• İçindekiler
• Tedavi
• Nedir
• Etkileri
• Yardım

Tedavi

Uzmanlar ve araştırmacılar, sigara içmenin hastalar üzerinde ne kadar zarara yol açtığının bilincindedir. Bunun sonuçlarını da her gün görürler. İnsanların bu sinsi ve yaygın bağımlılığın üstesinden gelmelerine yardımcı olmak konusunda oldukça fazla görüş vardır.

Başarılı bir sigarayı bırakma tedavisi için direktifler

Sigarayı bırakmaya hazır olan kişileri doğrudan sorarak saptayın. “Tütünü, sigarayı bırakmak sağlığınızı korumak için yapabileceğiniz en önemli şeylerden biridir,” ifadesiyle başlayın.

Eğer kişi henüz sigara bırakmaya hazır değilse destekleyici bir tavırla sigarayı bırakma sebeplerini saptayarak onları teşvik edin ve öz güvenlerini oluşturmaya çalışın. Daha sonraki ziyaretlerinde bırakma istekliliklerini yeniden değerlendirin.

İki hafta içinde, bir sigara bıraktırma günü belirleyin. Daha fazla beklemek bir dizi ertelemenin gerçekleşmesine de izin verebilir.

Bulundukları ortamdan sigara malzemelerini kaldıracaklarına dair taahhüt alın. Eğer mümkünse aile bireylerini ve diğer yakınlarını da işe dahil edin.

Aile, arkadaşlar ve iş arkadaşlarının da kişinin sigara bırakma kararının bilincinde olmalarını sağlayın.

Önceki sigarayı bırakma girişimlerini –neyin sigarayı bırakmaya yardımcı olduğunu, neyin yeniden başlamaya yol açtığını– yeniden gözden geçirin. Daha önceki engellerin nasıl aşılacağına dair fikirler geliştirin.

Nikotin yoksunluğu da dahil, özellikle ilk birkaç haftadaki zorluklar hakkında kişiyi eğitin. İlerleme sağlamak ve belirtiler üzerine görüşmek için takiben telefon görüşmeleri yararlı olabilir.

Sigarayı bırakmak için kişisel nedenler ve faydalar saptayın– kararı güçlendirmek için bunları yazmak harika bir yöntemdir.

Alkol kullanımı konusunda konuşun, tavsiye verin. Alkol almak yeniden sigaraya başlamakla yakından ilişkilidir.

Ev içinde ya da iş ortamında, diğerlerinin kişinin yanında sigara içmesine izin vermek başarı oranını düşürür.

Sigarayla ilişkili davranışları saptayın. Öğünler, kahve, sabah uyanmak, stres, araç kullanmak -tüm bunlar saptanması gereken yaygın durumsal tetikleyicilerdir.

Uygun ilaç tedavisinin teşvik edilmesi

• Nikotin bantları, sakızları veya pastilleri kullanımını tavsiye edin ya da nikotin inhaler veya kontrendike olmadıkça nazal sprey reçete edin.
• Sigara bırakmak üzerine bütün ilaçlar tanıtıcı kitapçıklarıyla gelir. Sigara bırakma tarihi belirlenmeden önce bu materyaller incelenmelidir. Sunulan desteklerin kullanımını ve hastaların kendilerinin de internet ortamında bilgi edinmeye çalışmalarını destekleyin.

Daha sonraki temaslarını takip edin. Sigara içmek öldürür. Hastaların sigarayı bırakmanın önündeki engelleri aşmasına (ve uzun vadede sigaradan kaçınmasına) destek için gerekli olan ekstra çabalar, hayatlarını iyileştirmeleri için tek bir müdahaleden daha çok işe yarar. Eğer bu birkaç telefon görüşmesi ve ilave tedavi anlamına geliyorsa, bu gayretlere değecektir.

Nedir

Sigara, sadece son 50 yıldır “kötü bir alışkanlıktan” fazlası olarak kabul edilmekte ve gerçek bir bağımlılık olarak görülmektedir. 20. yüzyılın ortasında, akciğer kanseriyle sigara arasındaki bağlantı açığa çıktığında Amerika’da sigara karşıtı hareket başlamıştı.

Sigara içmek nasıl bağımlılık yaratır?

Yapılan bir çalışma; tütünle birlikte kötüye kullanılan diğer 19 maddeyi, bağımlılık skalası ve fiziksel zararı bakımından sıralamıştır. Buna göre tütün; amfetaminlerden, barbituratlardan ve alkolden daha zararlıdır. Hatta neredeyse kokainle aynı sıradadır. Kötüye kullanılan maddeler içinde bağımlılığının kesin olarak daha yüksek olduğu tek madde eroin olduğu düşünülmektedir.

Bağımlılık skalası ve fiziksel zarar

Bazıları sigarayı bırakmayı gerçekten zor bulur

Sigarayı bırakmayı denemiş içiciler için tütünün yüksek bağımlılık doğası, muhtemelen şaşırtıcı değildir. Amerika’da  yapılan bir çalışma sigara kulacılarının oranını yüzde 20’den yüzde 12''ye düşürmeyi amaçlamıştır. Programın bir kısmı kullanım modellerini inceledi ve aşağıdaki bulgular edinildi: Her gün sigara içenlerin yüzde 40.5’i (14.6 milyon), sigarayı bırakmayı denedikleri için son 12 ayda en az 1 gün süreyle sigara içmediklerini bildirmiştir. İlk seferde bırakanların başarı oranı yaklaşık yüzde 2.5’tir.

Bu sayılar sigara içmenin gerçekten de ne denli bağımlılık yapıcı olduğunu vurgulamaktadır:  Yüzde 40’ı bırakmayı denerken sadece yüzde 2.5’i bunu başarmıştır.

Bilgisizlik artık bir bahane değil

Sigaranın sonuçlarının tartışmalı olduğu zamanlar vardı. Bazı tütün şirketleri, zararları açık olan sağlık verileri üzerinde oynama ya da eleştiri yapan çalışmalar için ödeme yapardı. Bu artık söz konusu değil. Sigara içen herkes, sigaranın zararlarının farkındadır.

Ülkemizde ise her yıl 100.000 kişi erken yaşlarda sigara nedeniyle hayatını kaybetmektedir, eğer önlem alınmazsa önümüzdeki 20 yılda bu sayının 250.000''e çıkacağı tahmin ediliyor. Sigara kullanımı, Türkiye’de ve dünyada 65 yaşından önce görülen ölümler için en önemli önlenebilir risk faktörüdür. Ölümler kanser, kalp hastalığı ya da anfizem nedeniyle gerçekleşmektedir.

Türkiye''de her yıl 10.000 ila 15.000 kişi çevresel tütün dumanı yani pasif içiciliği nedeniyle hayatını kaybetmektedir.

ABD’de gebeliğinde sigara içen anneler, sigaraya bağlı komplikasyonlar nedeniyle yılda yaklaşık bin bebeğin ölümüne yol açmaktadır.

Sigara neredeyse her ülkede önlenebilir ölümlerin maalesef birincil nedenidir.

Etkileri

Sigara içmenin akut etkileri

“Bağımlı”, zararlarını bilmesine rağmen bir şeyi kullanmaya devam eden kişidir. Uzun vadede sağlık etkileri gizli olsa da sigara, içen herkes için akut problemlere yol açar.

Maliyeti

Paketi 4 Lira ila 10 Lira arasında değişen ve giderek artan fiyatlar. Alışkanlıkları nedeniyle sigara içicileri yılda 2000 Liranın üzerinde harcama yapmaktadır.

Koku

Sigara içmeyenler, sigara içenlerin kıyafetlerindeki, ellerindeki ve nefeslerindeki kötü kokuyu çevrelerine taşıdıklarına şahit olabilirler. Sigara içicileri boş sigara paketleri ve sigara izmaritleri biçiminde şaşırtıcı miktarlarda çöpe de neden olmaktadır.

Paylaşılan tehlike

Pasif içiciliğinin gerçek zararlara yol açtığına artık şüphe yoktur, sayısız çalışmada ispatlanmıştır.

Sosyal maliyetler

Sigara içicileri gitgide bağımlılıkları nedeniyle olanaklardan faydalanamamaya ve ayrılmaya başlamışlardır. Sigara içicileri belki daha az eğitimli (aslında ortalamaya bakıldığında bu doğrudur) ve kendi sağlıkları üzerinde doğru kararlar veremeyen kişiler olarak görülebilir.

Yardım

Yardım alınabilir

Eğer sigara bağımlısı iseniz devam etmeniz için aslında hiçbir iyi nedeniniz yok. Başarılı bir biçimde sigara bırakma oranlarını arttıran pek çok tedavi seçeneği mevcuttur –kaynaklara internet ortamından ulaşılabilir, ayrıca ücretsiz sigara bırakma merkezleri de vardır. Geçerli kural şudur: Sigara bırakmayı bırakmayın. Bu, birçok deneme gerektirebilir ancak nihayetinde alınan sonuç göz önünde bulundurulduğunda finansal, sosyal ve sağlık faydaları bakımından, buna değeceğini göreceksiniz.