Nedir

Akciğer Nakli

Akciğer nakli, hasta bir akciğeri genel olarak ölen birinin bağışladığı sağlıklı bir akciğerle değiştirme ameliyatıdır. Sağlık durumunuza bağlı olarak akciğer nakli, ya bir ya da her iki ciğerinizin değiştirilmesini kapsar. Bazı durumlarda ciğer, bağış yapan kişinin kalbiyle birlikte yerleştirilir.

Canlı akciğer bağışlanması oldukça nadirdir. Akciğer nakli için yapılan ameliyatta, çocuğun hasta ciğeri çıkartılıp yerine sağlıklık bir yetişkinin, genellikle anne babadan birinin ciğerinin bir bölümü konabilir. Aynı işlem bir yetişkin için yapılacaksa iki canlı donöre ihtiyaç vardır.

 

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Sağlıksız veya hasarlı akciğer, vücudunuzun ihtiyacı olan oksijeni sağlamakta zorlanır. Birçok hastalık ciğerinizi zedeleyip görevini düzgün yapmasını engelleyebilir. Bunlardan bazıları aşağıda belirtilmiştir: 

  • Anfizem dahil kronik akciğer hastalıkları
  • Ciğerlerin yaralanması (pulmoner fibroz)
  • Kistik fibroz
  • İleri derecede fibrozlu sarkoidoz
  • Pulmoner hipertansiyon

Akciğerdeki hasar, genel olarak ilaç veya özel nefes aletleriyle tedavi edilebilir. Tedaviler artık işe yaramadığında veya akciğerlerinizin fonksiyonu hayatınızı tehdit edecek kadar azaldığında doktorunuz akciğer nakli önerebilir.

?

Riskler

Riskleri

Akciğer naklinin komplikasyonları bazen ölümcül olabilir. Naklin iki büyük riski vardır: iltihap ve vücudun akciğeri reddetmesi.

Reddetme riski

Bağışıklık sisteminiz yabancı maddelere karşı sizi korur. Sizinle eşleşen en uygun donörde bile bağışıklık sisteminiz saldırıya geçip yeni akciğeri veya akciğerleri reddedebilir. Nakil ameliyatından sonra, bağışıklık sisteminizi yatıştırmak için size ilaçlar verilir. İlaçları hayat boyu almanız da gerekebilir.

Reddetmeyi engelleyen ilaçların yan etkileri

Reddetmeyi engelleyen ilaçların belirgin yan etkileri vardır. Bunların bazıları şöyledir:

  • Kilo artışı
  • Yüzde yuvarlaklaşma
  • Akne
  • Yüzde tüylenme
  • Mide sorunları

Bazı reddetmeyi engelleyen ilaçlar, yeni hastalıkların gelişmesine veya var olan eski hastalıkların iyice tetiklenmesine yol açabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:

  • Diyabet
  • Böbrek hastalıkları
  • Kemik erimesi
  • Kanser

Enfeksiyon riski

Reddetmeyi engelleyen ilaçlar bağışıklık sistemini baskılar; böylelikle vücudunuzu, özellikle de ciğerlerinizi enfeksiyona daha açık hale getirir. Enfeksiyon riskini azaltmak için şunları yapmanız gerekir:

  • Ellerinizi sık sık yıkayın.
  • Dişlerinize ve dişetlerinize iyi bakın.
  • Cildinizi sıyrıklardan ve yaralardan koruyun.
  • Kalabalığa veya hasta insanların yanına sokulmayın.
  • Uygun bağışıklık güçlendiriciler alın.

?

Nasıl Hazırlanacaksınız

Nasıl Hazırlanacaksınız?

Akciğer nakli bekleyen kişilerin sayısı, nakil edilebilecek mevcut akciğer sayısından çok fazladır. Organ bulunduktan sonra organı eşleştirirken, aşağıdakiler de dahil olmak üzere birtakım kriterler göz önünde bulundurulur:

  • Kan grubu
  • Organın göğüs boşluğunun boyutuyla oranı
  • Bağışlanan ciğerle, ciğeri alacak olan kişi arasındaki coğrafi mesafe
  • Hastanın akciğer hastalığının şiddeti
  • Hastanın genel sağlık durumu
  • Nakil ameliyatının başarılı olma oranı

Ayrıca sizin sağlık durumunuzla ilgili bilgiler altı ayda bir yenilenmelidir.

Beklerken

Size uygun bir organın bulunması aylar, hatta yıllar sürebilir ama bulunduğunda hızlı davranmak gerekir. Nakil ekibinin size gerektiğinde ulaşabilmesini sağlayın. Hastane çantanız her zaman hazır olsun, içine sizi 24 saat idare edecek kadar ilaç koymayı unutmayın ve hastaneye nasıl gideceğinizi önceden planlayın. Haber geldikten sonra, birkaç saat içinde hastaneye ulaşmanız gerekebilir.

Hastanede

Hastaneye geldiğinizde, akciğerinizin bağışlanan organa uygun olduğundan ve sağlık durumunuzdan emin olmak için birtakım tahliller yapılır. Ameliyat başarılı olacakmış gibi görünmediği takdirde nakil iptal edilir.

?

Neler Yaşayacaksınız

Neler Olabilir?

Akciğer nakli sırasında

Ameliyat sırasında genel anestezi yapılır, yani hasta uyutulur, bu sayede hiçbir şey hissetmez. Doktorlar nefes alımını sağlamak için, ağızdan nefes borusuna bir tüp yerleştirir. Ayrıca burundan içeri sokulan bir tüp, midedekileri boşaltır. Bir katater de idrar torbasına bağlanır.

Cerrah, hasta akciğeri çıkartabilmek için hastanın göğsünü açacak. Hasta ciğere bağlı ana havayolu ve ciğerle kalp arasındaki damarlar yeni akciğere bağlanır. Bazı nakil ameliyatlarında hasta kalp- ciğer makinesine de bağlanabilir, bu makine ameliyat sırasında kan dolaşımının devam etmesini sağlar.

Tek bir akciğerin nakli 4 ila 8 saat, iki akciğerin nakli genelde 6 ila 12 saat sürer.

Akciğer naklinden sonra

Ameliyattan hemen sonra, hasta birkaç gün hastanenin yoğun bakım bölümünde yatar. Suni solunum cihazı, birkaç gün boyunca hastanın nefes almasına yardımcı olur, ayrıca göğüsteki tüpler ciğer ve kalp etrafındaki sıvıyı çeker. Damara bağlı bir tüpten ağrıları gidermek ve yeni ciğeri vücudunreddetmesini önlemek için çok güçlü ilaçlar verilir. Durum iyiye gittiğinde, artık suni solunum cihazına ihtiyaç kalmayacak ve hasta yoğun bakım bölümünden çıkartılacak. Nekahet dönemi, genelde birle üç hafta arasıdır ve bu süre içinde hastanede kalınır.

Hastaneden çıkartıldıktan sonra, üç ay boyunca nakil ekibi sık sık hastayı ziyarete eder. Herhangi bir komplikasyon olup olmadığına ve yeni ciğerin nasıl işlediğine bakar. Bu süre içinde nakil merkezinden çok uzaklaşılmamalıdır. Takip süresince laboratuvar tahlilleri, göğüs filmleri, EKG ve uzmanların hastayı muayene etmesi gerekebilir.

Yeni akciğerin düzgün bir şekilde işlemesi için sağlıklı bir yaşam çok önemlidir. Sigara içmek yasak ve alkol kullanımı da çok sınırlı olacak. İyi beslenmek de sağlıklı kalmanızı sağlar. Akciğer naklinden sonra, iyileşme döneminde egzersiz çok önemlidir. Sağlık ekibi uygun egzersizleri hastayla görüşecek.

?

Sonuçlar

Sonuçlar

Akciğer nakli, hayat kalitenizi belirgin biçimde arttırabilir. Nakilden sonraki bir yıl, komplikasyonların oluşma olasılığı vücudun nakli reddetmesi ve enfeksiyon riski açısından en tehlikeli dönemdir. Dolayısıyla bu ilk sene, çok önemlidir. Akciğer naklinden sonra on sene yaşayan insanlar da vardır. Ancak istatistikler, akciğer nakli yapılan kişilerin sadece yarısının ameliyattan beş sene sonra hâlâ hayatta olduğunu gösteriyor.

 

?
İLGİLİ MAKALE

Organ Nakli ve Türkiye Gerçeği Raporu

Op. Dr. Erkan YILDIRIM

slm hocam ben manisa akhisardan yaziyom hocam doguşdan her iki akcigerim çalişmiyor .doktorlar akciger nakline yazilman gerikiyor diyorlar.adim ahmet ... devamı