• İçindekiler
• Nedir
• Niçin Yapılır
• Riskler
• Nasıl Hazırlanacaksınız
• Neler Yaşayacaksınız
• Sonuçlar

Nedir

Tansiyon Ölçümü

Tansiyon ölçümü, kalbiniz attıkça damarlarınızdaki basıncın ölçülmesidir. Tansiyonunuz, sıradan bir doktor randevusunun bir parçası olarak ya da yüksek tansiyon (hipertansiyon) taraması için ölçülebilir. Yüksek tansiyonu olanlar gibi, birçok kişi sağlıklarını daha iyi takip edebilmek için kendi tansiyonlarını evde ölçer.

Prehipertansiyon, yüksek tansiyon (hipertansiyon) veya düşük tansiyon (hipotansiyon) teşhisi koyulduğunda tansiyonunuzu sıklıkla ölçtürmeniz gerekebilir.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Tansiyon ölçtürmek, birçok doktor randevusunun rutin bir parçasıdır.

Doktorunuz prehipertansiyon, yüksek tansiyon (hipertansiyon), düşük tansiyon (hipotansiyon), kalp rahatsızlığı veya diğer rahatsızlıklar gibi süreğen sağlık sorunlarını kontrol etmek üzere, tekrar tansiyon ölçülmesi için farklı randevular verebilir.

18 yaşından itibaren, kalp rahatsızlığı ve felç için bir risk faktörü olan yüksek tansiyon taraması amacıyla, tansiyonunuzu en az iki yılda bir ölçtürmelisiniz. Aşırı kilolu olma, aile geçmişinde yüksek tansiyon veya kalp rahatsızlığı görülmesi gibi ilave risk faktörleri varsa, doktorunuz daha genç yaşta tarama yapılmasını önerebilir. Halihazırda yüksek veya düşük tansiyon teşhisi koyulmuşsa daha sık tansiyon ölçtürmelisiniz.

Doktorunuz sürekli yüksek veya düşük tansiyon sorununuz bulunduğunu düşünmüyor olsa bile, tansiyonunuz genel sağlık durumunuz hakkında bilgi verebileceğinden doktorunuz için önemlidir.

Doktorunuz, muayenehanesinde yapılan düzenli tansiyon ölçümlerine ilaveten tansiyonunuzu evde de ölçmenizi önerebilir. Bunun için evde kolaylıkla kullanılabilen otomatik tansiyon ölçüm cihazları vardır.

Riskler

Riskler

Tansiyonunuzu ölçtürmek sağlığınız için riskli değildir. Şişen tansiyon kolluğunun kolunuzu sıkması rahatsız edebilir ama bu yalnızca birkaç saniye sürecektir.

Nasıl Hazırlanacaksınız

Hazırlık

Tansiyon ölçümü için özel bir hazırlık gerekmez. Hemşirenin veya teknisyenin tansiyonunuzu ölçmek üzere sol kolunuza kolayca ulaşabilmesi için randevunuza kısa kollu bir gömlekle gidebilirsiniz. Bununla beraber, doktor randevunuzun esas sebebi yüksek tansiyon kontrolü veya takibiyse, ölçümden önce mesanenizi boşaltmak için tuvalete gitmelisiniz ve ölçümden önce en az bir saat boyunca kafeinli içeceklerden, yemek yemekten ve sigara içmekten kaçınmalısınız.

Reçetesiz soğuk algınlığı ilaçları, antidepresanlar, doğum kontrol hapları gibi bazı ilaçlar tansiyonunuzu etkileyebildiğinden, doktor randevunuza giderken kullandığınız ilaçların ve takviyelerin listesini götürmeniz iyi olabilir. Tansiyonunuzu etkileyebileceğini düşündüğünüz herhangi bir reçeteli ilacı doktor tavsiyesi olmadan kesmeyin.

Neler Yaşayacaksınız

Ne Bekleyebilirsiniz?

İşlem sırasında

Tansiyon ölçtürmek, genellikle bir doktor randevusunun rutin bir bölümüdür. Ölçüm, bir hemşire veya teknisyen tarafından gerçekleştirilebilir.

Ölçüm, muayene odasında bir sandalyede otururken yapılır. Kolunuz kalp seviyesinde bir masada, iki ayağınız da yerde düz durmalı ve sırtınız sandalyeye dayalı olmalıdır.

Hemşire veya teknisyen, şişirilebilir bir kolluğu, alt tarafı dirseğinizin hemen üstüne gelecek şekilde kolunuzun üst bölümüne saracaktır. Kolluk bir kadrana, dijital ekrana veya termometreye benzer bir cihaza bağlıdır. Bu tansiyon ölçüm aletinin adı sfigmomanometredir.

Test boyunca konuşmamanız veya kolunuzu hareket ettirmemeniz gerekir. Hemşire veya teknisyen, bileğinizi tutarak nabzınızı bulacaktır ve daha sonra kolluktaki hava boşalırken nabzın ne zaman hissedildiğini kontrol ederek sfigmanometreyle ölçüm yapacaktır. Bu, tansiyonunuzu doğru bir şekilde ölçmek üzere kolluğa ne kadar hava pompalayacağını anlamak için yapılır.

Hemşire veya teknisyen nabzı bulduktan ve kan akışını duyabileceği şekilde stetoskopu dirsek içinin üst tarafına koyduktan sonra, kolunuzdaki damardan geçen kan akışını anlık olarak durdurmak üzere küçük bir el pompasıyla kolluğu şişirecektir.

Hemşire veya teknisyen, daha sonra kolluktaki havayı yavaşça boşaltmak üzere el pompasındaki bir supabı açacaktır. Sistolik ve diastolik tansiyonunuzu kaydetmek üzere bir stetoskopla nabzınızı dinlemeye devam edecektir. Tansiyon ölçümünüzün büyük sayısı olan sistolik basınç, kalp kasınız kasıldığı zamanki kan basıncıdır. Tansiyon ölçümünüzün küçük sayısı olan diastolik basınçsa kalp atışları arasında ölçülen basınçtır. Kan basıncı, mmHg şeklinde kısaltılan milimetre cıva üzerinden ölçülür.

Tansiyonunuz, sistolik ve diastolik tansiyonunuza ulaşmak üzere nabzınızı otomatik ölçen bir makine kullanılabilir. Bu durumda, hemşirenin veya teknisyenin stetoskop kullanarak nabzınızı araması gerekmez.

Tansiyon ölçümü hangi yöntemle yapılırsa yapılsın, ölçümün tamamlanması bir dakika kadar sürecektir.

İşlemden sonra

Tansiyonunuzu ölçen hemşire veya teknisyen, ölçümden hemen sonra tansiyonunuzu söyleyebilir. Tansiyon ölçümünüz yüksek veya düşük tansiyon gösterirse, doktorunuz bu sonuçların ne anlama geldiğini açıklayabilir.

Doktorunuz yüksek veya düşük tansiyonunuz olduğunu düşünüyor ve en uygun tedavi seçeneğine karar vermeye çalışıyorsa, tansiyonunuzu kontrol ettirmek için iki veya üç kontrol randevusu almanız gerekebilir. Bunun sebebi, tansiyonun günden güne değişiklik gösterebilmesidir. Doktorunuz tedaviye ihtiyacınız olup olmadığına karar vermek, üzere bütün tansiyon ölçümlerinin sonuçlarına bakacaktır. Evde birkaç tansiyon ölçümü yapmanız da istenebilir.

Tansiyon ölçümlerinizi takip etmek

Ölçümlerinizi defter kullanarak ya da çevrimiçi (online) kişisel sağlık kaydı veya tansiyon izleyici gibi elektronik bir tansiyon günlüğüne kaydetmeniz, yüksek tansiyon teşhisine veya takibine yardımcı olabilir. Bu, bilgilerinizi sağlık görevlileri ve aile fertlerinizle paylaşma seçeneği sunar. Bazı tansiyon cihazları doğrudan bilgisayara bağlanarak, bilgileri çevrimiçi bir kayda aktarmayı kolaylaştırabilir.

Sonuçlar

Sonuçlar

Testiniz sona erer ermez tansiyonunuzu öğrenebilirsiniz. Milimetre cıva (mmHg) cinsinden ifade edilen bir tansiyon ölçümü iki sayıdan oluşur. İlk veya daha yüksek olan sayı kalp atışı sırasında damarlarınızdaki basıncı (sistolik basınç) ölçer. İkinci veya daha düşük olan sayıysa kalp atışları arasında damarlarınızdaki basıncı (diastolik basınç) ölçer.

Dört tansiyon kategorisine ve ne anlama geldiklerine bakalım. Ölçümleriniz iki farklı kategorideyse, doğru tansiyon kategoriniz yüksek olandır.

Yüksek sayı (sistolik) mm Hg		Düşük sayı (diastolik) mm Hg	Kategoriniz*
90 altı	veya	60 altı	Düşük tansiyon** (hipotansiyon)
120 altı	ve	80 altı	Normal tansiyon
120-139	veya	80-89	Prehipertansiyon
140-159	veya	90-99	1. aşama hipertansiyon
160 veya üzeri	veya	100 veya üzeri	2. aşama hipertansiyon

*Aralıklar çocuklar ve gençler için daha düşük olabilir. Çocuğunuzda yüksek tansiyon olabileceğinden şüpheleniyorsanız çocuk doktorunuza danışın.
**Düşük tansiyonun tanımı kişiden kişiye değişebilir. Verilen sayılar genel bir kılavuzdur.

Prehipertansiyon ve 1. ile 2. aşama hipertansiyon

Tansiyon ölçümünüz tansiyonunuzun normalden yüksek olduğunu gösteriyorsa, doktorunuz tansiyonunuzu düşürmek için yaşam tarzınızı değiştirmenizi önerecektir. Bu değişiklikler arasında şunlar yer alabilir:

• Beslenmenizdeki tuzu azaltın. Beslenmenizdeki tuzu günde 2.400 miligramı geçmeyecek şekilde sınırlandırın. Tuzluğu masanızdan kaldırın, konserve gıdalar veya dondurulmuş hazır yemekler gibi işlenmiş gıdalardan kaçının.
• Sağlıklı yiyecekler yiyin. Meyve, sebze, tam tahıl ve düşük yağlı süt ürünleri tüketin. Daha az doymuş yağ yiyin ve günlük toplam yağ tüketiminizi düşürün.
• Sigarayı bırakın. Aynı zamanda pasif içicilikten de kaçınmaya çalışmalısınız.
• Kilo verin. Fazla kiloluysanız 2 kilo vermek bile tansiyonunuzu düşürebilir.
• Düzenli egzersiz yapın. Düzenli fiziksel aktivite, tansiyonunuzu düşürerek kilonuzu kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir. Haftada beş gün en az 30 dakika fiziksel aktivite yapın.
• Alkolü sınırlandırın. Alkol kullanmaya karar vermişseniz bunu ılımlı bir şekilde yapın, kadınsanız günde bir kadehi, erkekseniz günde iki kadehi geçmeyin.

Yalnızca yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olmuyorsa veya 2. aşama hipertansiyonunuz varsa doktorunuz tansiyonunuzu düşürmeye yardımcı olan ilaçlar önerebilir. Doktorunuz, hangi ilaç seçeneklerinin daha faydalı olabileceğini açıklayacaktır.

Düşük tansiyon

Belirtilere veya işaretlere yol açmayan ya da kısa süreli tansiyon düşmeleri veya ayakta dururken baş dönmesi gibi yalnızca hafif belirtilere yol açan düşük tansiyon nadiren tedavi gerektirir. Belirtleriniz varsa en uygun tedavi altta yatan nedene bağlı olarak değişkenlik gösterir.