• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Sebepleri
• Risk Faktörleri
• Muayenesi
• Testleri
• Tedavisi
• Yaşam Tarzı
• Önleme

Nedir

Kolon kanseri sindirim sisteminin alt bölümünü oluşturan kalın bağırsakta (kolon) oluşan kanserdir. Rektum kanseri kolonun son birkaç santimetrelik bölümünde oluşan kanserdir. İkisi birden sıklıkla kolorektal kanser olarak adlandırılır.

VİDEO: KOLON KANSERİ

Çoğu kolon kanseri vakası adenomatöz polip denilen küçük ve kanserli olmayan (benign, yani iyi huylu) hücre yığınlarıyla başlar. Zamanla poliplerin bazıları kolon kanserine dönüşür.

Polipler küçük olabilir ve eğer varsa, az sayıda belirti gösterebilir. Bu nedenle doktorlar kolon kanserini önlemeye yardımcı olmak için poliplerin kanserden önce saptanması amacıyla düzenli tarama testleri yaptırılmasını önerir.

Belirtileri

Belirtileri

Kolon kanserinin bulgu ve belirtileri şunlardır:

• İshal ve kabızlık dahil bağırsak hareketlerinizde veya dışkınızın yoğunluğunda birkaç haftadan uzun süren değişiklik
• Rektal kanama veya dışkınızda kan
• Kramp, gaz ya da ağrı gibi karında sürekli rahatsızlık hissi
• Bağırsağınızın tam boşalmadığı hissi
• Güçsüzlük veya yorgunluk
• Açıklanamayan kilo kaybı

Kolon kanseri olan çoğu kişi hastalığın ilk evrelerinde hiçbir belirti yaşamazlar. Belirtiler ortaya çıktığındaysa, kanserin büyüklüğüne ve kalın bağırsaktaki konumuna bağlı oldukça değişken olur.

Doktora ne zaman gidilmeli?

Dışkıda kan ya da bağırsak alışkanlıklarında sürekli değişiklik gibi kolon kanseri belirtilerinden herhangi biri varsa doktorunuzdan randevu alınız.

Kolon kanseri taramasına ne zaman başlamanız gerektiğini doktorunuza danışın. Yönerge, kolon kanseri tarama testlerine genellikle 50 yaşında başlanmasını önerir. Ailede hastalık geçmişi gibi diğer risk faktörlerinin olması halindeyse doktorunuz daha sık tarama testleri yaptırmanızı ya da tarama testlerine daha erken başlamanızı önerebilir.

Sebepleri

Sebepleri

Çoğu durumda kolon kanserinin nedeni tam olarak bilinmez. Ama kolon kanserinin kolondaki sağlıklı hücrelerin değişmesi durumunda gerçekleştiği biliniyor. Vücudunuzun normal işleyişini koruyabilmek için sağlıklı hücreler düzenli bir biçimde çoğalır ve bölünür. Fakat bu hücreler bazen kontrol edilemez şekilde çoğalır; yeni hücre ihtiyacı olmamasına rağmen hücreler bölünmeye devam eder.  Kolonda ve rektumdaki bu aşırı çoğalma, bağırsak iç çeperinde prekanseröz (kanser öncesi) hücrelerin oluşmasına yol açar. Uzun bir dönemin ardından (birkaç yılı bulabilir) bu anormal hücre alanlarının bir kısmı kansere dönüşebilir.  

Kolonda prekanseröz oluşumlar

Kolon kanseri sıklıkla kolon iç çeperinin içinde prekanseröz hücre kümeleri (polipler) oluşmasıyla başlar. Polipler mantar biçimli görünebilir. Prekanseröz urların düz ya da kolon duvarına gömülü olması da mümkündür (polipoid olmayan lezyonlar) Polipoid olmayan lezyonların saptanması daha güç olsa da daha az yaygınlardır. Polipler ve polipoid olmayan lezyonların kansere dönüşmeden alınması kolon kanserini önleyebilir.

Kolon kanseri riskini artıran kalıtsal gen mutasyonu

Kolon kanseri riskinizi artıran kalıtsal gen mutasyonu aileden geçebilir ama bu kalıtsal genler kolon kanseri vakalarının yalnızca küçük bir yüzdesiyle ilişkilidir. Kalıtsal gen mutasyonu kolon kanserini kaçınılmaz yapmaz; fakat bireyin kolon kanseri gelişme riskini önemli oranda artırabilir. Kalıtsal kolon kanserinin belirtileri şunlardır:

• Ailesel adenomatöz polipozis (AAP). AAP kolon ve rektumun iç çeperinde binlerce polip gelişmesine neden olan nadir bir bozukluktur. Tedavi olmamaları durumunda AAP olan kişilerde 40 yaşından önce kolon kanseri meydana gelme riski artar.
• Kalıtsal nonpolipozis kolorektal kanser (KNPKK) Lynch Sendromu olarak da adlandırılan kalıtsal nonpolipozis kolorektal kanser, kolon kanserinin ve diğer kanserlerin gelişme riskini artırır. KNPKK olan insanlarda 50 yaşından önce kolon kanseri gelişmeye meyillidir.

Hem AAP hem de KNPKK genetik testler aracılığıyla saptanabilir. Eğer ailenizde kolon kanseri öyküsü olması sebebiyle endişeliyseniz aile öykünüzün bu hastalıklar için risk taşıdığınıza işaret edip etmediği konusunda doktorunuzla konuşun.  

Risk Faktörleri

Risk Faktörleri

Kolon kanseri riskinizi artırabilecek etmenler şunlardır:

• İleri yaş. Kolon kanseri tanısı alan insanların yaklaşık %90’ı 50 yaşını geçmiştir. Kolon kanseri genç insanlarda da görülebilir ama bu daha az sıklıkla gerçekleşir.
• Afrikalı-Amerikalı ırk. Afrikalı Amerikalılar kolon kanseri konusunda diğer ırklara göre daha yüksek risk taşırlar.
• Kişisel sağlık geçmişinde kolorektal kanser ya da poliplerin olması. Zaten kolon kanseri geçirdiyseniz veya adenomatöz polipiniz olduysa, gelecekte kolon kanseri geçirme riskiniz daha yüksektir.
• İltihaplı bağırsak hastalıkları. Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi uzun süreli ve iltihaplı kolon rahatsızlıkları, sizde kolon kanseri gelişme riskini artırabilir.
• Kolon kanseri riskini artıran kalıtsal sendromlar. Nesilden nesile geçen genetik sendromlar kolon kanseri gelişme riskinizi artırabilir. Lynch sendromu olarak da bilinen kalıtsal nonpolipozis kolorektal kanseri ve ailesel adenomatöz polipozis bu sendromlardandır.
• Ailede kolon kanseri ve kolon polipleri öyküsü olması. Anne, baba, kardeş ya da çocuğunuzda kolon kanseri varsa sizde de gelişme ihtimali yüksektir. Birden fazla aile bireyinde kolon ya da rektal kanser olması, riskinizi daha da artırır. Bazı olgularda bu ilişki kalıtsal ya da genetik olmayabilir. Aynı aile içinde görülen kanser, hep birlikte çevresel bir karsinojene maruz kalmaktan ya da ortak beslenme alışkanlıkları veya yaşam tarzı faktörlerinden kaynaklanabilir.
• Lif oranı düşük, yağ oranı yüksek diyet. Kolorektal kanser ve rektal kanser az lifli, yağ ve kalori miktarı yüksek olan beslenmeyle ilişkili olabilir. Bu alandaki araştırmalar karışık sonuçlar vermiştir. Bazı araştırmalar yüksek miktarda kırmızı et ve işlenmiş etle beslenen kişilerin kolon kanserine yakalanma riskinin daha yüksek olduğunu göstermiştir.
• Hareketsiz yaşam tarzı. Eğer hareketsizseniz, kolorektal kanser riskiniz artar. Düzenli fiziksel aktiviteyse kolon kanseri riskini azaltabilir.
• Diyabet. Diyabet hastaları ve insülin direnci olan insanlarda kolon kanseri meydana gelme riski daha fazla olabilir.
• Obezite. Normal kilodaki insanlarla karşılaştırıldıklarında obez kişilerde kolon kanseri meydana gelme ve kolon kanserinden ölme riski daha yüksektir.
• Sigara içmek. Sigara içenlerde kolon kanseri meydana gelme riski daha fazla olabilir.
• Alkol. Yoğun alkol kullanımı kolon kanseri riskinizi artırabilir.
• Kanser için radyasyon tedavisi. Daha önce var olan kanseri iyileştirmek için karın bölgesine uygulanan radyasyon tedavisi kolon kanseri riskini artırabilir.

Muayenesi

Muayene

Doktorunuz kolon kanserinden şüphelenirse, muhtemelen kolon kanserini tedavi eden uzmanlara yönlendirilsiniz. Bu durumda birkaç uzmanla görüşebilirsiniz. Bunlar:

• Sindirim hastalıklarını tedavi eden doktorlar (gastroenteroloji uzmanları)
• Kanseri tedavi eden doktorlar (onkoloji uzmanları)
• Kolon kanserini ameliyatla çıkaran doktorlar (cerrahlar)
• Kanseri tedavi etmek için radyasyon tedavisi kullanan doktorlar (radyasyon onkolojisi uzmanları)

Görüşmeniz kısa ve görüşülecek konular fazla olacağından randevunuza iyi hazırlanmanız faydalı olacaktır. İşte size hazır olmanıza yardımcı olacak ve doktorunuzdan ne bekleyebileceğiniz hakkında bazı bilgiler.

Ne yapabilirsiniz?

• Randevu öncesi kısıtlamalardan haberdar olun. Randevuyu alırken, beslenmenizi kısıtlamak gibi daha önceden yapmanız gereken herhangi bir şey olup olmadığını mutlaka sorun.
• Yaşadığınız tüm belirtileri yazın. Randevuyu alma nedeninizle alakasız olanları da ekleyin.
• Önemli kişisel bilgilerinizi yazın. Önemli sıkıntılarınızı ve yaşamınızdaki yakın zamanlı değişiklikleri de ekleyin.
• Kullandığınız bütün ilaçların bir listesini yapın. Vitamin ve besin takviyelerini de ekleyin.
• Mümkünse görüşmeye bir yakınınızı da götürün. Bir randevu sırasında verilen bütün bilgileri almak bazen zor olabilir. Kaçırdığınız ya da unuttuğunuz bir şeyi size eşlik eden kişi hatırlayabilir.

Doktorunuza soracağınız sorular

Doktorunuzla geçireceğiniz zaman kısıtlıdır, bu nedenle soracağınız soruların bir listesini hazırlamak beraber geçireceğiniz zamanı iyi değerlendirmenizi sağlar.  Zamanın yetmeyeceğini hesaba katarak soruları en önemliden en önemsize doğru listeleyin. Kolon kanseri için doktorunuza sorabileceğiniz bazı temel sorular şunlardır:

• Kanser kolonumun tam olarak neresinde gelişmiş?
• Kolon kanserim hangi evresinde?
• Patoloji raporumu bana açıklayabilir misiniz?
• Patoloji raporumun bir kopyasını alabilir miyim?
• Kolon kanseri vücudumun başka kısımlarına yayılmış mı?
• Daha fazla test yaptırmam gerekiyor mu?
• Kolon kanserim için tedavi seçeneklerim nelerdir?
• Tedavilerden biri bu kanseri iyileştirebilecek mi?
• Kanserin iyileşme ihtimali nedir?
• Bu tedavilerin her biri kolon kanserimin iyileşme olasılığını ne oranda artırabilir?
• Her bir tedavinin olası yan etkileri nelerdir?
• Her bir tedavinin günlük hayatım üstünde etkisi nedir?
• Benim için en iyisi olacağını düşündüğünüz bir tedavi seçeneği var mı?
• Benimle aynı durumdaki bir arkadaşınıza ya da yakınınıza ne önerirdiniz?
• Tedavime karar vermek için ne kadar zamanım var?
• İkinci bir görüş almalı mıyım?
• Bir uzmana görünmeli miyim? Bunun maliyeti nedir ve sigortam bunu karşılayacak mı?
• Yanımda götürebileceğim herhangi bir broşür ya da çıktı var mı? Hastalığımla ilgili hangi internet sitelerini önerebilirsiniz?

Doktorunuza sormak için hazırladığınız soruların yanı sıra, görüşmeniz sırasında anlamadığınız bir şey olursa sormaktan çekinmeyin.

Testleri

Testler ve teşhis

Kolon kanserinin teşhisi

Bulgu ve belirtileriniz kolon kanseriniz olabileceğine işaret ediyorsa doktorunuz aşağıdaki test ve işlemlerden bazılarını önerebilir:

• Kan testleri: Doktorunuz bulgu ve belirtilerinize neyin neden olabileceğini daha iyi anlamak için kan testi isteyebilir. Fakat kolon kanserini tespit edebilecek bir kan testi yoktur. Kan testleri tam kan sayımı ve organ işlev testlerini içerebilir.
• Kolonun içinin incelenmesi için skop kullanılması. Kolonoskopi bir video kameraya ve monitöre bağlı olan uzun, esnek ve ince bir tüp kullanarak bütün kolon ve rektumu inceler. Şüpheli alanlar bulunursa, analiz edilmesi için doku örneği almak (biyopsi) amacıyla doktorunuz bu tüpün içinden cerrahi araçlar geçirebilir.
• Kolonunuzun görüntülenmesi için boya ve röntgen ışını kullanılması. Baryum lavmanı doktorunuzun X ışınıyla kalın bağırsağınızın tümünü değerlendirmesine izin verir. Kontrastlı bir boya olan baryum lavman biçiminde bağırsağınıza verilir. Çift kontrastlı baryum lavmanı sırasında ilave hava da verilir. Baryum, bağırsağın iç çeperini doldurup kaplayarak rektumla kolonunuzun ve bazen ince bağırsağınızın bir bölümünün net bir siluetini yaratır.
• Kolonunuzun çok kesitli BT (bilgisayarlı tomografi) ile görüntülenmesi. Kolonunuzun içinin ayrıntılı bir resminin yaratılması için virtual (sanal) kolonoskopi, çok kesitli bilgisayarlı tomografi görüntülerini birleştirir. Eğer kolonoskopi yaptıramıyorsanız doktorunuz sanal kolonoskopi önerebilir.

Kolon kanserinin evrelenmesi

Kolon kanseri teşhisi aldıktan sonra doktorunuz kanserin büyüklüğünü ya da evrelerini belirlemek için testler isteyecektir.  Evreleme hangi tedavilerin size daha uygun olacağının saptanmasını sağlar. Evreleme testleri, karın ya da göğüs BT taramaları gibi görüntüleme yöntemlerini içerebilir. Çoğu durumda kolon kanserinin evresi, kolon kanseri ameliyatından sonraya kadar tespit edilemez.

Kolon kanserinin evreleri şunlardır:

• Evre 0. Kanser başlangıç evresindedir. Kolonunuzun ya da rektumunuzun iç katmanının (mukoza) ötesine ilerlememiştir. Bu kanser evresi karsinom in situ olarak da adlandırılabilir.
• Evre I.  Kanseriniz mukoza içinden büyümüş fakat kolon duvarının veya rektumun ötesine yayılmamıştır.
• Evre II.  Kanseriniz kolon duvarının veya rektumun içinden büyümüş fakat yakındaki lenf bezelerine yayılmamıştır.
• Evre III.  Kanseriniz yakındaki lenf bezelerini de işgal etmiştir; fakat henüz vücüdunuzun diğer kısımlarını etkilemez.
• Evre IV.  Kanseriniz diğer organlar gibi uzak yerlere, örneğin karaciğeriniz ya da akciğerinize yayılmıştır.
• Tekrarlama. Bu, kanserinizin tedavinin ardından yeniden geliştiği anlamına gelir.  Kolonunuzda, rektumunuzda veya vücudunuzun diğer bir kısmında tekrarlayabilir.

Tedavisi

Tedavi ve ilaçlar

Doktorunuzun önereceği tedavi türü büyük oranda kanserinizin evresine bağlıdır. Başlıca üç tedavi seçeneği vardır: Ameliyat, kemoterapi ve radyasyon.

Erken evre kolon kanseri için ameliyat

Kanseriniz küçükse, bir poliple sınırlıysa ve çok erken evredeyse doktorunuz kolonoskopi sırasında kanseri bütünüyle alabilir. Patoloji uzmanı polipteki kanserin polipin kolon duvarına bağlı olduğu yer olan polip tabanını etkilemediğini tespit ederse, kanserin tamamen ortadan kalkma olasılığı da yüksek olur.

Bazı büyük poliplerin laparoskopik ameliyatla alınması gerekebilir. Bu işlemde cerrahınız karın duvarınızda açtığı birkaç küçük kesiden, kolonunuzu görüntüleyen bir kameranın bağlı olduğu ameliyat aletlerini sokarak operasyonu gerçekleştirir. Operasyon sırasında kanserin olduğu bölgedeki lenf bezelerinden de örnek alabilir.

İstilacı kolon kanseri için ameliyat

Eğer kanseriniz kolonun içine ya da kolon boyunca ilerlemişse cerrahınız, kolondaki kanserli kısımla birlikte kanserli bölgenin her iki tarafındaki normal dokunun bir kısmını da almak için kolektomi önerebilir. Genellikle yakındaki lenf bezeleri de alınarak kanser için test edilir.

Cerrahınız genellikle kolon ve rektumdaki sağlıklı kısımları birbirine bağlayabilir. Ama bu mümkün olmazsa, örneğin kanser rektum ağzındaysa, kalıcı ya da geçici kolostomi gerekebilir. Bu, kalan bağırsağınızın bir bölümünün, vücut atıklarının buradan özel bir torbaya atılması için karın duvarında açılan bir delikten dışarı çıkarılmasını gerektirir. Bazen kolostomi geçici bir uygulamadır, ameliyattan sonra kolon ve rektuma iyileşme zamanı sağlar.  Yine de bazı durumlarda kolostomi kalıcı olabilir.  

İlerlemiş kanser için ameliyat

Kanseriniz çok ilerlemişse ve genel sağlık durumunuz kötüyse, cerrahınız şikayetlerinizin yatıştırılabilmesi için kolonunuzdaki tıkanıklığı ya da diğer rahatsızlıkları hafifletmek için ameliyat önerebilir. Bu ameliyat türüne palyatif (yatıştırıcı) ameliyat denir. Palyatif ameliyatın amacı kanseri tedavi etmek değil kanama, ağrı gibi belirti ve bulguları hafifletmektir.

Kanserin sadece karaciğere yayılmış olduğu ve başka bakımlardan genel sağlığınızın iyi olduğu bazı özel durumlarda doktorunuz karaciğerdeki kanserli lezyonların alınmasını önerebilir. Bu ameliyat türünden önce ve sonra kemoterapi uygulanabilir. Bu tedavi prognozunuzu iyileştirebilir.

Kemoterapi

Kemoterapide kanserli hücreleri yok etmek için ilaçlar kullanılır. Kemoterapi ameliyattan sonra kanser hücrelerini yok etmek, tümör gelişimini kontrol etmek ya da kolon kanserinin belirtilerini hafifletmek için kullanılabilir. Kanseriniz kolon duvarının ötesine ilerlemişse ya da lenf bezelerine yayılmışsa doktorunuz kemoterapi önerebilir. Rektal kanser görülen kişilerde kemoterapi genellikle radyasyon tedavisiyle beraber kullanılır.

Radyasyon tedavi

Radyasyon tedavisi, ameliyattan sonra kalmış olabilecek kanserli hücreleri yok etmek, ameliyatta daha kolay alınabilmeleri için büyük tümörleri operasyondan önce küçültmek, kolon kanseri veya rektal kanserin belirtilerini hafifletmek amacıyla X ışını gibi güçlü enerji kaynakları kullanır.

Radyasyon tedavisi kolon kanserinin erken evrelerinde nadiren kullanılır ama özellikle de kanser rektum duvarının içine ilerlemiş ya da yakındaki lenf bezelerine ulaşmışsa rektal kanser tedavisinin rutin bir parçasıdır. Genellikle kemoterapiyle birleştirilen radyasyon tedavisi kanserin başladığı yer olan rektum bölgesinde tekrarlama riskini azaltabilmek için ameliyattan sonra da uygulanabilir.

Hedeflenmiş ilaç tedavisi

İlerlemiş kolon kanseri olan kişiler için kanser hücrelerinin hızla çoğalmasına yol açan belirli kusurları hedefleyen bevacizumab, setuksimab ve panitumumab gibi etken maddeler uygundur. Hedeflenmiş ilaçlar kemoterapiyle birlikte ya da tek başına verilebilir. Hedeflenmiş ilaçlar genellikle ileri evrede kolon kanseri olan hastalar için önerilir.

Hedeflenmiş ilaçlar bazı hastalara faydalı olabilecekken bazılarında işe yaramaz. Araştırmacılar, kimlerin hedeflenmiş ilaç tedavisinden daha fazla yarar sağlayabileceğinin belirlenmesi için çalışmalarını sürdürüyorlar. O zamana kadar doktorlar tedaviyi kullanıp kullanmamaya karar verirken hedeflenmiş ilaçların sınırlı faydalarıyla olası yan etkilerini ve yüksek maliyetini dikkatlice karşılaştırıyorlar.

Alternatif tedaviler

Kolon kanserinin iyileştirilmesi için herhangi bir tamamlayıcı ya da alternatif tedavi bulunamamıştır.

Alternatif tedaviler kolon kanseri teşhisiyle baş etmenize yardımcı olabilir. Neredeyse bütün kanser hastaları bazı sıkıntılar yaşar. Teşhisin ardından yaşanan sıkıntıların başlıca bulgu ve belirtileri öfke, konsantrasyon güçlüğü, uyuma güçlüğü ve kilo kaybını içerebilir. Alternatif tedaviler düşüncelerinizi korkularınızdan uzaklaştırmaya yardımcı olarak en azından size geçici olarak rahatlama sağlayabilir.

Aşağıdaki alternatif tedaviler sıkıntılarınızı hafifletmeye yardımcı olabilir.

• Sanat terapisi
• Dans ve hareket terapisi
• Egzersiz
• Meditasyon
• Müzik terapi
• Gevşeme egzersizleri

Doktorunuz sizi bu alternatif tedavileri öğrenmenize ve denemenize yardım edebilecek uzmanlara yönlendirebilir. Eğer sıkıntı yaşıyorsanız doktorunuza anlatın.

Yaşam Tarzı

Riskinizi azaltmak için hayat tarzı değişiklikleri yapın.

Kolon kanseri riskinizi azaltmak için günlük yaşantınızda değişiklikler yaparak bazı önlemler alabilirsiniz. Bu önlemler şunlardır:

• Çeşitli meyve, sebze ve tam tahılları tüketin. Meyve, sebze ve tam tahıllar kanserden korunmada rol oynayabilen vitamin, mineral, lif ve antioksidanlar içerir. Gerekli vitamin ve besinleri farklı çeşitlerde meyve ve sebzeleri tüketirek alabilirsiniz.
• Mümkünse aşırı alkol tüketmeyin. Alkol almak isterseniz, kadınsanız günde bir kadehi, erkekseniz iki kadehi geçmeyecek şekilde kısıtlayın.
• Sigarayı bırakın. Size uygun sigara bırakma yöntemleri hakkında doktorunuzla konuşun.
• Haftanın çoğu günü egzersiz yapın. Hemen her gün en az 30 dakika egzersiz yapmaya çalışın. Hareketsizseniz, egzersiz sürenizi kademeli olarak 30 dakikaya kadar artırın. Ayrıca herhangi bir egzersiz programına başlamadan önce doktorunuzla konuşun.
• Sağlıklı kiloda kalın. Eğer sağlıklı kilodaysanız sağlıklı beslenerek ve günlük olarak egzersiz yaparak kilonuzu korumaya çalışın. Kilo vermeniz gerekliyse doktorunuza hedefinize ulaşmak için uygulayabileceğiniz sağlıklı yöntemleri sorun. Egzersiz miktarını artırarak ve aldığınız kalori miktarını azaltarak yavaş biçimde kilo vermeye çalışın.

Yüksek risk taşıyan kişiler için kolon kanserinden korunma

İlaç tedavisi ve ameliyat gibi bazı tedavi yöntemlerinin prekanseröz polipler ya da kolon kanseri riskini azalttığı saptanmıştır. Yine de yüksek kolon kanseri riski taşıyan kişilere bu ilaç tedavilerini önerebilmek için yeterli kanıt yoktur. Eğer kolon kanseri için riskiniz yüksekse, koruyucu tedavilerin yarar ve risklerini doktorunuzla görüşebilirsiniz:  

• Aspirin. Bazı kanıtlar aspirinle düşük polip ya da kolon kanseri gelişme riski arasında bağlantı kurar. Ama düşük doz veya kısa süreli aspirin kullanımı üzerine yapılan çalışmalar bu ilişkiyi doğrulamamıştır. Uzun süreli ve yüksek dozda aspirin kullanarak kolon kanseri riskinizi azaltmanız mümkün olabilir. Ama bu şekilde aspirin kullanımının gastrointestinal kanama ve ülser gibi pek çok yan etkiye neden olması mümkündür.
• Aspirin dışında steroid olmayan iltihap önleyiciler (NSAID’ler).  Bu ağrı kesici sınıfına ibuprofen ve naproksen gibi ilaçlar dahildir. Bazı çalışmalar NSAID’lerin prekanseröz polipler ve kolon kanseri gelişme riskini azaltabileceğini bulmuştur. Ama ülser ve gastro-intestinal kanama gibi yan etkileri vardır. Bazı NSAID’ler yüksek kalp sorunları riskiyle ilişkilidir.
• Selekoksib. Selekoksib ve COX-2 olarak bilinen diğer ilaçlar da ağrıyı azaltmak için NSAID’ler gibi çalışır. Bazı kanıtlar, COX-2 ilaçların geçmişte polip görülen kişilerde prekanseröz polip gelişme riskini azaltabildiğini ileri sürer.  Ama COX-2 ilaçları kalp krizi de dahil kalp hastalıkları riski taşır. İki COX-2 inhibitörü türü riskleri sebebiyle piyasadan çekilmiştir.
• Kanseri önlemek için ameliyat. Ailesel adenomatöz polipozis gibi kalıtsal sendromlar veya ülseratif kolit gibi iltihabi bağırsak hastalıklarında, nadir olgularda gelecekte kanser gelişimini önlemek için doktorunuz tüm kolon ve rektumun ameliyatla alınmasını önerebilir.

Önleme

Önleme

Kolon kanseri için tarama testleri yaptırın.

Kolon kanseri için ortalama risk taşıyan insanlar düzenli kolon kanseri taramalarına 50 yaşında başlamalıdır. Uzmanlar bazı yüksek risk gruplarının kolon kanseri taramasına 45 yaşında başlamasını önerir. Pek çok tarama seçeneği mevcuttur; her birinin kendi avantajları ve dezavantajları vardır. Seçeneklerinizin ne olduğu konusunda doktorunuzla konuşun. Hangi testlerin size uygun olduğuna beraber karar verebilirsiniz.

Amerikan Kanser Derneği tarafından yayımlanan yönerge birkaç kanser tarama seçeneği içerir:

• Yılda 1 kez dışkıda gizli kan testi
• 5 yılda bir esnek sigmoidoskopi
• 5 yılda bir çift kontrastlı baryum lavmanı
• 10 yılda bir kolonoskopi
• 5 yılda bir sanal (virtual) kolonoskopi (BT kolonoskopi)
• Dışkı DNA testi. Bu yeni bir tarama yaklaşımıdır; teste ulaşılabilir ama henüz onaylanmamıştır; testin kesinliğini artırmaya ve testin nasıl yapılması gerektiğinin belirlenmesine yönelik araştırmalar devam ediyor.

Kolon kanseri için yüksek risk taşıyorsanız size tarama testlerini daha sık ya da erken yaptırmanız önerilebilir. Görüntüleme seçeneklerinin her birinin yarar ve risklerini doktorunuzla konuşun. Size uygun olan bir ya da birkaç test yaptırmaya karar verebilirsiniz. Dikkate alınması gereken bir diğer faktör de sağlık sigortanızın kolon kanseri taramalarını kapsayıp kapsamadığıdır.

Türkiye’de SGK önerilen rutin kolon kanseri tarama işlemlerini karşılar. 50 yaşından büyükseniz ve SGK’lysanız, yılda iki kez dışkıda gizli kan testi ve 5 yılda bir esnek sigmoidoskopi testlerini ücretsiz olarak yaptırabilirsiniz. Kolorektal kanser için yüksek risk altındaysanız 2 yılda bir, ortalama risk taşıyorsanız da 10 yılda bir ücretsiz kolonoskopi yaptırabilirsiniz. Doktorunuz sizin için daha uygun olacağını düşünüyorsa bazen esnek sigmiodoskopiyle de desteklenen çift kontrastlı baryum lavmanı uygulanması da bir seçenek olabilir.