Nedir

Safra kesesi, karaciğerin hemen altında bulunan küçük bir kesedir ve karaciğerin ürettiği safrayı depolar. Safra, yağları sindirmenize yardım eder. Safra, safra kesesinden kistik kanal veya koledok kanalı denilen tüplerden geçerek incebağırsağa ilerler.

Safra kesesi taşları, safrada bulunan kolesterol ya da diğer maddelerden kaynaklanabilir. Bir tuz tanesinden küçük ya da bir golf topu kadar büyük olabilirler.

Safta kesesi taşı çoğunlukla sorun yaratmaz. Ancak bir kanalı tıkarlarsa genellikle tedavi edilmeleri gerekir.

Sebepleri

Sebepleri

Safra kesesi taşı, safrada kolesterol ya da diğer maddeler bulunduğunda oluşur. Aynı zamanda eğer safra kesesi yeteri kadar boşalamazsa da taş oluşabilir. Kilolu ya da hızlı kilo vermeye çalışan kişilerde safra kesesi taşı oluşma ihtimali genel olarak daha yüksektir. 

Belirtileri

Belirtileri

Safra kesesi olan çoğu kişide hiçbir belirti görülmez.

Eğer belirti varsa, büyük ihtimalle mide çukurunuzda ya da karnınızın sağ üst bölümünde hafif ağrı şeklinde görülür. Ağrı sırtınızın sağ üst bölgesine ya da kürek kemiğinize yayılabilir. Bazı durumlarda ise şiddetli ağrı görülebilir. Ağrı devamlı ya da gelip geçici olabilir veya yemek yediğinizde kötüleşebilir. 

Safra kesesi taşı, safra kanalını tıkamayı sürdürdüğünde ağrının yanı sıra ateş ve titreme de görülebilir.  Veya cilt ya da göz akı sararabilir. Bu durumda derhal doktorunuzu arayın. Safra kanalında taş bulunması, pankreas şişmesine (pankreatit) yol açabilir. Belirtiler aynı zamanda safra kesesi iltihabının işareti de olabilir. 

Karnınızda ya da göğsünüzde ani veya şiddetli bir ağrı varsa ve bunun nedeninden emin değilseniz hemen doktoruna danışın. Safra kesesi taşının belirtileri kalp krizinin ya da başka ciddi problemlerin yol açtığı göğüs ağrısı ile benzerlik gösterebilir.

Testleri

Teşhis

Karnınızdaki ağrı sebebiyle doktora gitmeye karar verirseniz doktorunuz ağrının ne zaman başladığını, nerede olduğunu ve gelip geçici mi yoksa sürekli mi olduğunu sorar. Doktorunuz görüntüleme testleri de isteyebilir. Safra kesesi taşlarının bulunabilmesi için en iyi test karın ultrasonudur. Bu acısız bir testtir.

Ancak ultrason taşları göstermeyebilir. Yine de doktorunuz safra kesesiyle ilgili bir sorununuz olduğunu düşünüyorsa safra kesesi taraması (scan) isteyebilir. Bu testte doktorunuz kol damarınızdan boyalı madde enjekte edecektir. Ve daha sonra boyalı madde karaciğerinizden geçerek safra kanalına, safra kesesine ve ince bağırsağınıza doğru ilerlerken röntgeniniz çekilecektir.

Çoğu kişide safra kesesi taşı bulunmasına rağmen belirtiler görülmediğinden kişi bunun farkında olmaz. Safra kesesi taşları, başka bir sağlık problemi için test yaptırırken ya da kadınlar gebelik döneminde ultrasona girdiklerinde tesadüfen bulunabilir.

Tedavisi

Tedavi

Eğer belirtiler görülmüyorsa, muhtemelen tedavi olmanız gerekmez.

Eğer ilk safra taşı atağında hafif ağrı yaşanırsa, doktorunuz ağrı kesici almanızı ve ağrının geçip geçmeyeceğini görmek için beklemenizi söyleyebilir.  Bir daha atak yaşamayabilirsiniz. Ne olacağını görmek için beklemek genellikle başka bir soruna yol açmaz.

Eğer kötü bir atak geçirirseniz ya da ikinci bir atak gelirse safra kesenizin alınmasını isteyebilirsiniz. İkinci atağın gerçekleşmesi, gelecek atakların yaşanma ihtimalinin yüksek olduğunun göstergesidir.

Pek çok insan safra keselerini aldırmaktadır ve ameliyat çoğunlukla başarılı geçer. Doktorlar genellikle laparoskopik ameliyatı (kapalı ameliyat) tercih ederler. Bu işlemde, cerrahınız karnınızda küçük kesikler açarak safra kesesini alır. Ameliyattan sonra muhtemelen bir iki hafta içerisinde işinize ya da günlük işlerinize dönebilirsiniz, ancak bazı kişilerde süre uzayabilir. Bazen cerrah safra kesesini almak için daha büyük kesikler açabilir. Böyle bir ameliyatın ardından iyileşme süresini arttıracaktır. 

Safra kesesi gerekli midir?

Vücudunuz safra kesesi olmadan da iyi çalışır. Karaciğerdeki safra doğrudan bağırsaklara akacaktır. Yemekleri sindirmenizde küçük değişiklikler olabilir ancak muhtemelen siz bunu fark etmezsiniz.

 
İLGİLİ MAKALE

Safra kesesinin neden olduğu sağlık sorunları nelerdir?

Op. Dr. İlker ABCI

merhaba hocam mr raporunda safra kesesi lumesi 18x21mm boyutnda tas dalak orta kesim anteriorda 10x15 aksesuar dalak periportal bolgede 7x16mm boyutla... devamı