• İçindekiler
• Nedir
• Belirtiler
• Sebepler
• Testler
• Tedavi

Nedir

Asherman sendromu, intrauterin (rahim içi) adezyonları/yaralanmaları veya şineşiler edinilmiş bir rahim durumudur, rahmin içindeki adezyonların (yara dokularının) oluşumuyla tanımlanır. Birçok vakada rahmin ön ve arka duvarları birbirine yapışır. Başka vakalarda adezyonlar rahmin sadece küçük bir kısmında oluşur. Adezyonların kapsamı vakanın hafif, orta veya ağır olup olmadığını belirler. Adezyonlar ince ya da kalın, yerinde lekeli veya bitişik mukozit olabilir. Genelde vasküler değildir, bu tedaviye yardım eden önemli bir özelliktir.

Belirtiler

Çoğu Asherman sendromu hastası az adet görür ya da hiç görmez (amenore) ama bazıları normal adet görür. Bazı hastalar adet görmez ama adetlerinin her ay normal olarak geleceği zamanda ağrı hisseder. Bu ağrı, adetin gerçekleştiğini ama rahim boynu adezyonlarla kapandığı için kanın rahimden çıkamadığını gösterebilir. Tekrarlayan düşük ve kısırlık da belirtiler olabilir.

Sebepler

Asherman sendromu, endometriyal dokuya bir travmanın normal yara iyileşme sürecini tetiklediğinde meydana gelir, yaralı alanların birbirine yapışmasına neden olur. İntrauterin adezyonları en yaygın olarak, kaybedilmiş veya tamamlanmamış bir dilasyon ve küretajdan (D&C),bir doğumun ardından hemorajlı veya hemorajsız tutulan plasentadan veya seçici kürtajdan sonra meydana gelir. Hamilelikle ilişkili D&C’lerin, Asherman sendromunun %90’nın sebebi olduğu gösterildi. Bazen, sezaryen kesiği, fibroid veya polip alma ameliyatları gibi başka pelvik ameliyatlardan sonra veya gelişmekte olan dünyada, genital tüberküloz ve şistozomiyaz gibi enfeksiyonların bir sonucu olarak da meydana gelebilir.
Doğumdan 2-4 hafta sonra yapılan bir D&C’den Asherman sendromu riski meydana gelme oranı %25’tir. Dilasyon ve küretajlar da kaybedilmiş düşük işlemlerinin %30,9’da ve tamamlanmamış düşük işlemlerinin %4’ünde Asherman sendromuna yol açabilir. Asherman sendromu riski, D&C sayılarıyla artar, tek bir sonlandırmadan sonra risk %16’dır ama 3 veya daha fazla D&C’den sonra risk %32’ye çıkar. Her Asherman sendromu vakası farklıdır ve sebep, vaka bazında tespit edilmelidir. Bazı vakalarda Asherman sendromu “aşırı agresif” bir D&C’den kaynaklanabilir. Fakat bu, genelde vaka olarak düşünülmez. Plasenta endometriyuma çok derinden bağlı olabilir veya gebelikten kalan ürünlerin fibrotik etkinliği meydana gelmiş olabilir, ikisi de kalan dokuyu çıkarmayı zorlaştırır.
Asherman sendromunun “Gevşek Asherman” veya endometriyal skleroz türünü tedavi etmek daha zordur. Adezyonlarla birlikte varolabilecek bu durumda, rahim duvarları birbirine yapışmaz. Aksine, endometriyum soyulmuştur. Küretaj bu duruma neden olsa da rahim ameliyatından, mesela miyomektomiden sonra daha olasıdır. Bu vakalarda endometriyum ya da en azından bazal tabakası yol olur veya hasar görür.

Testler

Rahmin histeroskopi yoluyla doğrudan görselleştirilmesi tanı için en güvenilir yöntemdir. Diğer yöntemler sonohisterografi (SHG) ve histerosalpingogramdır (HSG).

Tedavi

Asherman sendromu çok deneyimli bir cerrah tarafından histeroskopi yoluyla (bazen laparoskopi yardımıyla) tedavi edilmelidir. Ciddi Asherman sendromunu tedavi etmekte yeterince deneyimli olan bu birkaç cerrah, rahmin içinde enerji kaynaklarından kaçınılmasını (yani, her cerrah bununla hemfikir olmasa da, skarların rezektoskoplar veya lazerler gibi enerji üreten araçlarla değil makasla çıkarılmasını) tavsiye eder. Adezyonların, özellikle ciddi vakalarda yeniden oluşma eğilimi vardır.
Asherman sendromu ameliyatından sonra yeniden skarlaşmayı önlemek için farklı yöntemler vardır. Birçok cerrah, östrojen takviyesi yazarak rahmin iyileşmesini destekler ve bir atel veya balon yerleştirerek acil ameliyat sonrası iyileşme sırasında duvarların birleşmesini önler. Başka cerrahlar, yeni oluşan adhezyonları kesip atmak için yapılan esas ameliyattan sonra her hafta muayenehanede histeroskopi önerir. Şimdiye kadar, çalışmalar en başarılı sonuç ihtimaline sahip, yani rahim/rahim boynunun skarsız kaldığı ve doğurganlığın korunduğu tedavi yöntemini kanıtlamadı.