Disleksi kişilerin yazma ve okuma becerilerini etkileyen bir
öğrenme bozukluğudur. Beynin grafik sembolleri ve kelimelerin seslerini işleme
süreçleriyle alakalı bir durumdur. Genellikle kelimelerin ayırt edilmesini,
hecelemeyi, harfleri seslerle ilişkilendirmeyi etkiler. Nörolojik bir durum
olsa da disleksinin zekayla bir alakası yoktur.
Disleksi nedir
dendiğinde aslında oldukça yaygın bir durum olduğu söylenebilir. Bazı uzmanlar
nüfusun %5 ila 10’unda görüldüğünü söylerken, bazıları bu oranın %17 olduğunu
belirtmektedir. Erken yaşta teşhis koyulması, rehberlik ve destek alınması
disleksinin kişinin yaşamı üzerindeki etkisini en aza indirebilir.
Disleksi beynin yazılı şeyleri işleme sürecini kötü etkiler,
bu yüzden kişiler kelimeleri okuma, ayırt etme, çözme konusunda sıkıntı
yaşayabilir. Etkileri kişiden kişiye değişir. Çoğu disleksi hastası kelimeleri
hızla ve hatasız okuma konusunda sıkıntı yaşarlar. Ayrıca bazıları okuduklarını
anlamakta zorlanabilir. Nörolojik bir durum olduğundan genetik olarak aile
içinde aktarılabilir. Kötü eğitim, yanlış yönlendirme ya da yetiştirmeyle bir
ilgisi yoktur.
Disleksi nedir
dendiğinde zorlayıcı bir durum olsa da doğru yönlendirme ve rehberlikle hemen
hemen tüm disleksi hastaları okumayı öğrenebilirler. Bunun için elbette erken
teşhis önemlidir. Genellikle de teşhis çocukluk veya ergenlik döneminde
koyulur. Eğer yetişkinlikle teşhis koyulduysa bu, kişinin tüm hayatı boyunca
disleksik olduğu anlamına gelir. Ancak bazı durumlarda ileri yaşlarda beyne
alınan bir hasar disleksi gelişimine yol açabilir.
Eğer bir ebeveyn veya öğretmen bir çocukta disleksi
olduğundan şüpheleniyorsa profesyonel bir değerlendirme almalıdır. Erken teşhis
hastalığın daha iyi yönetilmesini sağlar. Teşhis koyulma aşamasında çocuğun
aile geçmişi, gelişme evreleri, zekâsı, sözel dil becerileri, kelime fark etme
becerileri, dilde akıcılığı, okuduğunu anlaması, kelime dağarcığı
değerlendirilir. Harf ve ses bilgilerinden yeni kelimeleri okuyup okuyamadığına
bakılır. Beynin kelimelerin okunuşunu nasıl işlediği incelenir.
Disleksi nedir
dendiğinde bazı benzer belirtilere sahip olan durumlara dikkat edilmelidir.
İncelemeyi yapan doktor teşhis koymadan önce çocuğun problemlerinin görme
bozuklukları, duyma bozuklukları, yanlış eğitim, sosyal ve ekonomik
faktörlerden kaynaklanmadığından emin olacaktır. Miyop gibi görme bozuklukları
çocukların okul performansını düşüreceğinden okuma becerilerinin geç
gelişmesine neden olabilir. Bu da bazen disleksi olabileceği endişesini
doğurmaktadır.
Dâhilerin Hastalığı: Disleksi
Op. Dr. Onur KULAKSIZOĞLU
başım dönüyor ve beynim uyuşuyor içim çekiliyor sizce bunun teşhisi nedir... devamı