• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Sebepleri
• Muayenesi
• Testleri
• Tedavisi
• Yaşam Tarzı
• Önleme

Nedir

Bitler

Bitler insan kanından beslenen ufak, kanatsız, parazit böceklerdir. Bitler özellikle okul dönemindeki çocuklar arasında yakın kişisel temas ve eşya paylaşımı yoluyla kolaylıkla yayılır.

Bitlerin farklı türleri bulunur. Bunlar:

• Saç bitleri. Bu bitler saç derisinde büyür. Bu bitler genellikle ensede ve kulakların arkasında kolaylıkla görülebilir. 
• Vücut bitleri. Bu bitler kıyafetlerde ve yatak örtülerinde yaşar, beslenmek için cildinize geçer. Vücut bitleri genellikle evsizler ve sürekli göçebe yaşayan kişiler gibi düzenli olarak duş alamayan, kıyafetlerini yıkayamayan kişilerde görülür.
• Genital bölge bitleri. Genellikle kasık biti veya yengeç olarak adlandırılan bu bitler genital bölgede ve daha az yaygın olarak göğüs kılı, kaş veya kirpik gibi sert kılların bulunduğu bölgelerde görülür.

Sizin veya çocuğunuz kişisel temizlik alışkanlıkları iyi olsa da bit kapabilirsiniz. Bitler uygun şekilde tedavi edilmediği takdirde tekrarlayan bir sorun haline gelebilir.

Belirtileri

Belirtiler

Bitlerin belirtileri arasında şunlar yer alır:

• Aşırı kaşıntı.
• Saçların hareketi nedeniyle gıdıklanma hissi.
• Saç derisinde, kıyafetlerde veya genital bölge ve vücut kıllarının bulunduğu diğer bölgelerde bitler. Yetişkin bitler susam büyüklüğünde veya biraz daha büyük olabilir.
• Saçların gövdesindeki bit yumurtaları (nitler). Bit yumurtaları ufak keçi söğüdü filizlerine benzer. Bit yumurtaları kepeklerle karıştırılabilir. Bununla birlikte kepeklerin tersine saçlardan kolaylıkla temizlenmez. 
• Saç derisinde, boyunda ve omuzlarda kırmızı şişlikler.

Tıbbi yardım gerektiren durumlar
Bitlerden genelde özellikle bitleri yok etmek için tasarlanan reçetesiz şampuanların kullanımını içeren kişisel bakım yöntemleriyle kurtulabilirsiniz.

Bununla birlikte aşağıdaki durumlarda doktorunuza danışın:

• Reçetesiz şampuanlar bitleri yok etmiyorsa doktorunuz size daha güçlü ve reçeteli ilaçları önerebilir.
• Hamileyseniz doktorunuzla görüşmeden bitleri yok etmek için tasarlanan şampuanları kullanmayın.
• Kaşıntı nedeniyle cildinizde enfeksiyonlu kurdeşen veya cilt aşınması gözlemliyorsanız.

Sebepleri

Sebepler

Bit veya bit yumurtalarıyla temas içerisinde olmanız halinde bit kapabilirsiniz. Yumurtalar bir hafta içerisinde çatlar. Bitler uçamaz veya yerde yürüyemez. Bu bitler aşağıdaki şekillerde yayılabilir:

• Baştan başa veya vücuttan vücuda temasla bulaşma. Bu durum çocukların veya aile üyelerinin birbirlerine yakın bir şekilde oynamaları veya temas içerisinde olmaları halinde ortaya çıkabilir.
• Kutulanan eşyaların yakınlığı. Bit bulunan kıyafetlerin gardıroplarda, dolaplarda veya okuldaki askılarda saklanması ve yastık, battaniye, tarak ve doldurulmuş oyuncak hayvanlar gibi kişisel eşyaların evde aile bireylerine yakın yerlerde bulundurulması bitlerin yayılmasına neden olabilir.
• Arkadaş ve aile bireyleri arasında ortak kullanılan eşyalar. Bu eşyalar arasında kıyafetler, kulaklıklar, saç fırçaları, taraklar, saç tokaları, havlular, battaniyeler, yastıklar ve doldurulmuş oyuncak hayvanlar yer alabilir.
• Bit bulaşan eşyalarla temas içerisinde olmak. Yakın zamanda bit sorunu bulunan bir kişinin kullandığı yatak veya aşırı doldurulmuş, kumaş kaplı mobilyaları kullanmak bitlerin yayılmasına yol açabilir. Bitler vücut dışında bir iki gün kadar yaşayabilir.
• Cinsel temas. Genital bölge bitleri genellikle cinsel temas yoluyla ve çoğunlukla yetişkinler arasında yayılma gösterir. Çocuklarda görülen genital bölge bitleri cinsel istismarın göstergesi olabilir.

Muayenesi

Muayene

Genellikle bitlerden reçetesiz ilaçları kullanarak ve çarşaf, havlu ve kıyafet gibi eşyalarınızı gerektiği şekilde temizleyerek kurtulabilirsiniz. Eğer bu önlemler işe yaramazsa aile hekiminize veya genel bir hekime danışın.

Randevunuz kısa sürebileceğinden ve üzerinde durulması gereken birçok nokta olduğundan randevunuza hazırlıklı olarak gitmeniz iyi olacaktır. İşte randevunuz esnasında size yardımcı olabilecek bazı bilgiler ve doktorunuzun size sorabileceği sorular.

Randevudan önce yapacaklarınız

• Gözlemlediğiniz belirtileri yazın. Bu belirtiler arasında bitlerle ilgili olmayan belirtileri de ekleyin.
• Önemli kişisel bilgileri not alın. Bu listeye ne zaman bitlere maruz kalmış olabileceğinizi, bitleri size bulaştırabilecek kişileri ve hangi ev eşyalarına bitlerin bulaşmış olabileceğini ekleyin. 
• Kullandığınız ilaçların listesini yapın. Bu listeye kullandığını vitamin ve takviyeleri de ekleyin.
• Mümkünse bir aile ferdinden veya arkadaşınızdan sizinle randevuya gelmesini rica edin. Bazen randevu esnasında sağlanan bütün bilgileri aklınızda tutmak zor olabilir. Size eşlik edecek biri, atladığınız veya unuttuğunuz noktaları size hatırlatabilir.
• Doktorunuza soracağınız soruları yazın. Doktorunuzla geçireceğiniz zaman sınırlı olacağından zamanınızı en iyi şekilde değerlendirmek için soracağınız soruların listesini önceden hazırlayın. Zamanınızın dolabileceğiniz göz önünde bulundurarak sorularınızı en önemliden başlayarak sıralayın.

Doktorunuza sorabileceğiniz temel sorulardan bazıları şunlardır:

• Bitleri nasıl tedavi edebilirim?
• Önerdiğiniz ilaca alternatif ilaçlar var mı?
• Bit bulaşan ev eşyalarını nasıl temizleyebilirim?
• Durumuma ilişkin kimleri bilgilendirmem gerekir?
• Kendime ve diğer kişilere tekrar bit bulaşmasını engellemek için ne gibi önlemler alabilirim?
• Durumunu geçici mi yoksa kronik mi?
• Bana verebileceğiniz herhangi bir broşür veya yazılı malzeme var mı? Hangi web sitelerini önerirsiniz?
• Kontrollere gelmeli miyim?

Doktorunuza sormak üzere hazırladığınız soruların yanı sıra randevu esnasında anlamadığınız bir nokta bulunduğunda soru sormaktan çekinmeyin.

Doktorunuzun randevu esnasında yapabilecekleri
Doktorunuz size bazı sorunlar sorabilir. Bu sorulardan bazıları şunlardır:

• Belirtileri ilk ne zaman gözlemlemeye başladınız?
• Bitlere nasıl maruz kaldınız?
• Sizden bit bulaşan kimse var mı?
• Belirtilerinizin ciddiyeti nedir?

Randevuyu beklerken yapabilecekleriniz
Bit sorunuyla karşı karşıya olduğunuzu düşünüyorsanız veya bundan eminseniz kişisel eşyalarınızı, yatak örtülerinizi, havluları veya kıyafetleri başkalarıyla paylaşmayın. Duş alın ve sıcak suda bit bulaşan eşyaların yıkanması gibi kişisel bakım önlemlerini uygulayın.

Eğer genital bölge bitiyle karşı karşıya olduğunuzu düşünüyorsanız veya bundan eminseniz tedaviniz tamamlanana kadar cinsel ilişkiden uzak durun. 

Testleri

Testler

Fiziksel inceleme esnasında doktorunuz bitleri büyüteç kullanarak inceleyebilir, bitleri Wood ışığı lambası adı verilen ve bitleri soluk mavi bir renkte gösteren özel ışık altında kontrol edebilir.

Saç bitleri
Saç derisinde genç veya yetişkin bite rastlanması veya saç derisine oldukça yakın mesafede (6,4 milimetre kadar) bit yumurtalarının bulunması halinde saç biti teşhisi konulabilir.

Eğer saçınızda canlı bit veya saç derisine oldukça yakın bit yumurtası bulunmuyorsa bu bitler artık aktif halde değildir ve tedaviyi devam ettirmenize gerek yoktur. 

Vücut bitleri
Bit yumurtaları veya hareket eden bitlerin kıyafet kat yerlerinde veya yataklarda bulunması halinde vücut biti teşhisi konulabilir. Bitleri beslenmek üzere ciltte ilerlerken görmek de mümkündür.

Genital bölge bitleri
Genital bölge bitleri, hareket eden bitlerin veya yumurtaların genital bölgedeki kıllarda veya göğüs kılı, kaş veya kirpik gibi diğer vücut kıllarının bulunduğu bölgelerde tespit edilmesi halinde teşhis edilir. 

Tedavisi

Tedavi

Bitlere karşı ilaç tedavilerini ilaç talimatlarına uygun kullanın. İlaçların aşırı miktarlarda kullanılması ciltte kızarıklıklara ve tahrişe neden olabilir.

Saç bitleri
Saç bitlerine karşı tedavi seçenekleri şunlardır:

• Reçetesiz ürünler. Piretin veya permetrin içeren şampuanlar genellikle saç bitlerine karşı ilk kullanılan seçeneklerdir. Bu şampuanlar talimatlar takip edilirse en fazla yararı gösterir. Bazı coğrafi bölgelerde, bitler reçeteli bit ilaçlarının içerisindeki maddelere karşı direnç kazanmıştır. Eğer reçetesiz ilaçlar işe yaramıyorsa, doktorunuz size farklı maddeler içeren şampuanlar ve losyonlar önerebilir.
• Reçeteli ilaçlar. Malatiyon saçlarınıza uygulayabileceğiniz bir ilaçtır. Bu ilaçla saçınızı ve saç derinizi iyice ovun. Malatiyon yanıcıdır. Bu nedenle ilacı saç kurutma makineleri, elektrikli maşalar ve sigaralar gibi ısı kaynaklarından uzak tutun. Hamileyseniz veya bebeğinizi emziriyorsanız, bu ürünleri kullanmadan önce doktorunuzla görüşün.

Benzil alkol losyonları saç bitlerine karşı yeni onay gören bir ilaçtır. Losyonu saç derinize ve saçınıza 10 dakika boyunca uygulayın ve ardından suyla saçınızı yıkayın. Yedi gün sonra tedaviyi tekrar edin. İlacın yan etkileri arasında cilt, saç derisi ve gözlerde tahriş, uygulama alanında uyuşukluk yer alır. İlaç 6 aylıktan daha küçük çocuklarda kullanılmamalıdır. 

Son olarak lindan bazen diğer tedavi yöntemlerinin başarısız olması halinde uygulanan reçeteli bir şampuandır. Bununla birlikte bitlerin bu ilaca karşı giderek artan direnç göstermesi ve ilacın neden olduğu nörolojik yan etkiler nedeniyle lindan artık saç bitlerine karşı birincil tedavi yöntemi olarak uygulanmaz.

Vücut bitleri
Vücut bitiniz varsa, tedaviye gerek yoktur. Bununla birlikte saç bitlerinde olduğu gibi vücut bitlerine karşı da kıyafetlerin ve diğer eşyaları temizlenmesi gibi kişisel bakım önlemleri alınmalıdır. Eğer kişisel bakım yöntemleriyle vücut bitlerinden kurtulamazsanız, doktorunuz vücut bitlerine karşı size bazı reçetesiz ve reçeteli ilaçlar önerebilir.

Genital bölge bitleri
Genital bitler saç bitleri için önerilen aynı reçetesiz ve reçeteli ilaçlarla tedavi edilebilir.

Kişisel bakım önemlidir
Bitleri yok etmek için reçetesiz veya reçeteli şampuanlar kullansanız da bit tedavisinin çoğu evde kişisel bakımın uygulanmasını içerir. Bu kişisel bakım yöntemleri arasında kıyafet, yatak örtüsü, kişisel eşyalar ve mobilyaların bitlerden arındırılması yer alır. Çoğu vakada vücuttaki bitlerin yok edilmesi kolay değildir. Bit yumurtalarının tamamen temizlenmesi ve ev ve okulda diğer bitlerle temasın önlenmesi oldukça zordur. 

Yaşam Tarzı

Yaşam Tarzı

Genital bölge bitlerinde sabırlı olarak ve kendinizi, çocuğunuzu ve bitlenen kişisel eşyalarınızı temizleyerek kurtulabilirsiniz.

Aşağıdaki adımlar bitlerden kurtulmanıza yardımcı olabilir:

• Losyon ve şampuan kullanabilirsiniz. Bitleri yok etmek üzere tasarlanmış çeşitli reçetesiz losyon ve şampuanları kullanabilirsiniz. Ürünleri üzerlerindeki talimatlara uygun olarak kullanın. Tedaviyi yediyle on gün boyunca tekrarlamanız gerekebilir. Bu losyon ve şampuanlar genellikle iki yaşın altındaki çocuklar için önerilmez.
• Şampuan tedavisinin ardından saçınızı sirkeyle durulayabilirsiniz. Bir tutam saç alın ve bir bezle bu saç tutamındaki bit yumurtalarını ayıklayın. Tüm saçınıza bu yöntemi uygulayın veya saçınıza sirke sürün ve saçınızı taramadan önce sirkeli saçla bir süre bekleyin. Ardından saçlarınızı havluyla kurulayın. Bu yöntemler bit yumurtalarının saç gövdelerinden temizlenmesine yardımcı olabilir. Ayrıca saçlarınızı kısa kesmek de yardımcı olabilir. 
• Saçlarınızı ıslakken tarayın. Sık aralıklı taraklar veya bit yumurtası tarakları ıslak saçtaki bitleri çıkarabilir. Saçınızı en az iki hafta süreyle her üç dört günde bir ıslakken bu taraklarla tarayın. Bu yöntem diğer tedavi yöntemleriyle birlikte kullanılabilir ve iki yaşın altındaki çocuklarda birincil tedavi yöntemi olarak önerilir.
• Bitlenen eşyaları yıkayın. Bit saran yatak örtülerini, kıyafetleri ve havluları sıcak ve sabunlu suyla yıkayın. Su en az 54°C olmalıdır. Ardından yıkadığınız kıyafetleri 20 dakika boyunca yüksek sıcaklıkla kurutun.
• Yıkanamayan eşyaları kutulayın. Yıkanamayan eşyaları iki hafta süreyle hava geçirmeyen kutularda saklayın.
• Eşyaları kaplayın. Eşyalarınızın tekrar bitlenmesini önlemek için eşyalarınızı iki hafta süreyle boyacı mobilya örtüsüyle kaplayın. Plastik örtülere dolaşarak boğulabilecek ufak çocuklarınız varsa bunu uygulamayın. 
• Saç taraklarını ve fırçalarını yıkayın. En az 54°C’de sıcak ve sabunlu su kullanın veya saç tarakları ve fırçalarını bir saat süreyle tuvalet ispirtosuna bastırın.

Önleme

Önleme

Bakım gören veya okul çağındaki çocuklarda saç bitlerinin yayılmasını önlemek oldukça zordur. Bu ortamlarda çocuklar ve eşyalar arasında oldukça yakın temas olduğu için bitler kolaylıkla yayılabilir. Bu durum sizin veya çocuğunuzun temizlik alışkanlıklarının yetersiz olduğunu göstermez ve eğer çocuğunuzda saç biti oluşursa bu bir ebeveyn olarak başarısız olduğunuz anlamına gelmez. Saç bitlerini önlemenin en etkili yöntemi bitler ve bit yumurtalarından kurtulmak için bütün gerekli adımları tamamen uygulamaktır. Bu sayede bitlerle daha fazla baş etmek zorunda kalmazsınız.   

Çocuğunuzdan diğer çocukların kişisel eşyalarını paylaşmamasını isteyin. Bu eşyalar:

• Şapkalar
• Eşarplar
• Montlar
• Taraklar
• Fırçalar
• Saç tokaları
• Kulaklıklar

Bununla birlikte sizin ve çocuğunuzun bitlerin yayılmasına yol açan bütün temaslardan kaçınmasınızı beklemek gerçekçi değildir.

Çocuğunuzun saçında bit yumurtaları bulunabilir. Bununla birlikte bu çocuğunuzda saç bitlerinin olduğunu göstermez. Bazı bit yumurtaları boş yumurtalardır. Bununla birlikte saç derisine 6,4 milimetreden yakın olan bit yumurtaları çatlama ihtimaline karşı az sayıda olsa dahi tedavi edilmelidir. Saç derisinden uzakta bulunan bit yumurtaları genellikle eski bitlenme vakalarındandır ve tedavi gerektirmez.