Esansiyel yağlar konsantre bitki özleridir. Sivrisinekleri doğal yollarla uzaklaştırmaktan sırt ağrısını azaltmaya kadar birçok medikal amaçla kullanılırlar. Bazen depresyon tedavisinde aromaterapi de tercih edilmektedir. Esansiyel yağlar ve arometerapi kendi başına depresyon tedavisi sağlamazlar. Dolayısıyla bunlar depresyon ilaçlarının yerine kullanılmamalıdır. Ancak tamamlayıcı tedaviler olarak yağların faydaları görülmüştür. Dolayısıyla davranış terapisi veya antidepresan ilaç kullanımı gibi esas depresyon tedavilerinin yanında kullanılabilirler.

Havyanlar üzerinde yapılan bazı çalışmalar esansiyel yağların depresyonla alakalı psikolojik ve fiziksel belirtileri hafifletebildiğini göstermiştir. Örneğin Asarum heterotropoides adlı esansiyel yağ farelerde, insanlardaki depresyona benzeyen davranışları azaltmıştır. 2016’da kolej öğrencileri üzerinde yapılan çalışmada ise lavanta yağının uykuyu iyileştirdiği görülmüştür. Depresyonun etkilerinden biri de uyku düzenini kötüleştirmesidir.

Depresyon tedavisinde aromaterapi kullanımı üzerine daha çok araştırma yapılması gerekmektedir. Ne de olsa hayvanların beyin yapısı insanlara göre çok daha az karmaşıktır. Ancak yapılan araştırmalar esansiyel yağların uykuyu ve ruh halini iyileştirerek ve hayat kalitesini artırarak faydalı olabileceğini göstermiştir. 

Esansiyel yağlar ayrıca depresyonun yanında sık sık görülen kaygı bozukluğu belirtilerini de hafifletebilir. Araştırmacıların tahminlerinde göre kaygı ve stres sorunu olan kişilerin %43’ü belirtilerle başa çıkmak için bir tür alternatif terapi kullanmaktadır. Esansiyel yağlar az miktarlarda bile oldukça güçlü olabilirler. Dolayısıyla kullanmadan önce mutlaka bir uzmana danışmanız önerilir.

Depresyon tedavisinde aromaterapi için etkisi kesin olarak kanıtlanmış bir yağdan bahsedilemese de kişilerin kullanımları sonucunda hangilerinin fayda gösterebileceği bilinmektedir. 2017’de yayınlanan bir rapora göre lavanta, bergamot, yuzu, papatya, adaçayı, yasemin, biberiye yağları olumlu etkiye sahiptir. Yine rapora göre bu yağların masajda kullanılması, havaya yayılıp nefesle alınmalarından daha etkili olmaktadır. Lavanta araştırmalarda en çok incelenmiş yağdır ve kaygı belirtilerine karşı etkili olduğu görülmüştür.

Aromaterapide esansiyel yağlar ciltten emilir veya nefesle alındığında beyindeki bölgeleri uyarırlar. Burnun üst kısmındaki sinir hücreleri kokuyu tespit ettiğinde beynin burun soğanı denilen bölgesine sinyal gönderirler. Burun soğanı sinyali işler ve kokuyla ilgili bilgiyi beynin komşu alanlarına gönderir. Bu bölgelere limbik sistem de denir. Limbik sistemdeki beyin yapıları davranışların, duyguların, hafızanın ve ruh halinin kontrolünde büyük rol oynar. Arometerapinin bu süreç vasıtasıyla etkili olduğu düşünülmektedir.