AIDS'in Yayılması Nasıl Engellenebilir?

HIV için herhangi bir aşı bulunmadığından korunmanın tek yolu, şırınga paylaşmak ve korunmasız seks yapmak gibi bulaşma riski oluşturabilecek davranışlardan uzak durmaktır.

HIV ve AIDS'e karşı korunmanın tek yolu önlem almaktır. Bulaşma risklerini artıran davranışların farkında olarak ve önleyici tedbirler alarak, HIV virüsünün bulaşma riskini büyük oranda azaltabilirsiniz olur.

Önlemler:

• Güvenli seks
• Uyuşturucu kullanımı ve HIV virüsünün bulaşma riskini azaltmak
• Tıbbi müdahalelerde HIV virüsünün bulaşma riskini azaltmak

Güvenli seks

Hastalıktan korunma ve önleme merkezlerinin önerisine göre bulaşıcı HIV virüsünden korunmanın en iyi yolu, cinsellikten tamamen uzak durmak. Bir ilişkide iki tarafta birbirine sadık olup, uyuşturucu enjekte etmek gibi cinsellik dışı faaliyetlerde bulunmadıkları sürece HIV virüsü bulaşmamış iki kişinin, tek eşli bir cinsel ilişkide bulunması da HIV riskini azaltmaktadır.

Cinsel ilişkiye girdiğiniz HIV- pozitif olan ya da cinsel geçmişi bilinmeyen her erkek ya da kadınla güvenli seks yapılmalıdır. HIV bulaşmış olan bir kişi hastalığın bulaşmasından hemen sonra ya da hastalığın belirtilerini göstermese bile virüsü bir başkasına bulaştırabilir.

Çoğu prezervatif lateks denilen bir lastikten yapılmıştır. Düzgün ve düzenli olarak kullanılan lateks prezervatif, HIV ve birçok cinsel yolla bulaşan hastalığın bulaşmasını engeller. Sperma öldürücü maddelerin (doğum kontrol için kullanılan) HIV virüsüne karşı koruma sağladığına dair herhangi bir bilimsel bulgu yoktur.

Her prezervatif aynı değildir.

• Kuzu derisinden yapılan prezervatifler gözenekli olduklarından HIV ve diğer virüslerin geçmesine olanak sağlar ve dolayısıyla HIV veya diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak için tavsiye edilmez.
• Diğer yanda, poliüretan prezervatifler latekse karşı alerjisi olanlar için bir alternatif olabilir.

Kadın prezervatifi, vajinaya yerleştirilen ince bir poliüretan kaplamadır, yakın zamanda doğum kontrol metodu olarak onaylanmıştır ve cinsel ilişkiyle bulaşan hastalıklardan da koruma sağladığı düşünülmektedir. Fakat HIV bulaşma riskini azalttığına dair bir kanıt bulunmamaktadır.

Uyuşturucu Kullanımı ve HIV Virüsünün Bulaşma Riskini Azaltmak

Enjeksiyon yoluyla uyuşturucuları kullananlar, iğne ve şırıngalarını başkalarıyla paylaştıklarında HIV virüsünün bulaşma riskini arttırırlar. HIV virüsü bulaşan kişinin kan kalıntıları enjeksiyon ekipmanı ile bir sonraki kişiye aktarılabilir.

Sağlık yetkilileri, yasa dışı uyuşturucu kullananlara, uyuşturucuyu bırakmalarına yardımcı olacak tedavilere başvurmalarını öneriyorlar. Uyuşturucu kullanımından vazgeçemeyenlerin, uyuşturucu için kullandıkları enjeksiyon ekipmanlarını başkalarıyla paylaşmamaları öneriliyor.

Enjekte ederek uyuşturucu kullanan kişilere temiz iğnelerin dağıtımını sağlayan programlar sayesinde, kişiler arasındaki hastalıkların bulaşma oranları düşürülmüştür.

Tıbbi Müdahalelerde HIV Virüsünün Bulaşma Riskini Azaltmak

Virüsün bulaştığı kan ve kan öğelerinin nakliyle HIV virüsü başkalarına bulaşmıştır. AIDS salgınının başlarında olmak üzere, Amerika'da cerrahi müdahale gören binlerce kişi kan nakli yüzünden HIV virüsü kapmıştır.

Ancak kan bankaları, bağışlanan kanların HIV riski taşımadığını garantileyen yeni güvenlik önlemleri almışlardır. Bu önlemler, çeşitli ısı uygulama teknikleri ve bağışlanan kanların HIV virüsüne karşı taranmasından oluşur. HIV bulaşma riski taşıyan kişilerden alınan kanlar da iptal edilmiştir.

Günümüzde kan nakli yoluyla HIV bulaşması oldukça küçük bir ihtimaldir. Ameliyatlarını önceden planlayabilen kişiler, bu riski, daha da düşürebilir ve ameliyattan önce kendi kanlarını depolatabilirler. Buna otolog kan bağışı denir.

Diğer tıbbi müdahalelerle HIV virüsünün bulaşma riski oldukça düşüktür, ama genelde sağlık görevlileri arasında kazaran da olsa virüsün bulaştığı iğne batmaları meydana gelmiştir.

HIV gibi virüslerle bağlantılı hastalıkların bulaşmasını engellemek için dişçilerin, hijyen ve diğer sağlık uzmanlarının koruyucu lateks eldivenler kullanmaları şart koşulmuştur.