Nedir

Fallop tüpleri rahimden uzanır, iki yanda birer tane vardır ve yumurtalığa yakın kısımda ikisi de açıktır. Yumurtlama sırasında, bırakılan yumurta (ovum) bir fallop tüpünden girer ve ince tüylerle rahme sürüklenir.
Salpenjit, fallop tüplerinin iltihaplanmasıdır. Neredeyse bütün vakalar, gonore (belsoğukluğu) ve klamidya gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar dahil, bakteriyel enfeksiyondan kaynaklanır. İltihaplanma, aşırı sıvı salgılanmasını, hatta fallop tüpün içinde irin toplanmasını tetikler. Bir tüpteki enfeksiyon normalde diğerinde enfeksiyona yol açar çünkü bakteriler yakındaki lenf damarlarıyla hareket eder.
Salpenjit, kadın kısırlığının en yaygın sebeplerinden biridir. Hemen tedavi olmadan, enfeksiyon fallop tüplerine kalıcı hasar verebilir, dolayısıyla her adet döngüsünde bırakılan yumurtalar spermle buluşamaz.

Belirtiler

Hafif vakalarda, salpenjitin hiç belirtisi olmayabilir. Yani, fallop tüpleri kadın daha enfeksiyonu olduğunu fark etmeden hasar görebilir. Salpenjit belirtileri aşağıdakilerdir:
  • Anormal vajinal akıntı, örneğin olağandışı renk veya koku
  • Adet dönemleri arasında lekelenme
  • Dismenore (ağrılı adetler)
  • Yumurtlama sırasında ağrı
  • Rahatsız veya ağrılı cinsel ilişki
  • Ateş
  • İki yanda karın ağrısı
  • Bel ağrısı
  • Sık idrara çıkma
  • Bulantı ve kusma
  • Belirtiler genelde adet döneminden sonra ortaya çıkar.
Akut ve kronik salpenjit
Salpenjit genelde ya akut ya da kronik olarak kategorize edilir. Akut salpenjitte fallop tüpleri kızarıp şişerek aşırı sıvı salgılar, böylece tüplerin iç duvarları genelde birbirine yapışır. Tüpler de yandaki yapılara, mesela bağırsaklara yapışabilir. Bazen, bir fallop tüpü irinle dolup şişebilir. Nadir vakalarda tüp yırtılır ve karın boşluğunda tehlikeli bir enfeksiyona neden olur (peritonit). Kronik salpenjit genelde akut bir nöbetin ardından oluşur. Enfeksiyon hafiftir, uzun sürer ve pek dikkat çeken belirti üretmeyebilir.

Sebepler

Salpenjit vakalarının 10’da 9’unda sebep bakteridir. Salpenjitten sorumlu en yaygın bakterilerden bazıları şunlardır:
  • Klamidya
  • Gonokok (gonore sebebi)
  • Mikoplazma
  • Stafilokok
  • Streptokok
Üreme sistemine erişim
Enfeksiyon meydana gelmesi için bakterilerin kadının üreme sistemine ulaşması gerekir. Bakteriler birkaç şekilde girebilir, örneğin:
  • Cinsel ilişki
  • Rahim içi cihaz yerleştirilmesi
  • Düşük
  • Kürtaj
  • Çocuk doğurmak
  • Apandisit

Risk Faktörleri

Yaşam tarzı etmenleri kadının salpenjit geçirme riskini dikkat çekici oranda artırır:
  • Prezervatifsiz cinsel ilişkiye girmek
  • Daha önceden cinsel yolla bulaşmış bir hastalık sahibi olmak

Komplikasyonlar

Tedavi olmadan, salpenjit bir dizi komplikasyona yol açabilir:
  • İleri enfeksiyon: Enfeksiyon yakındaki yapılara, örneğin yumurtalıklara ve rahme sıçrayabilir.
  • Seks partnerlerinin enfeksiyonu: Kadının partneri veya partnerlerine bakteri geçebilir ve onlar da enfekte olabilir.
  • Tuboovaryal irin cebi: Salpenjit olan kadınların yaklaşık %15’inde irin cebi meydana gelir, buysa hastanede yatmayı gerektirir.
  • Dış gebelik: Tıkalı bir fallop tüpü olgunlaşan yumurtanın rahme girmesini engeller. O zaman embriyo fallop tüpünün sınırlı boşluğunda büyümeye başlar. Önceden salpenjit veya başka bir tür pelvik enflamatuar hastalığı olan bir kadının dış gebelik geçirme riski 20’de 1’dir.
  • Kısırlık: Fallop tüpü, deforme olabilir veya skarlaşabilir, o kadar ki yumurta ve sperm birleşemeyebilir. Bir salpenjit veya başka bir pelvik inflamatuar hastalık krizinden sonra, kadının kısırlık riski %15’tir. Bu, üç krizden sonra %50’ye çıkar.

Testler

Salpenjit tanısı koymak bir dizi testi kapsar:
  • Genel muayene: Bölgesel hassasiyet vebüyüyen lenf bezlerini kontrol etmek için.
  • Pelvik muayene: Hassasiyet ve akıntıyı kontrol etmek için.
  • Kan testleri: Beyaz kan hücresi sayımı ve enfeksiyon gösteren diğer etmenleri kontrol etmek için.
  • Mukus kültürü: Kültür yapmak ve laboratuarda incelenmek için smear alınır, böylece bakterinin türü tanımlanabilir.
  • Laparoskopi: Bazı vakalarda, fallop tüplerinin karın kesilerinden yerleştirilen ince bir araçla incelenmesi gerekebilir.

Tedavi

Tedavi durumun ciddiyetine göre değişebilir ama genelde şunlardır:
  • Antibiyotikler: Enfeksiyonu kurutmak için, vakaların yaklaşık %85’inde başarılıdır.
  • Hastanede yatma: Antibiyotiklerin damar içinden verilmesi dahil.
  • Ameliyat:Durum ilaç tedavisine dayanıyorsa.
İLGİLİ MAKALE

Kadınlarda Kısırlığı Nedenleri Nelerdir?