Nedir
Anosmi, yani koku alma duyusunun tamamen kaybolması, nedene bağlı geçici veya kalıcı bir durum olabilir. Şiddetli bir soğuk algınlığından kaynaklanan koku duyusu kaybı kendi kendine geçer. Polipler gibi, burun akıntısının engellenmesiyle ilgili koku duyusu kaybı tıkanıklık açıldığında iyileşecektir. Yaşlanma ve beyin tümörü gibi nedenlerden kaynaklanan koku duyusu kaybıysa kalıcı olabilir.
Anosmi tek başına ciddi bir durum değildir. Fakat yemeklerin lezzetinin tadılması için sağlam bir koku alma duyusuna ihtiyaç vardır. Bu nedenle koku duyusunun kaybı, sizin yemeye karşı ilginizi azaltır, bu da kilo kaybına, kötü beslenmeye, hatta depresyona bile yol açabilir.
Sebepleri
Nedenler
Burun iç duvarındaki sorun ilgili koku duyusu kaybı
Anosmi, burun içindeki mukoza membran duvarının geçici veya kalıcı olarak tahriş ya da yok olmasından kaynaklanabilir. Bu durumun nedenleriyse şunlardır:
- Akut sinüzit (sinüs enfeksiyonu)
- Kuru ateş
- Yaygın soğuk
- Grip
- Alerjik olmayan rinit
Burun geçişinin tıkanmasıyla ilgili koku duyusu kaybı
Anosmi, bir şeylerin burnunuzun içinden hava geçişini engellemesinden kaynaklanabilir. Bu tıkanmaların nedenleri şunlardır:
- Burundaki küçük sakatlanmalar
- Burun polipleri
- Tümörler
Beyin ve sinirlerin zarar görmesi nedeniyle meydana gelen koku duyusu kaybı
Koku alma sistemi, burun içindeki mukoza duvarı üzerinde bulunan sinirler aracılığıyla beyne bilgi ileten alıcılardan oluşur. Bunlardan birisi zarar görür veya yok olursa, koku alma duyunuzu kaybedersiniz. Bu durumsa şu nedenlerle meydana gelir:
- Yaşlanma
- Alzheimer hastalığı
- Beyin anevrizması
- Beyin ameliyatı
- Beyin tümörleri
- Klinik olarak fitil ve solventlere maruz kalma
- Diyabet
- Hormonal rahatsızlıklar
- Huntington hastalığı
- Klinefelter sendromu (erkeklerin, hücrelerinin çoğunda fazladan X kromozomu bulunduğu bir durum)
- Kallmann sendromu (testislerin sperm üretme kabiliyetinin olmaması)
- Korsakoff psikozu (tiyaminin eksikliği nedeniyle meydana gelen bir beyin rahatsızlığı)
- Kötü beslenme
- İlaç tedavileri (nifedipin, terbinafin, diğerleri)
- Multipl skleroz
- Peget kemik hastalığı (kemiklerin büyümesi ve şekil bozukluğu)
- Parkinson hastalığı
- Pick hastalığı (bir çeşit bunama)
- Radyasyon tedavisi
- Şizofreni
- Çoklu sistem atrofisi (ayakta dururken kan basıncındaki aşırı düşüş olarak tarif edilen bir nörolojik rahatsızlık)
- Sjogren sendromu (genellikle ağız ve göz kuruluğunun yol açtığı bir iltihaplanma hastalığı)
- Travmatik beyin yaralanması
- Çinko eksikliği
Muayenesi
Doktora Ne Zaman Gitmeli?
Soğuk algınlığı, alerji veya sinüs enfeksiyonundan kaynaklanan koku duyusu kaybı genellikle birkaç gün sonra kendi kendine geçer. Şayet geçmezse doktorunuza danışın. Çünkü doktorunuz daha ciddi sorunların elenmesini sağlayacaktır.
Koku duyusu kaybı, nedenine bağlı olarak bazen tedavi edilebilir. Doktorunuz bakteri enfeksiyonu tedavisi veya burun tıkanıklığının açılması için size antibiyotik verebilir.
Bazı durumlarda anosmi kalıcı olabilir. 60 yaşın üzerindeyseniz, koku alma duyunuzu kaybetmeye yatkınlığınız artar.
Koku duyusu kaybınız kalıcıysa, dışarıda bırakılan yemeklerin bozulup bozulmadığını koklayarak anlaması için yanınızda bir başkasının bulunması, eve duman ve gaz detektörü kurma gibi güvenlik tedbirleri geliştirmek için doktorunuzla konuşun.
Hiposmi
Op. Dr. Sinan GÖKER
Mrb coats hastalığına bağlı görme kaybında kök hücre tedavisi uygulanabilir mi... devamı
Koku Kaybı (Anosmi)