• İçindekiler
• Nedir
• Sebepler
• Belirtiler
• Risk Faktörleri
• Komplikasyonlar
• Teşhis
• Tedavi
• Yaşam Tarzı

Nedir

Legg-Calve-Perthes, kalçayı etkileyen bir çocukluk sağlık durumudur. Kalça kemiği ve pelvis, bir bilye başlı mafsal eklemde birleşir. Legg-Calve-Perthes, eklemin bilye kısmına kan tedarikinin geçici olarak kesintiye uğradığı durumda ortaya çıkar. Kemiğin bu kısmı, bu yüzden daha kolay kırılır ve daha yavaş biçimde iyileşir. Bu durumun nedeni, yapılan çeşitli araştırmalara rağmen bilinmemektedir.

Her ne kadar Legg-Calve-Perthes hastalığı her yaştan çocukları etkilese de en yaygın olarak 4 ile 8 yaş arasındaki erkek çocuklarda görülür.
Tedavide, kemiğin bilye kısmının, iki yıl veya daha fazla sürebilen iyileşme esnasında mümkün olduğunca oval tutulmasına çalışılır. Bazı vakalarda, fizik tedavi, egzersiz ve alçı bilyeyi sıkı bir biçimde eklem içinde tutmak için kullanılır. Ameliyat da bir seçenektir, fakat Legg-Calve-Perthes hastalığı olan çocukların çoğu, ameliyat olmaksızın iyileşebilir. 

Sebepler

Legg-Calve-Perthes hastalığı kalça ekleminin bilye kısmına (femoral baş) çok az kan gittiği durumlarda meydana gelir. Yeterli kan tedariki olmadan bu kemik dengesizleşir, kolayca kırılabilir ve iyileşmesi zaman alır. Femoral başa giden kan akışındaki azalmanın altında yatan nedenler halen bilinmemektedir.

Belirtiler

Legg-Calve-Perthes hastalığının belirtilerinden bazıları:

• Topallama
• Kalça, kasık, kalça veya dizde şişlik
• Kalça kemiğinin kısıtlı hareket aralığı

Legg-Calve-Perthes hastalığı genelde tek bir kalçada görülür; fakat her iki kalça da bazı çocuklarda etkilenmiş olabilir.

Doktoru ne zaman görmek gerekir?

Çocuğunun topallamaya veya kalça, kasık ya da diz ağrısından şikayet etmeye başlarsa doktora görünmenizde fayda var demektir.  

Risk Faktörleri

Legg-Calve-Perthes hastalığının risk faktörlerinden bazıları:  

• Yaş. Her ne kadar Legg-Calve-Perthes hastalığı nerdeyse her yaştan çocuğu etkilese de en yaygın olarak 4 ile 8 yaşları arasında görülür.
• Çocuğun cinsiyeti Legg-Calve-Perthes erkeklerde kızlara oranda beş kat daha fazla yaygındır.
• Irk. Bu rahatsızlığın beyaz çocuklarda görülme olasılığı siyah çocuklara oranda daha fazladır.
• Aile geçmişi. Vakaların küçük bir kısmında, Legg-Calve-Perthes’in ailede mevcut olduğu görülür.

Komplikasyonlar

Legg-Calve-Perthes hastalığı olan çocukların etkilenen kalçada erken osteoartrit geliştirmeleri daha olasıdır. 

Teşhis

Fiziksel muayene esnasında, doktorunuz, hareket aralığını kontrol etmek ve çeşitli pozisyonların ağrıya neden olup olmadığını görmek için çocuğunun ayağını birçok pozisyona sokabilir.

Görüntüleme testleri

Bu testler Legg-Calve-Perthes hastalığı teşhisi koymak için çok gerekli olup aşağıdakileri içerebilir.

• Röntgen. İlk röntgenler normal görülebilir çünkü Legg-Calve-Perthes ile bağlantılı hasara ilişkin belirtilerin röntgende belirgin olabilmesi için birçok haftanın geçmesi gerekebilir. Doktorunuz bu süre boyunca kemik hasarının gelişimini gözlemlemek için çeşitli röntgenler isteyebilir.
• Kemik tarama. Bu testte, damara az miktarda radyo aktif madde enjekte edilir. Bu madde kemiğin kolayca kırılabildiği kısma yerleşir ve kendini yeniler böylece bu alanlar nihai tarama görüntülerinde görülebilir.
• Manyetik rezonans görüntüleme. Bu teknoloji, vücuttaki kemik ve yumuşak dokuların detaylı görüntülerini elde etmek için radyo dalgaları ve güçlü manyetik alan kullanır. MR genelde Legg-Calve-Perthes hastalığında kaynaklanan hasarı röntgenden daha önce görüntüleyebilir. 

Tedavi

 Legg-Calve-Perthes hastalığı ilerledikçe, kemiğin bilye kısmı(femoral baş) zayıflar ve kırılır; düzgün oval şekil kaybolur. Tedavinin amacı femoral başı mümkün olduğunca oval tutmaktır; böylece kalça gelecekte düzgün biçimde işlev görecektir. Doktorlar, eklemin bilye başlı mafsaldaki femoral başı rahatlatmak için türlü tedavi yöntemleri kullanır. Bilye başları, kırılan femoral başları için bir kalıp işlevi görür.

İyileşme için gerekli zaman aralığı kemik hasarının boyutlarına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Vakaların çoğunda, tedavi iki yıl veya daha uzun sürer.

Terapi

Çocuğunuz 7 yaşında veya daha küçükse ve femoral baş oldukça ovalse, doktorunuz size muhtemelen ameliyat harici tedaviler sunacaktır, bunlardan bazıları:

• Egzersiz. Kalça şiştikçe, etrafındaki kas ve bağlar kısalır. Germe ve güçlendirme egzersizleri kalçayı daha esnek yapmak için faydalı olabilir.
• Koltuk değnekleri. Bazı vakalarda, hasarlı kalçaya ağırlık verilmesini önlemesine ihtiyaç duyulabilir. Koltuk değnekleri kullanmak eklemi korumaya yardımcı olabilir.
• Çekme. Çocuğunuz aşırı derece ağrısı varsa bir dönem yatakta istirahat ve çekme işlemi yardımcı olabilir. Çekme işleminde çocuğunuzun bacağına hafi ve sabit biçimde çekme uygulanır.
• Alçı. Femoral başı, oyuk içerisinin derininde tutmak amacıyla doktorunuz size her iki ayağı da birbirinden dört ile altı hafta boyunca ayır tutacak özle tür bir alçı tavsiye edebilir.

Ameliyat

Ameliyat harici tedaviler,7 yaşından büyük çocuklarda çok işe yaramayabilir, belki de bunun nedeni onların kemiklerinin daha küçük çocuklardaki gibi biçimlendirilebilir olmamasıdır. Ameliyat ayrıca daha ağır şekil bozukluklarında da daha iyi bir seçenek olabilir.  Legg-Calve-Perthes tedavisinde kullanılan ameliyatlardan bazıları:

• Kontraktür salımı Legg-Calve-Perthes ve bazı tedavilerden kaynaklanan hareketsizlik etraftaki kas ve tendonları kısaltabilir bu da kalçanın içeri çekilmesine neden olabilir (kontraktür). Bu dokuları uzatmak için yapılacak ameliyatlar kalçanın esnekliğini artırabilir.
• Gevşek madde alınması Bazı çocuklarda, femoral baştaki hasar gevşek kemik parçacığı ya da kıkırdakta yırtık fleplere neden olabilir. Bu yanlış yerleşimli dokuyu cerrahi olarak almak kalçanın daha düzgün hareket etmesine yardımcı olabilir.  
• Donanım implantı. Eğer bacak bilyeyi ve soketi sağlıklı bir pozisyona sokamıyorsa, doktorunuz bilye ve soketin pozisyonunun değiştirilmesini tavsiye edebilir.Bu; vida, kablo ya da plak gibi metal donanımların kullanımını içerebilir.
• Eklemin yeniden sıraya konması. Femoral baş soketle uyumlu değilse, cerrahlar kalça kemiğinin ya da pelvisi her iki kemiği de daha iyi bir sıraya konulabilmesi için yer değiştirmesine karar verebilir. 

Yaşam Tarzı

Ağrıyı azaltmak ve hasarın önlemek için kullanılabilecek evde tedavi yöntemlerinden bazıları:

• Aktivite değişimi. Çocuğunuz yüksek etkisi olan aktivitelerden, koşma zıplama gibi, uzak durmalıdır çünkü bunlar zayıflayan kemikteki hasarı arttırabilir.
• Ağrı ilaçları  İbuprofen içeren reçetesiz ilaçlar ağrıyı ve eklem iltihabını azaltmaya yardımcı olur. Reye sendromu adı verilen nadir olarak görülse de ciddi sonuçlar doğurabilecek bir rahatsızlığa neden olabileceği için çocuğunuza Aspirin vermeyin.
• Sıcak ya da soğuk. Sıcak torbalar veya buz, Legg-Calve-Perthes hastalığına bağlı ağrının azaltılmasında etkili olabilir. Esneme egzersizlerinden önce sıcak torba kullanmak kasların gevşemesine yardımcı olur.