevuyu alırken, önceden hazırlık yapmanızın gerekip gerekmediğini sorun. Örneğin, eğer ekokardiyogram çekiliyorsanız, randevunuzdan saatlerce önceden hiçbir şey yiyip içmemeniz gerekir.
• Sizin ya da çocuğunuzun yaşadığı belirtileri yazın, buna kalp üfürümüyle ilgisiz görünenleri de dahil edin.
• Önemli kişisel bilgilerinizi yazın. Buna ailede kalp üfürümü geçmişlerini, kalp ritmi sorunlarını, koroner arter hastalıklarını, genetik bozuklukları, inme, yüksek tansiyon ya da diyabetle son dönemde yaşadığınız önemli değişiklik ve stresleri de dahil edin.
• Aldığınız ilaçların listesini yapın, sizin ya da çocuğunuzun kullandığı vitaminleri ya da destekleri de bu listeye ekleyin.
• Yanınızda bir aile üyesini ya da arkadaşınızı götürün. Tabii mümkünse. Bazen, randevu sırasında verilen bilgilerin hepsini özümsemek mümkün olmayabilir. Sizinle gelen bir kişi, sizin kaçırdığınız ya da unuttuğunuz bir şeyi hatırlayabilir.
• Diyet ve egzersiz alışkanlıklarını konuşmaya hazırlıklı olun. Eğer siz ya da çocuğunuz düzenli beslenme ya da egzersiz programları takip etmiyorsanız, doktorunuzla, başladığınızda karşılaşabileceğiniz güçlükler konusunda konuşmaya hazır olun.
• Doktora soracağınız soruları yazın.

Doktorla geçireceğiniz zaman sınırlıdır, bu nedenle sorularınızın bir listesini önceden hazırlamak, birlikte geçirilen zamanı en iyi şekilde kullanmanıza yardım eder. Zamanınızın yetmemesi ihtimaline karşı, sorularınızı en önemliden en az önemliye doğru sıralayın. Kalp üfürümleri için doktorunuza sorulabilecek temel sorular şunlardır:

• Kalp üfürümüme muhtemelen neler sebep oluyor?
• Kalp üfürümünün diğer olası sebepleri neler olabilir?
• Ne tür testler gerekiyor?
• Sorunum geçici mi, kronik mi?
• Yapılması gereken en iyi tedavi ve takip nedir?
• Sizin önerdiğiniz öncelikli yaklaşıma alternatif yaklaşımlar nelerdir?
• Kalp üfürümü dışında diğer sağlık sorunları nasıl yönetilecek?
• Bana yazdığınız ilacın muadil alternatifi var mı?
• Uymam gereken bir kısıtlama var mı?
• Bir uzmana görünmeli miyim?
• Eğer ameliyat gerekiyorsa hangi cerrahı tavsiye edersiniz?
• Birlikte götürebileceğim herhangi bir broşür ya da basılı malzeme var mı? Hangi web sayfalarını ziyaret etmemi önerirsiniz?

Sormak için hazırladığınız soruların yanında, randevunuz sırasında bir şeyi anlamadığınızda, her an soru sormaktan çekinmeyin.

Doktorunuzdan ne bekleyebilirsiniz?

Doktorunuz muhtemelen birçok soru soracaktır. Yanıtlara hazır olmak, daha sonra konuşmak istediğiniz konulara daha fazla zaman kalmasına olanak sağlayabilir. Doktorunuz şunları sorabilir:

• Siz ya da çocuğunuz ilk ne zaman belirtileri yaşadınız?
• Belirtileriniz sürekli mi, zaman zaman mı meydana geliyor?
• Belirtileriniz ne kadar ağır?
• Eğer varsa, belirtilerinizi neler iyileştiriyor gibi görünüyor?
• Eğer varsa, belirtilerinizi kötüleştiren şeyler nelerdir?

Testleri

Testleri

Kalp üfürümleri genellikle doktorun fiziksel muayene sırasında, stetoskopla kalbinizi dinlemesi sırasında ortaya çıkarılır. Kalp üfürümünüzün masum mu yoksa anormal mi olduğunu kontrol etmek için şunları göz önünde bulunduracaktır:

• Ne kadar yüksek sesli? Bu 1 ile 6 arasında derecelendirilir; 6 en yüksek seslidir.
• Kalbinizin neresinde? Ayrıca boynunuzdan ya da sırtınızdan duyulup duyulmadığı
• Hangi aşamada?  Yüksek, orta ya da düşük aşamada mı?  
• Sesi ne etkiliyor? Vücut pozisyonunuzu değiştirmek ya da egzersiz, sesi etkiliyor mu?
• Ne zaman meydana geliyor ve ne kadar sürüyor? Eğer kalp üfürümünüz, kalbiniz kanla dolduğunda oluyorsa (diyastolik üfürüm) ya da kalp atışı (devamlı üfürüm) oluyorsa, bu kalp sorununuz olduğunu gösterir. Siz ya da çocuğunuz, sorunun ne olduğunu öğrenmek için daha fazla test yapılmasına ihtiyaç duyacaksınız.

Doktorunuz ayrıca kalp sorununun diğer belirti ve işaretlerini arayacak, sağlık geçmişiniz ve ailenizde kalp üfürümü ya da kalp sorunu olup olmadığını soracaktır.

Ek testler

Eğer doktor üfürümün anormal olduğunu düşünürse, siz ya da çocuğunuz ek testlere ihtiyaç duyabilir. Bu testler şunları kapsar:

• Göğüs röntgeni (göğüs X ışını). Göğüs röntgeni kalbinizin, akciğerlerinizin ve damarlarınızın görüntüsünü ortaya çıkarır. Eğer kalbiniz büyümüşse bunu gösterir, yani kalp üfürümüne yol açan altta yatan sebebi ortaya çıkarır.
• Elektrokardiogram (ECG). Vücudu herhangi şekilde delmeyi gerektirmeyen bu testte, teknisyen göğsünüze kontrol çubukları yerleştirecektir. Bunlar, kalp atışlarınızın elektrik uyarılarını kaydedecek. Ekokardiyogram, bu elektrik sinyallerini kaydeder ve doktorunuzun, kalp ritmi ve yapısal sorunlarını araştırmasına yardım eder.
• Transtorasik veya transözofageal ekokardiyografi. Bu delici olmayan inceleme, kalbinizin yapısını ve fonksiyonlarının detaylı bir görüntüsünü içerir. Ultrason dalgaları yayılır ve bunların yankıları “dönüştürücü” diye adlandırılan, vücudunuzun dışındaki cihaz tarafından kaydedilir. Dönüştürücüdeki bilgiler, bir bilgisayar tarafından, vido monitörü üzerinde hareketli görüntüler oluşturmak için kullanılır. Bu test, sertleşmiş ya da kaçıran anormal kalp kapakçıklarını ve ayrıca kalp bozukluklarının çoğunu belirler. Eğer ekokardiyogramdaki görüntüler belirsizse, doktor transözofageal ekokardiyografi önerebilir. Bu inceleme süresince, küçük bir dönüştürücü içeren, işaret parmağınız büyüklüğündeki esnek tüp, boğazınızdan aşağı yönlendirilir. Dönüştürücü, kalbinizin görüntülerini bilgisayar monitörüne aktarır.  Yemek borusu kalbinizin arka yakınından geçtiğinden, transözofageal dönüştürücü, göğsünüzün dışından alınan ses dalgalarından çok daha iyi görüntüler üretebilir.
• Kardiyak kateterizasyon. Bu testte, kısa bir tüp (kılıf), kolunuz ya da kasığınızdaki bir damar ya da arter içine yarleştirilir. Sonra, esnek içi boş ve daha uzun bir tüp (kılavuz kateter), kılıfa yerleştirilir. Bir monitördeki röntgen görüntülerinin katkısıyla, doktorunuz kılavuz katateri, o damar boyunca, kalbinize ulaşana kadar kılıfın içinden geçirir. Kalbinizin odacıklarındaki basınç ölçülebilir ve boya enjekte edilir. Boya, röntgende görülebilir ve doktorunuzun kalbinizdeki kan akışını görmesine, sorunlar için kapakçıkları ve damarları kontrol etmesine yardım eder.
• Kardiyak bilgisayarlı tomografi yada manyetik rezonans görüntülemesi (MRI). Bu testler kalp sorunlarını teşhis etmeye ve kalp üfürümlerini incelemeye yardım eder. Kardiyak bilgisayarlı tomografisi görüntülemesinde, lokmaya benzeyen bir masa üzerine yatarsınız. Makinenin içindeki röntgen tüpü vücudunuzun etrafında döner ve göğsünüzden ve kalbinizden görüntüler toplar.
• Kardiyak manyetik rezonans (MRI) görüntülemesinde, manyetik alan yaratan tüp benzeri bir makinenin içindeki masaya yatarsınız. Bu manyetik alan, hücrelerinizin bazı atomik parçacıklarını hizalar. Radyo dalgaları bu hizalanmış hücrelere yayımlandığında, dokuların tiplerine göre değişen sinyaller üretir. Kalbinizin görüntüleri bu sinyallerden yapılır. Doktorunuz da bunlara bakarak kalp üfürümlerinizin nedenlerini belirleyecektir.

Tedavisi

Tedavisi

Masum bir kalp üfürümü genel olarak tedavi gerektirmez, çünkü kalp normaldir. Eğer masum kalp üfürümüne ateş, hipertiroidizm gibi bir hastalık neden olmuşsa, sorun tedavi edilince üfürüm kaybolur.

Siz ya da çocuğunuzda anormal kalp üfürümü varsa, tedavi gerekmeyebilir. Doktorunuz, sorunu zaman içerisinde gözlem altında tutmak isteyebilir. Eğer tedavi gerekliyse, tedavi hangi kalp sorununun üfürüme neden olduğuna bağlıdır ve ameliyat ya da ilaç tedavisini içerir.

İlaçlar

Doktorunuzun yazacağı ilaçlar size özel kalp sorununa bağlıdır. Doktorun verebileceği bazı ilaçlar şunlardır:

• Digoksin (digitalis).  Kalp üfürümünüz altta yatan, kalp kaslarınızı zayıflatan bir hastalıktan kaynaklanıyorsa, digoksin kalbinizin daha güçlü sıkılmasına yardım eder.
• Kan pıhtılaşmasını önleyen ilaçlar (antikoagülanlar). Doktorunuz, aspirin, varfarin ya da antikoalügablar reçete edebilir. Bunlar, kalp krizine ya da inmeye neden olan, kalbinizde kan pıhtısı oluşmasını önler.
• İdrar söktürücüler (diüretikler). Diüretikler vücudunuzdaki fazla sıvının atılmasını ve kalp üfürümünü arttıran, tansiyon yüksekliği gibi başka sorunların tedavisine yardım eder.
• Ameliyat ya da Kateter Uygulanması (Kateterizasyon). Ameliyat ya da kateter uygulanması seçenekleri de, size özel kalp sorununa bağlıdır. Açık kalp ameliyatı gerektirmekle birlikte, bazen kalp üfürümleri, sorununuzu tedavi etmek için kasığınızdaki arterden (atar damar) bir kateter kalbinize yerleştirilerek tedavi edilir (kardiyak kateterizasyon).
• Anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörleri. ACE engelleyicileri tansiyonunuzu (kan basıncınızı) düşürür. Tansiyon yüksekliği kalp üfürümlerini arttıran altta yatan sorunları kötüleştirebilir.
• Statinler. Statinler kolesterolünüzü düşürmeye yardım eder. Yüksek kolesterol seviyesi, kalp üfürümleri de dahil bazı kalp kapakçığı sorunlarını kötüleştiriyor görünmektedir.

Bu işlemlerin örnekleri şunlardır:

• Kalbinizdeki bir deliği kapatmak
• Kapakçık değiştirmek ya da yerleştirmek
• Bir kan damarını yeniden yapmak
• Stent adında bir borucuk takarak, çok dar olan kan damarlarını genişletmek

Doktorlar eskiden anormal kalp üfürümü olan çoğu kişiye, diş doktoruna gitmeden önce ya da ameliyat öncesinde antibiyotik almalarını tavsiye ederlerdi. Genellikle durum artık böyle değildir. Kalp üfürümü olan çoğu kişinin antibiyotiğe ihtiyacı olmayacaktır. Antibiyotik kullanıp kullanmamanız gerektiği konusunda sorularınız varsa doktorunuzla konuşun.

Önleme

Önlem

Kalp üfürümlerini önlemek için yapabileceğiniz çok fazla bir şey olmamakla birlikte, kalp üfürümünün hastalık olmadığını ve çoğunlukla zararsız olduğunu bilmek güven tazeler. Çocuklarda birçok kalp üfürümü, çocuklar büyüdükçe kaybolur. Yetişkinler için, üfürüme neden olan altta yatan sebepte iyileşme olduğunda kaybolabilir.

Eğer kalp üfürümünüz kaygı sebebiyse, üfürüme neden olan sorun çoğunlukla tedavi edilebilirdir. Doktorunuz ya da kardiyologunuz, sizin için en iyi tedaviye karar vermenize yardım edebilir.