• İçindekiler
• Nedir?
• Sebepleri
• Belirtileri
• Teşhis
• Tedavisi
• Riskleri

Nedir?

Prolaktin hormonu belirli düzeylerde kadın üreme organlarının gelişimi ve fonksiyonu için gereklidir ve normal şartlarda da gebelik olmasa bile vücudumuzda mevcuttur.

Bu hormon beynimizin hipofiz denilen kısmındaki bazı hücrelerce üretilir ve kana verilir.

İnsan vücudunda pek çok hormon gibi, bir yapım-salınım-yıkım dengesi vardır. Yine beynimizin hipotalamus denilen kısmından salgılanan Dopamin adı verilen bir başka hormon prolaktinin salınımın dengeler. Öyle ki, dopaminin azlığında prolaktin salgısı artar.

Sebepleri

Prolaktin (süt hormonu) düzeyeni yükselten durumlar;

-Gebelikte yükselir,
-Hipofiz denilen beyin dokusunun tümörlerinde,
-Tiroid hormon bozukluklarının bazılarında,
-Bazı boyun yaralanmalarında (oradaki bazı salgı bezlerine etki ederek),
-Bazen östrojenin yüksek doz kullanımlarında,
-Dopamin denilen hormonun salgısının azalması durumunda bunlar; tümörler
-Bazı ilaçlar
-Hipofiz bezinin harabiyeti gibi durumlardır,
-Bazı psikiyatri ilaçlarının kullanımında,
-Aşırı göğüs uyarımında,

Belirtileri

Prolaktin yüksekliğinin belirtileri nelerdir?

-Adet düzensizlikleri (az adet olma, seyrek adet olma, adet olamama)
-Meme ucu akıntısı (Gebelik dışında süt gelmesi = Galaktore). Önemli not: Her memeden sıvı gelmesi prolaktine bağlı değildir, meme kanallarında iltahap, memede tümör veya başka nedenler olabilir yapılacak tek şey hemen doktorunuza baş vurmanızdır.
-Gebe kalamama
-Prolaktin yüksekliğine sebep olan esas hastalığa bağlı belirtiler:
.Hipofiz hipotalamus tümörlerinde diğer iç salgıların bozukluğu ve bunlara ait fonksiyon bozuklukları
.Tümörlerde baş ağrısı, görme bozuklukları
.Tiroid bezi çalışma bozukluğunda halsizlik, iştahsızlık, enerji azlığı.

Teşhis

Prolaktin yüksekliğinin tanısı yapılan bir kan testi ile kandaki prolaktin düzeyinin ölçülmesi ile konur. Test yapılırken dikkat edilmesi gereken koşullar;

-sabah saat 10:00-11:00 arasında bakılmalı,
-testten önce birkaç gün süreyle cinsel ilişkide bulunmamalı,
-test öncesi birkaç gün meme uyarımından kaçınılmalı (dar sutyen giyilmemeli, göğüsler yıkamak için dahi ovulmamalıdır),
-uyku düzeni testi etkileyebilmektedir,
-açlık veya tok olmak testi etkilememektedir,
-kullanılan ilaçlar kesilmelidir, özellikle psikiyatri ilaçlarının kesilmesi çok önemlidir.
-kan örneği alınmadan önce stresten uzak olmakta çok önemlidir, hasta 10 dakika kadar sakin bir yerde dinlendirilip kan örneği almakta fayda vardır.

Tedavisi

Testin sonucuna göre doktorunuz;

-testi tekrar isteyebilir(bazı hafif yüksek sonuçlarda test öncesi önerilen kuralları tekrar gözden geçirip test tekrarlanabilir)
-bir süre bekleyebilir
-direk ilaç tedavisine başlayabilir,
-bir kafa röntgeni isteyebilir,
-beyin tomografisi isteyebilir ve bunu bir beyin cerrahına gösterebilir veya başka diğer hormonal testler isteyebilir.

Prolaktin düzeyini yükselten neden bulunmaya çalışılmalı ve tedavi edilmelidir. Tedavide;

-gerekirse radyoterapi verilebilir, bu çok özel durumlarda kullanılır
-gene gerekirse mikro cerrahi yapılabilir, bu gene çok özel durumlarda kullanılır
-tıbbi tedavide ilaç en geçerli ve sağlıklı yöntemdir, tedavide prolaktin hormonu üretimini ve kana salımını denetleyen hormona yönelik ilaçlar kullanılır, birçok hastada basit ilaç tedavisi ile sorun ortadan kalkar.

İlaç tedavisi bazı hastalarda baş dönmesi, bulantı ve halsizlik, tansiyon düşüklüğü gibi problemler yaratabilir, bunlar zaman içerisinde azalır ve tedavi bittiğinde de kaybolurlar.

-her ay düzenli meme kontrolünüz yapınız, bilmiyorsanız hekiminizden bunu size öğretmesini isteyiniz, her altı ayda bir rutin jinekolojik muayeneneniz sırasında da meme kontrolünüzü hekiminizden mutlaka isteyiniz.

Riskleri

Prolaktin yüksekliği kısırlık yapar mı?

Kısırlık sebeplerinden birisi de prolaktin hormonu yüksekliğidir. Hani eskiler emziren kadınlar için gebe kalmaz, süt korur derler ya, kabaca vücut bu hormon yüksekliğinde gebe kalmayı engeller diyebiliriz.

Ancak bundan her prolaktin yüksekliği olanın çocuğu olmaz anlamı çıkartılamaz. Tedavisiz dahi gebelik oluşabilmektedir. Ayrıca prolaktin hormonu yüksekliği, ilaç tedavisine iyi yanıt verebilmektedir.