Zayıf iletişim, işte ve evde oluşan stresin en büyük sebeplerinden biridir. İhtiyaçlarınız, endişeleriniz ve hayal kırıklıklarınız hakkında konuşamamak stres yaratabilir. Özgüvenli olmak ise kendiniz ve başkalarının üstünde stres yaratmadan iletişim kurmanıza yardımcı olur. Atılganlık, öğrenebileceğiniz ve uygulayabileceğiniz bir beceridir.

Özgüvenli iletişim nedir?

Özgüvenli iletişim, kendiniz için çekinmeden, düşünceli ve nazik bir şekilde konuşmaktır. Bu, üç ana iletişim şeklinden biridir. Diğer ikisi pasif iletişim ve saldırgan iletişimdir. Eğer pasif ya da agresifseniz, bunun yerine özgüvenli olmaya çalışarak daha iyi sonuçlar alabilirsiniz.

Pasif iletişimle görüş, duygu ve ihtiyaçlarınızı ifade edemeyebilirsiniz. Özellikle denetleyiciler ya da önemli gördüğünüz insanlarla konuşurken zihnen rahat olamazsınız. Pasif olduğunuzda sizi etkileyen kararlarda yer almanız ya da sizin için önemli olan konular üzerinde durmanız zorlaşabilir. Pasif olmak bir durum üzerinde hiç bir kontrolünüz olmadığı hissine kapılmanıza sebep olur. Kontrolünüzün olmamasıysa strese yol açabilir.

Agresif iletişimde görüş, duygu ve ihtiyaçlarınızı dürüstçe ifade edersiniz ama bunu, başkalarını kırmak pahasına yaparsınız. Kaba veya talepkar görünürsünüz. Ayrıca agresif olmak çoğu zaman başkalarını rahatsız eder. Olumsuz tepki herkes için strese yol açabilir.

Özgüvenli iletişimde ise görüş, duygu ve ihtiyaçlarınızı açıkça ifade edersiniz.
Üstelik bunu saygılı, kibar ve düşünceli bir şekilde yaparsınız. Çoğu durumda, özgüven, pasif ya da agresif olmaktan daha çok işe yarar.

Özgüven neden önemlidir?

Özgüven, sağlıklı bir şekilde iletişim kurmanıza yardımcı olur. Kendinizi başkalarını rencide etmeden savunmanızı sağlar. Ayrıca duruma daha hakim hissetmenizi sağlar. İddialı olduğunuzda, sizi etkileyecek kararlara katılabilirsiniz. Başkalarıyla birlikte duygu ve görüşlerinizi ifade ettiğinizi bilerek manevi doygunluk hissedersiniz. Ayrıca özgüven stresi azaltabilir.

Özgüvenli iletişimin başka faydaları da vardır:

• İş yerinizde amirlerinizin yanında daha rahat olabilirsiniz.
• Görüşlerinize daha fazla saygı duyulduğunu görebilirsiniz.
• İhtiyaçlarınızın karşılanması konusunda daha etkili olabilirsiniz.
• Başkalarından yardım isteme konusunda kendinize daha fazla güvenebilirsiniz.
• Başkalarına karşı daha az öfkeli olursunuz.
• "Hayır" deme konusunda kendinizi daha rahat hissedebilirsiniz.

Nasıl daha özgüvenli olabilirsiniz?

Özgüven için ne söylediğinize ve bunu nasıl söylediğinize odaklanın. Nasıl daha iddialı olabileceğinizi şu şekilde planlayıp uygulayabilirsiniz:

1. Haklarınızı, ne istediğinizi ve neye ihtiyacınız olduğunu gözden geçirin. Ne istediğinizi belirleyin ve tartışma boyunca bunu aklınızda tutun.
2. Durumu tartışmak için en uygun yer ve zamanı ayarlayın. Eğer durum bir restoranda yemeğinizin yanlış getirilmesi gibi planlanmamış bir durumsa bu adımı geçebilirsiniz. 
3. Sorunu diğer kişiye açıklayın. Onun zaten sorunu bildiğini düşünmeyin.
4. Duygularınızı cümlelerinizde "ben" kullanarak belirtin. Öznesi "ben" olan bir cümle kendinizi nasıl hissettiğinizi başka birini suçlamadan anlatır. Örneğin, "Beni hayal kırıklığına uğrattın" yerine "hayal kırıklığına uğradım" demeyi deneyin.
5. Ne istediğinizi ve neye ihtiyacınız olduğunu ifade edin. Net, kısa, öz ve güçlü olun. Örneğin, eşinizden daha düşünceli olmasını istemek yerine, ona eğer 15 dakikadan daha fazla geç kalacaksa aramasını söyleyin.
6. İstediğiniz şeyi alma fikrini güçlendirin. Diğer kişiye talebinizin, nasıl ikiniz için de en iyisi olduğunu gösterin.

Her adım için bir ya da iki cümleyle planınızı kağıda dökün.

Planınız üzerinde adım adım tek başınıza pratik yapın ve bunu yaparken rahat olun. Planınızı yazmayı, sesli olarak pratik yapmaktan daha kolay bulabilirsiniz. Fakat kendinizden o cümleleri daha önce duymuşsanız, gerçek durumda bunu daha iyi yapacaksınız.

Gerçek durumda planınızı uygulayın. Detaylar konusunda endişelenmeyin. Sadece asıl önemli noktaları aklınızda tutun.

Vücut dili kullanmak

Vücut dili; otururken, kalkarken, hareket ederken ve konuşurken gözlerinizi ve ellerinizi kullanma şeklinizdir. Bazen özgüvenli konuştuğunuzu düşünürken vücut diliniz farklı mesajlar gönderiyor olabilir. Bu mesaj, söylemek istediğiniz şeyin önüne geçebilir. Doğru vücut dilini kullanmak, daha iyi iletişim kurmanıza yardımcı olabilir. Şu 5 tavsiyeyi deneyin:

• Konuştuğunuz kişiyle göz teması kurun. Yüz ifadenizin açık ve samimi olmasına dikkat edin.
• Oturup kalkarken sırtınız düz olsun. Açıkça ve nazikçe konuşun.
• En önemli noktaların altını çizmek için ellerinizi ve yüz ifadelerinizi kullanın.
• Öyle olmadığı halde bir soru soruyormuş gibi görünmemeye çalışın.
• Af dileyen bir ses tonu kullanmayın.

Eğer bu kuralları uygulayarak ayna karşısında pratik yaparsanız daha rahat olursunuz. Pratik yaparken ses tonunuzu da duyabilirsiniz.