Nedir

Ülseratif Kolit

Ülseratif kolit, kalın bağırsağın ya da kolonun iç yüzeyinde iltihaba ve yaralara (ülsere) neden olur. Genellikle bağırsağın alt bölümünü (sigmoid kolonu) ve rektumu etkiler. Ama bağırsağın bütününü de etkileyebilir. Genelde, kolonun ne kadar çoğu etkilenirse belirtiler de o denli kötü olacaktır.

Ülseratif kolit herhangi bir yaştaki insanları etkileyebilir, ama teşhis edilen insanların çoğunun yaşı 30’dan azdır.

Belirtileri

Belirtiler

Başlıca belirtileri şunlardır:

Karın sancısı ve kramplar.
Kanlı ishal veya sık sık tuvalete çıkma ihtiyacı.
Rektumdan kan gelmesi.

Bazı insanlarda ateş, iştahsızlık ve bunun neden olduğu kilo kaybı da görülür. Daha ciddi durumlarda, günde 10 ila 20 kez tuvalete çıkacak şekilde ishal görülür.

Ülseratif kolit, eklem ağrısı, göz sorunları veya karaciğer hastalığı gibi başka bazı sorunlara da yol açar. Ama bu belirtiler Crohn hastalığı olan kişilerde daha yaygındır.

Çoğu insanda, belirtiler bir görünüp bir kaybolur. Bazı kişiler aylarca hatta yıllarca hiçbir belirti göstermeden yaşarlar (remisyon). Sonra aniden hastalığın alevlendiği görülür. Ülseratif kolit olan 100 kişiden 5 ila 10’u belirtileri her zaman gösterir.

Ülseratif kolitin bazen daha ciddi sorunlara yol açtığı da olur. Safra kesesinde yara oluşmasına neden olabilir. Bu, karaciğer hasarına yol açar. Nadir durumlardaysa, hastalık ciddileşerek kolonun şişerek normal boyutunun birkaç misli büyümesine neden olur (toksik megakolon). Bu durum, ölümcül sonuçlara yol açabilir ve acilen tedavi edilmelidir.

8 yıl veya daha uzun süre ülseratif kolit olan insanların kolon kanserine yakalanma ihtimali artar. Doktorunuza kanser taramasına olan ihtiyacınızı belirtiniz. Tarama testleri kanserin, tedavisi daha kolay olan erken teşhisini sağlar.

Sebepleri

Sebepler

Uzmanlar ülseratif kolite neyin neden olduğu tam olarak bilmiyor. Sindirim sistemindeki normal bir bakteriye karşı bağışıklık sisteminin aşırı tepki göstermesi sonucu oluştuğu düşünülüyor. Ama başka tür bakteri ve virüsler de hastalığa neden olabilir.

Ülseratif kolit, insanların geçmişte sandıkları gibi stres nedeniyle olmaz. Ama eğer ülseratif kolitseniz, stres bunu daha da kötüleştirebilir.

Eğer ailenizden birinde bu hastalık varsa, sizin de ülseratif kolit olmanız daha muhtemeldir.

Testleri

Teşhis

Ülseratif koliti teşhis etmek için, doktorlar belirtiler hakkında sorular sorar, fiziksel muayene yapar ve birkaç test uygularlar. Testler, doktora benzer belirtileri olan, Crohn hastalığı, huzursuz barsak sendromu veya divertikülit gibi diğer sorunları bertaraf etmesinde yardımcı olur.

Yapılan testler arasında şunlar yer alır:

Kolonoskopi. Bu testte, doktor bağırsağınızın içine baştan aşağı bakmak için ince, ışıklı bir cihaz kullanır. Aynı zamanda, doktor kolonun iç kısmından bir numune (biyopsi) alabilir.
X ışınlarıyla baryum lavmanı veya kolonunuzu resimlemek için karın röntgeni.
Enfeksiyon veya iltihaba bakmak için yapılan kan testleri.
İçinde kan, enfeksiyon ve beyaz kan hücreleri olup olmadığını test etmek için gayta numunesi.

Tedavisi

Tedavi

Ülseratif kolit herkesi farklı şekilde etkiler. Doktorunuz belirtilerinizi azaltacak ve hastalığın yeniden alevlenmesini engelleyecek tedaviler bulma konusunda yardımcı olacaktır.

Eğer belirtileriniz hafifse, yalnızca ishal için reçetesiz ilaçlar kullanabilirsiniz. Bu ilaçları almadan önce doktorunuzla konuşun.

Doktorların iltihabı azaltmak için sıkça yazdıkları ilaçlar şunlardır:

Steroit ilaçlar. Bunlar belirtileri azaltır ya da durdurur. Yalnızca kısa vadelerde kullanılır çünkü kemik incelmesi (osteoporoz) gibi yan etkilere neden olur.
Aminosalisilatlar. Bunlar belirtileri azaltmak ya da durdurmak için (bazen steroit ilaçlarla aynı zamanda) kullanılır. Belirtileriniz kontrol altına alındığında, bu ilaçların hastalığın yeniden alevlenmesini önlemek için kullanabilirsiniz.
Bağışıklık sistemini kontrol eden ilaçlar (immünomodülatörler). Eğer hastalığınız ciddiyse ve aminosalisilatlar yeniden alevlenmesi engelleyemiyorsa bu ilaçlara ihtiyaç duyabiliriniz.

Bazı insanlar, belli yiyeceklerin hastalıklarını daha da kötüleştirdiğini fark etmişlerdir. Eğer bu size de olursa, en makulü bu yiyeceklerden tüketmemektir. Ama kilonuzu normal seviyede tutmak ve güçlü kalmak için sağlıklı, çeşitlendirilmiş bir beslenme uyguladığınızdan emin olun.

Eğer ciddi belirtiler meydana geldiyse ve ilaçlar yardımcı olmuyorsa, kolonunuz bir bölümünü ya da tamamını aldırmak için ameliyata ihtiyaç duyabilirsiniz. Kolonun tamamını aldırmak ülseratif koliti tedavi eder. Aynı zamanda bu kolon kanserini de önler. Ama bunun bazı ciddi riskleri vardır. Yine de, bu ameliyatı yaptıran pek çok insan yaptırdığı için memnundur.

Sonuçlar

Ülseratif kolit yaşantınızı güçleştirebilir. Hastalık alevlendiği sırada, kendinizi durmadan tuvalete koşturuyormuş gibi hissedebilirsiniz. Bu utanç verici olabilir ve kendiniz hakkındaki düşüncelerinize zarar verebilir. Hastalığın bir daha ne zaman ortaya çıkacağını bilmemek stres verici olabilir. Stres aslında sorunu daha da kötüleştirir.

Eğer zor zamanlar geçiriyorsanız, ailenizden ya da bir danışmandan destek alın. Ya da bir ülseratif kolit destek grubu arayın. Hastalıkla başa çıkmaya uğraşan diğer insanlarla konuşmanın büyük yararı olacaktır.

İLGİLİ MAKALE