• İçindekiler
• Nedir
• Belirtiler
• Teşhis
• Tedavi

Nedir

Stafilokok enfeksiyonları, genellikle deride hatta sağlıklı bireylerin bile burunlarının içinde bulunan bir mikrop türü olan stafilokok bakteriden kaynaklanır. Çoğu zaman, bu bakteriler hiçbir soruna neden olmamaz ya da nispeten küçük deri enfeksiyonlarına neden olabilir.
Ama stafilokok enfeksiyonları bakteriler vücudunuza girdiyse, kan dolaşımına karışarak eklem, kemik, akciğer veya kalbinizi etkilediyse ölümcül sonuçlara yol açabilir.

Geçmişte, hastaneye kaldırılan ya da kronik rahatsızlığı olan ya da bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde ölümcül bir stafilokok enfeksiyonu olabilirdi. Ama şimdilerde, aksine sayısı giderek artan sağlıklı insanlarda yaşamı tehdit eden stafilokok enfeksiyonları görülür. Birçok stafilokok enfeksiyonu artık yaygın kullanılan antibiyotiklere yanıt vermez.

Sebepler

Birçok kişi stafilokok bakterileri taşır ama stafilokok enfeksiyonlar asla gelişmez. Eğer bir stafilokok enfeksiyonunuz varsa, bir süredir taşıdığınız bakterilerden kaynaklandığını söylememiz mümkündür.

Bu bakteriler de kişiden kişiye bulaşabilir. Stafilokok bakterileri çok dayanıklı olduklarından yastık veya havlu gibi cansız nesneler üzerinde onlara dokunan sonraki kişiye geçebilecek kadar uzun bir zaman yaşayabilir.

Stafilokok bakteriler şu koşullarda bile hayatta kalabilir:

• Kuruluk
• Aşırı sıcaklık
• Yüksek oranda tuzluluk

Belirtiler

Stafilokok enfeksiyonları küçük cilt sorunlarından kalp kapak zarına zarar vererek yaşamınızı tehdit eden bir enfeksiyon olan endokardite kadar yayılır. Sonuç olarak, stafilokok enfeksiyonlarının belirti ve işaretleri enfeksiyon konumu ve şiddetine bağlı olarak büyük farklılıklar gösterir.

Cilt enfeksiyonları
Stafilokok bakterilerinin neden olduğu cilt enfeksiyonları şunlardır:

• Çıbanlar. Stafilokok enfeksiyonunun en yaygın türü kıl folikülü veya yağbezinde gelişen bir kanlı iltihap olan kanlı çıbandır. Virüslü alan üzerindeki cilt genellikle kırmızı ve şişmiş olur. Çıban açık çıkarsa, o iltihap kanar veya kehribar renkli bir sıvı akıtır. Çıbanlar koltuk altlarında, kasık veya kalça çevresinde oluşur.
• Empetigolar. Bu çoğu zaman ağrılı kızarıklığa neden olan geçici rahatsızlık her yaşta ortaya çıkabilir, ama küçük çocuklarda ve bebeklerde daha çok yaygındır. Stafilokok bakterilerin neden olduğu empetigo türleri genellikle çok su toplar, sıvı yayar ve sonra üzerlerinde bal renkli bir kabuk oluşur. Bu yaralar en çok burun ve ağız çevresinde ortaya çıkar.
• Deri altı yangısı.Cildin daha derin katmanlarında bir enfeksiyon olan deri altı yangısı cilt kızarıklığına ve cildin yüzeyinde şişmeye neden olur. Yaralar (ülserler) veya akıntı sızan alanlar da gelişebilir. Deri altı yangısı en çok yaşlı kişilerin alt bacak ve ayak oluşur.
• Stafilokokkal haşlanmış deri sendromu. Bir stafilokok enfeksiyonunun bir sonucu olarak üretilen toksinler stafilokoksik haşlanmış deri sendromuna neden olabilir. Çoğunlukla yenidoğan etkileyen bu durum ateş, kızarıklık ve bazen kabarcıklar yaratır. Kabarcıklar patlatıldığı zaman yanık gibi görünen bir kırmızı ham yüzey derinin üst tabakasına çıkar.

Bakteremi
Ayrıca stafilokok bakterileri bir kişinin kan dolaşımına girdiği zaman kan zehirlenmesi olarak da bilinen, bakteremi oluşur. İnatçı ateş baktereminin işaretidir. Bakteriler enfeksiyonlar üretmek için vücudun içinde derin yerlere gidebilir. Örneğin;

• Beyin, kalp ve akciğer gibi iç organlara,
• Kemikler ve kaslara,
• Yapay eklemler veya kalp pili gibi ameliyatla takılan cihazlara.

Toksik şok sendromu
Bu yaşamı tehdit eden durum stafilokok bakterilerinin bazı suşları tarafından üretilen toksinler sonucu oluşur ve tamponların, cilt yaralarının ve ameliyatların bazı tiplerinin kullanımıyla bağlantılıdır. Genellikle aniden gelişir. Belirtileri:

• Yüksek ateş
• Mide bulantısı ve kusma
• Güneş yanığına benzeyen avuç içi ve ayak tabanı üzerinde tahriş
• Karışıklık
• Kas ağrıları
• Nöbet geçirme
• Baş ağrısı

Septik eklem iltihabı 
Septik eklem iltihabına genellikle bir stafilokok enfeksiyonu neden olur. Bakteriler genellikle dizleri hedef alır, ancak ayak bileği, kalça, el bileği, dirsek veya omuz gibi diğer eklemler de etkilenir. İşaretler ve belirtiler şunlardır:

• Eklem şişmesi
• Eklemi etkileyen şiddetli ağrı
• Ateş
• Titreme veya üşüme

Doktora ne zaman gidilmeli
Eğer siz ya da çocuğunuzda aşağıdaki belirtiler varsa doktorunuzla mutlaka görüşün:

• Kırmızı, tahriş olmuş veya ağrı veren deri bölgesi
• İltihaplı kabarcıklar
• Ateş

Aşağıdaki durumlarda doktorunuza danışmak isteyebilirsiniz:

• Deri enfeksiyonları aile üyelerinden birinin diğerine aktarılır.
• İki veya daha fazla aile üyesi aynı zamanda deri enfeksiyonları var.

Risk faktörleri

Bağışıklık sisteminizin durumundan oynadığınız spor türlerine kadar değişen çeşitli faktörler stafilokok enfeksiyonlarının oluşma riskini artırabilir.

Şimdi ya da son zamanlarda hastaneye yatırılma
Onları ortadan kaldıracak güçlü girişimlere rağmen, stafilokok bakterileri en savunmasız oldukları yerler olan hastanelerde bile hayatta kalabilir. Aşağıdaki tip insanlar da dahil:

• Zayıf bağışıklık sistemi
• Yanıklar
• Ameliyat yaraları
• Şeker hastalığı gibi altta yatan ciddi sağlık sorunları olanlar

İnvazif cihazlar
Stafilokok bakteriler iç organlarınızla sizi dış dünyaya bağlayan tıbbi borular boyunca gidebilir. Örneğin:

• Diyaliz
• İdrar sondası
• Besleme sondası
• Solunum cihazı
• Damar içi kateter

Temas sporları
Stafilokok bakterileri kesikler, sıyrıklar ve cilt teması yoluyla kolaylıkla bulaşabilir. Amatör ve profesyonel sporcularda jilet, havlu, üniforma veya ekipmanların paylaşımı stafilokok enfeksiyonları yayılmasını sağlayabilir.

Komplikasyonlar

Stafilokok bakterileri kan dolaşımına işgal ederseniz, tüm vücudu etkileyen bir enfeksiyon türü gelişebilir. Sepsis adı verilen bu enfeksiyon son derece düşük kan basıncıyla hayatı tehlikeye atan bir atak olan septik şoka yol açabilir.

Teşhis

Bir stafilokok enfeksiyonu tanısı için doktorunuz şunları yapacaktır:

• Fiziksel bir test yapın.Test süresi boyunca doktorunuz olabilecek deri lezyonlarını yakından inceleyecektir.
• Test için örnek toplayın. Çoğu zaman, doktorlar stafilokok enfeksiyonlarını bakterilerin belirtileri için bir doku örneği veya burun salgılarını kontrol ederek tanı koyarlar.

Tedavi

Bir stafilokok enfeksiyonunun tedavisi şunları içerebilir:

• Antibiyotikler. Doktorunuz vücudunuzda oluşan enfeksiyonun ardında hangi stafilokok bakteri türünün olduğunu belirlemek için bazı testler yaptırabilir. Bunun temel sebebi hangi antibiyotiğin sizin için en iyi seçim olacağını belirlemektir. Antibiyotikler bazen sefalosporinler, nafsilin veya ilgili antibiyotikler, sülfonamid veya intravenöz vankomisin içeren stafilokok enfeksiyonlarının tedavisi için reçete yazar. Vankomisin durumu gitgide ağırlaşan stafilokok enfeksiyonlarının tedavisi için gereklidir çünkü stafilokok bakterilerinin pek çok türü diğer geleneksel ilaçlara karşı dirençli hale gelmiştir. Ancak bir ilaç entrevenöz yoldan verildiği zaman stafilokok enfeksiyonlar için etkilidir.
• Yara drenajı. Eğer bir deri enfeksiyonunuz varsa, doktorunuz orada toplanan sıvıyı boşaltmak için boğaz içine bir kesik açabilir.
• Cihaz çıkarma. Eğer enfeksiyonunuz bir cihaz ya da prostetik içeriyorsa cihazın acilen çıkarılması gerekir.

Antibiyotik direnci
Stafilokok bakteriler çok çabuk adapte olabilir ve pek çok çeşidi bir ya da daha fazla antibiyotiğe karşı dirençli hale gelmiştir. Örneğin, bugünün stafilokok enfeksiyonlarının %10’dan daha azı penisilinle tedavi edilebilir. Hastanelerde bulunan stafilokok bakterilerin yarısı kadarı efalosporinlere, nafsiline ve diğer antibiyotiklere karşı dirençlidir. Çoğunlukla metisiline dirençli staphylococcus aureus (MRSA) türleri olarak açıklanan stafilokok bakterileri antibiyotik dirençli türlerin ortaya çıkmasını veya daha güçlü ve toksik antibiyotiklerin kullanımını sağlamıştır. Stafilokok bakterilerin türlerinin birkaçı da o antibiyotiklere karşı dirençli hale gelmiştir.

Önleme

Bu sağduyu önlemleri stafilokok enfeksiyonlarına yakalanma riskinizi düşürebilir:

• Ellerinizi yıkayın. Dikkatli bir şekilde el yıkama mikroplara karşı en iyi korumanızdır. En az 15 ila 30 saniye istediğiniz hızda ellerinizi yıkayın, sonra tek kullanımlık bir havluyla ellerinizi kurulayın ve musluğu kapatmak için başka bir havlu kullanın. Elleriniz belirgin şekilde kirli değilse, en az %62 alkol içeren bir el dezenfektanı da kullanabilirsiniz.
• Yaralarınızı sarılı tutun. Kesik ve sıyrıklarınızı iyileşene kadar temiz ve kuru bandajlarla sarılı tutun.
• Virüslü yaralar gelen iltihap genellikle stafilokok bakterileri içerir ve yaraları kapalı tutmak bakterilerin yayılmasını önlemeye yardımcı olacaktır
• Tampon risklerini azaltın. Tamponlarınızı sık sık değiştirerek toksik şok sendromuna yakalanma ihtimalinizi düşürebilirsiniz. Her dört ila sekiz saatte bir değiştirmelisiniz. Emiciliği en düşük tamponu kullanın ve mümkün olduğunca tamponların ve hijyenik pedlerin kullanımına alternatif arayın.
• Kişisel eşyalarınızı kişisel tutun. Havlu, çarşaf, traş makinesi, kıyafet ve spor ekipmanları gibi kişisel eşyalarınızı paylaşmaktan olabildiğince kaçının. Stafilokok enfeksiyonları nesnelerin yanı sıra kişiden kişiye de yayılabilir. Eğer bir kesik veya yara varsa, çamaşır suyuyla deterjan ve sıcak su kullanarak havlunuzu ve nevresiminizi yıkayın, kurutma makinesinde yüksek ısıda kurutun.