• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Sebepleri
• Risk Faktörleri
• Komplikasyonları
• Muayenesi
• Testleri
• Tedavisi
• Yaşam Tarzı
• Önleme

Nedir

Nedir

Uyuşturucu bağımlılığı sokakta satılan uyuşturuculara ve ilaçlara bağımlılık duymaktır. Bağımlı olduğunuz zaman, uyuşturucu kullanımınızı kontrol edemezsiniz ve verdiği zararlara rağmen uyuşturucuyu kullanmaya devam edersiniz. Uyuşturucu bağımlılığı uyuşturucuya karşı yoğun bir istek duymanıza yol açabilir. Bırakmak isteyebilirsiniz, ama çoğu insan bunu tek başına yapamayacağının farkına varır.

Her uyuşturucu kullanan bağımlı olmaz, ama rastlantı eseri başlayan çoğu insan sonunda uyuşturucu bağımlısı olur. Uyuşturucu bağımlılığı fiziksel ve zihinsel olmak üzere, sağlık, ilişkiler, iş hayatı ve yasaları da içeren ciddi, uzun vadeli sonuçlara yol açabilir.

Uyuşturucu bağımlılığınızın üstesinden gelmek ve uyuşturucudan uzak durmak için doktorunuzdan, ailenizden, dostlarınızdan, destek gruplarından veya düzenli tedavi programlarından yardım almaya ihtiyaç duyabilirsiniz.

Belirtileri

Belirtiler

Çoğu uyuşturucu bağımlılığı bir uyuşturucunun rastgele ve sosyal kullanımıyla başlar. Bazı insanlar için bu durum bir süre devam eder. Diğerleri içinse, uyuşturucu kullanmak bir alışkanlığa dönüşür ve kullanım daha da sıklaşır. Zaman geçtikçe, kafayı bulmak için daha büyük dozlarda uyuşturucuya ihtiyaç duyabilirsiniz. Bir süre sonraysa uyuşturucuya yalnızca kendinizi iyi hissetmek için ihtiyaç duyarsınız. İlaç kullanımınız arttıkça uyuşturucudan vazgeçmenin de gittikçe zorlaştığını fark edebilirsiniz. Bırakmak, aşırı uyuşturucu isteğine ve fiziksel olarak kendinizi hasta hissetmenize yol açabilir (çekilme belirtileri).

Uyuşturucu bağımlılığı belirtileri ve davranışları şunları içerir:

• Uyuşturucuyu düzenli olarak kullanmanız gerektiği hissi. Bu günlük veya günde birkaç kez olabilir.
• Uyuşturucuyu bırakma girişimlerinde başarısız olmak
• Uyuşturucu sağlayabileceğinizden emin olmak
• Gücünüz yetmese bile uyuşturucu için para harcamak
• Uyuşturucu elde etmek için, hırsızlık gibi normalde yapmayacağınız şeyleri yapmak
• Sorunlarınızla baş etmek için uyuşturucuya ihtiyacınız olduğunu hissetmek
• Uyuşturucunun etkisi altındayken araba kullanma veya diğer riskli faaliyetlerde bulunmak
• Uyuşturucu edinmeye ve kullanmaya çok daha fazla zaman ve enerji harcamak

Çocuklarda madde veya ilaç istismarını tanıma
Çocuğunuzun uyuşturucu kullandığına dair olası bulgular şunları içerir:

• Okuldaki sorunlar. Derslerde ve okulda sık sık devamsızlık yapma, okula veya okuldaki faaliyetlere karşı ani bir ilgisizlik ve notlardaki düşüş, uyuşturucu kullanıldığına dair bulgular olabilir.
• Fiziksel sağlık sorunları. Enerji ve motivasyon eksikliği çocuğunuzun belli uyuşturucular kullandığını gösterebilir.
• Bakımsız görünme. Ergenler genellikle nasıl göründükleriyle ilgilenirler. Giyimine, bakımına veya görünüşe karşı ilgisizlik de uyuşturucu kullanımına dair bir bulgu olabilir.
• Davranış değişikliği. Çocuklar mahremiyetten hoşlanır. Aile bireylerinin odalarına girmelerini veya arkadaşlarıyla nereye gittiklerini bilmelerini engellemeye yönelik aşırı çabalar uyuşturucu kullanımını gösterebilir. Aynı zamanda davranışlardaki, aileyle ve arkadaşlarla ilişkilerdeki aşırı değişiklikler de uyuşturucu kullanımına bağlı olabilir.
• Para harcama. Nereye kullanıldığına dair makul bir açıklama olmadan aniden ortaya çıkan para istekleri uyuşturucu kullanımına dair belirtiler olabilir. Aynı zamanda, evde daha önce güvenli olan yerlerden paraların çalınmış olduğunu fark edebilirsiniz. Evdeki eşyalar, uyuşturucu alışkanlığına para sağlamak amacıyla satılmak üzere ortadan kaybolabilir.

Uyuşturucu kullanımı belirtilerini ve bağımlılığı tanıma
Uyuşturucu kullanımına ve bağımlılığa özgü bulgu ve belirtiler uyuşturucunun türüne göre değişiklik gösterir. Uyuşturucu ile ilgili fiziksel ve davranışsal bulgu ve belirtilere bağlı olarak bir aile üyesinin ya da bir arkadaşınızın uyuşturucu kullandığını veya bir ilaç kötüye kullanımını yapıp yapmadığını söyleyebilirsiniz.

Marihuana ve haşhaş
Marihuana ve haşhaşta bulunan tetrahidrokannabinol (THC) içeren kendir bileşimlerine psikolojik bağımlılık gelişmesi mümkündür. Marihuana bağımlılığı olan insanlar, uyuşturucuyu genellikle her gün kullanır.

Kullanım ve bağımlılık bulguları arasında şunlar yer alabilir:

• Görsel, işitsel ve tatsal algılamanın yoğun hale gelmesi
• Zayıf hafıza
• Yüksek kan basıncı ve kalp atış hızı
• Kırmızı gözler
• Koordinasyonda azalma
• Konsantrasyon güçlüğü
• İştahın artması
• Tepki verme süresinin yavaşlaması
• Paranoyakça düşünceler

Barbituratlar ve benzodiyazepinler
Barbituratlar ve benzodiyazepinler reçeteyle verilen merkezi sinir sistemi sakinleştiricileridir. Fenobarbital, amobarbital ve sekobarbital barbituratlara örnektir. Benzodiyazepinlerse diazepam, alprazolam, lorazepam, klonazepam ve klordiyazepokzit gibi yatıştırıcıları içerir.

Kullanım ve bağımlılık bulguları arasında şunlar yer alır:

• Uyuşukluk
• Lafları geveleme
• Koordinasyon eksikliği
• Hafızada zayıflama
• Kafa karışıklığı
• Nefes almanın yavaşlaması ve azalan kan basıncı
• Sersemlik
• Depresyon

Metafetamin, kokain ve diğer uyarıcılar
Bu uyuşturucu grubu arasında amfetaminler, metafetaminler, kokain ve metilfenidat yer alır.

Kullanım ve bağımlılık bulgularsa şunları içerir:

• Öfori (zindelik hissi)
• İştah artışı
• Hızlı konuşma
• Asabiyet
• Huzursuzluk
• Uyuşturucunun etkisinin azalmasıyla ortaya çıkan depresyon
• Uyuşturucuları burundan alan kullanıcılarda görülen burun tıkanıklığı burun mukoza zarının zarar görmesi
• Uykusuzluk
• Kilo kaybı
• Artan kalp atış hızı, kan basıncı ve vücut ısısı
• Paranoya

Methamfetamin, aynı zamanda “meth” olarak bilinir, hat safhada tehlikeli bir uyuşturucudur. Yüksek ölçüde bağımlılık yaratır ve sağlıkla ilgili kısa ve uzun vadeli sayısız sonuca yol açar. Metafetamin nispeten ucuzdur ve pek çok yerde mevcuttur.

Kulüp uyuşturucuları
Kulüp uyuşturucuları gençler ve genç yetişkinler tarafından kulüplerde, konserlerde ve partilerde yaygın olarak kullanılan uyuşturuculardır. Örnekleri arasında ekstazi (MDMA), GHB, tecavüz hapı ve ketamin yer alır. Bu uyuşturucular aynı kategori içinden sınıflandırılmaz, ama bazı benzer etkileri ve tehlikeleri paylaşır.

Kulüp uyuşturucuları kullanımı ve bağımlılık bulguları arasında şunlar yer alır:

• Abartılı bir mutlu ve sağlıklı olma hissi (öfori)
• Çekingenliğin azalması
• Artan veya değişen görme, duyma ve tatma duygusu
• Amfetamin-benzeri etkiler (ketamin ve ekstazi kullanımında)
• Koordinasyon bozukluğu
• Karar verme bozukluğu
• Hafıza sorunları veya hafıza kaybı
• Artan veya azalan kalp atış hızı ve kan basıncı
• Uykulu olma ve bilinç kaybı (GHB ve tecavüz hapı kullanımında)

GHB ve tecavüz hapı özellikle tehlikelidir. Yüksek dozlarda alındığında felce, komaya veya ölüme neden olabilir. Bu uyuşturucular alkolle beraber alındığında tehlike daha da artar. Çünkü bilince ve hafızaya zarar verir, bir insana bilgisi veya rızası olmadan kolayca verildiği için aynı zamanda flört tecavüzü ilaçları olarak da kullanılır.

Kulüp uyuşturucularına özgü bir başka tehlike de bu uyuşturucuların sokaklarda mevcut sıvı, tablet veya toz hallerinin yasadışı üretilmiş veya farmasötik ilaçları içeren zararlı olabilecek meçhul maddeleri barındırmasıdır.

Halüsinojenler
Halüsinojenlerin kullanımı, uyuşturucuya bağlı olarak değişik bulgu ve belirtiler ortaya çıkarır. En yaygın halüsinojenler LSD ve fensiklidindir (PCP).

LSD kullanımı bulguları arasında şunlar yer alır:

• Halüsinasyonlar
• Gerçeklik algısında aşırı azalma, örneğin, algılarından birinin girdilerini bir başka algıyla yorumlama, renkleri duymak gibi.
• Algıda kalıcı zihinsel değişimler
• Hızlı kalp atışı
• Yüksek kan basıncı
• Titreme
• Üzerinden yıllar geçmiş olsa bile halüsinasyonların yeniden deneyimlenmesi olarak, geçmişe dönüşler (fleşbek)

PCP kullanımı bulguları arasında şunlar yer alır:

• Halüsinasyonlar
• Öfori
• Kuruntular
• Panik
• İştah kaybı
• Depresyon
• Saldırgan, muhtemelen şiddet içeren davranışlar

Uçucu maddeler
Uçucu madde kullanımının bulgu ve belirtileri, hangi maddenin koklandığına göre değişiklik gösterir. Yaygın olarak koklanan maddeler arasında tutkal, boya tinerleri, korektör sıvıları, keçeli kalem sıvıları, benzin, temizleme sıvıları ve evde kullanılan aerosol ürünleri yer alır.

Bu ürünler koklandığında kısa süreli bir sarhoşluk ve çekingenlikte azalma hissine yol açar. Uzun vadeli kullanımları felç, beyin, karaciğer ve böbrek hasarına yol açabilir. Uçucu madde kullanımı aynı zamanda ölüme de neden olabilir.

Narkotik ağrı kesiciler
Opioidler doğal şekillerde afyondan elde edilen veya sentetik olarak üretilen narkotik ağrı kesicilerdir. Bu uyuşturucu sınıfında eroin, morfin, kodein, metadon ve oksikodon yer alır.

Narkotik kullanımı ve bağımlılık bulguları arasında şunlar yer alır:

• Acı hissinde azalma
• Sakinleşme
• Depresyon
• Kafa karışıklığı
• Kabızlık
• Yavaş soluma
• İğne izleri (eğer enjekte edilen ilaçlar kullanılıyorsa)

Doktora görünme vakti
Eğer uyuşturucu kullanımınızın kontrolden çıktığını ve sorunlara yol açtığını düşünüyorsanız yardım alın. Ne kadar çabuk yardım alırsanız, uzun vadeli bir iyileşme için şansınız da o kadar artar. Aile doktorunuz başlamak için iyi bir nokta olabilir, psikolog ya da psikiyatr gibi bir zihin sağlığı uzmanına görünebilirsiniz.

Doktor randevusu için gerekli şartlar şunlardır:

• Uyuşturucu kullanmayı bırakamıyorsunuz
• Uyuşturucu kullanımınız iğne paylaşımı veya korunmasız seks gibi emniyetsiz davranışlara yol açıyor
• Uyuşturucu kullanmayı bıraktığınızda yoksunluk belirtileri yaşadığınızı düşünüyorsunuz

Eğer ilk başlarda bir doktora ulaşmaya gönüllü değilseniz, o halde tedavi hakkında bilgi edinmek için yardım hatları veya acil hatlar iyi bir başlangıç noktası olabilir. Bu hatların listesini bir telefon rehberinde veya internette bulabilirsiniz.

Acil yardım talebi için siz veya uyuşturucu kullanan tanıdığınız kişide şunlara dikkat edin:

• Aşırı doz almıştır
• Bilinç kaybı yaşıyordur
• Nefes almada güçlük çekiyordur
• Felç geçiriyordur
• Göğüs ağrısı veya basıncı gibi kalp krizi bulgularına sahiptir
• Uyuşturucu kullanma sonucu olarak fiziksel veya psikolojik sıkıntı yaşıyordur

Aracılık etme
Çünkü çoğu uyuşturucu kullanıcısı sorunları olduğunu inkar eder, kendi başlarına yardım istemezler. Aile üyeleri, dostlar veya iş arkadaşlarının kullanıcıyı tedavi olmaya ikna etmesi gerekebilir. Eğer uyuşturucu sorunu yaşayan, yardım talep etmek istemeyen bir dostunuz veya aile üyeniz varsa planlı bir şekilde aracılık etmek için önlemler almalısınız.

Aracılık, ailenin ve dostların, öğretmenlerin, din görevlilerinin veya diğerlerinin bir araya gelerek, bağımlılığın sonuçları hakkında bireyle yüzleştiği ve ona bir tedavi planını kabul edip etmeyeceğini sormaya dayalı dikkatlice hazırlanmış bir süreçtir. Başarılı bir aracılık dikkatli planlama, araştırma ve takım çalışması içerir. Eğer aracılık yapmak zorunda olduğunuzu hissediyorsanız, bunu nasıl doğru şekilde yapabileceğinizi öğrenin. Dikkatli düzenlenmiş bir aracılık çok başarılı olabilir, ancak kötü şekilde planlanmış bir yüzleşme, durumu daha da kötüleştirebilir.

Sebepleri

Sebepler

Pek çok psikolojik bozukluk gibi, uyuşturucu bağımlılığı ve istismarı birçok şeye bağlıdır. Bunlar iki ana faktörü içerir:

• Çevre. Ailenizin inanç ve tutumları gibi çevresel faktörler ve uyuşturucu kullanmaya cesaret eden bir akran grubuyla karşılaşma, ilk kez uyuşturucu kullanımına başlanmasında rol oynuyormuş görünür.
• Genler. Bir kez uyuşturucu kullanmaya başladığınızda, bağımlılığa geçiş kalıtsal özelliklerden de etkilenebilir.

Beynin patikalarını değiştirmek
Görünüşe göre fiziksel bağımlılık, uyuşturucu kullanımının tekrarlanmasıyla beyninizin haz hissettiği yolların değiştirilmesiyle ortaya çıkar. Uyuşturucu bağımlılığı beyninizdeki bazı sinir hücrelerinin (nöronlar) fiziksel değişimine yol açar. Nöronlar iletişim kurmak için nörotransmiter adı verilen kimyasallar kullanır. Nöronlar, sinir hücreleri arasındaki boşluklara (sinaps) nörotransmiterler bırakır. Nörotransmiterler, diğer nöronlardaki reseptörler tarafından ve kendi hücre bünyelerine alınır.

Risk Faktörleri

Risk faktörleri

Her yaştan, cinsiyetten veya ekonomik statüden insan uyuşturucu bağımlısı olabilir. Buna karşın, belli faktörler de bağımlılık geliştirme olasılığınızı etkiler:

• Ailenin bağımlılık geçmişi. Uyuşturucu bağımlılığı bazı ailelerde daha yaygındır ve muhtemelen de pek çok gen bu etkiyi içermektedir. Ebeveynleriniz veya kardeşiniz kan bağınız bulunan bir akrabanız alkol ve uyuşturucu sorunları yaşıyorsa, uyuşturucu bağımlısı olma konusunda büyük risk altındasınız.
• Erkek olmak. Erkekler, kadınlara göre iki kat daha fazla uyuşturucu sorunları yaşar.
• Başka bir psikolojik sorunu olmak. Depresyon, dikkat dağınıklığı/hiperaktivite bozukluğu veya travma sonrası stres bozukluğu gibi psikolojik bir sorununuz varsa, uyuşturucu bağımlısı olmanız daha muhtemel.
• Akran baskısı. Özellikle genç insanlar için akran baskısı uyuşturucu kullanımı ve ilaçların kötüye kullanımına başlamak için güçlü bir faktördür.
• Ailede ilgi yoksunluğu. Ebeveynlerin ilgisinden yoksun olma, tıpkı ailenin gözetiminden yoksun olmadaki gibi bağımlılık riskini artırabilir.
• Anksiyete, depresyon ve yalnızlık. Uyuşturucu kullanma bu gibi acı verici psikolojik duygularla baş etmek için bir yöntem haline gelebilir.
• Yüksek oranda bağımlılık yapan bir uyuşturucu almak. Eroin ve kokain gibi bazı uyuşturucular diğerlerinden daha hızlı bağımlılık yaratır.

Komplikasyonları

Komplikasyonları

Uyuşturuculara bağımlılık hayatı değiştiren bir dizi komplikasyon yaratabilir. Bunlar aşağıdakileri içerebilir:

• Sağlık sorunları. Uyuşturucu bağımlılığı hem kısa hem de uzun vadeli bir dizi zihinsel ve fiziksel sağlık sorununa yol açabilir. Bu, hangi uyuşturucunun alındığına bağlıdır.
• Bilinçsizlik, koma ve ani ölüm. Bazı uyuşturucuları almak özellikle daha risklidir, hele ki eğer yüksek dozlarda alıyor veya diğer uyuşturucularla ya da alkolle karıştırıyorsanız.
• Bulaşıcı hastalığa yakalanmak. Uyuşturucu bağımlılığı bulunan kişilerin, korunmasız cinsel ilişki veya iğnelerin paylaşılması nedeniyle HIV gibi bulaşıcı hastalıklara yakalanmaları daha muhtemeldir.
• Kazalar. Eğer uyuşturucu bağımlısıysanız, ilaç aldığınızda tehlikeli faaliyetler içinde yer almanız daha muhtemeldir.
• İntihar. Uyuşturucu bağımlısı kişiler, kullanmayanlara göre daha fazla intihara teşebbüs eder.
• Ailesel sorunlar. Davranış değişiklikleri evlilik sorunlarına veya aile içi geçimsizliğe veya çocukların vesayeti meselelerine yol açabilir.
• İşte sorunlar. İş performansı düşebilir ve işinize daha az gidiyor olabilirsiniz.
• Okulda sorunlar. Okulda öne çıkan akademik performans ve motivasyonunuz zarar görebilir.
• Yasal sorunlar. Uyuşturucu alışkanlığınıza para sağlamak için çalma, uyuşturucu veya alkol etkisindeysen araba kullanma ve çocukların vesayeti nedeniyle yaşanan tartışmalardan ileri gelebilir.

Finansal sorunlar. Alışkanlığınız için para harcama, diğer ihtiyaçlar için gerekli olan paranın tükenmesine, borçlanmanıza neden olur ve yasadışı ve etik olmayan davranışlarda bulunmanıza yol açabilir.

Muayenesi

Randevuya hazırlanma

Büyük olasılıkla aile doktorunuzu veya bir pratisyen hekime görünerek işe başlarsınız. Buna karşın, bazı durumlarda randevu almak için aradığınızda, derhal psikiyatr veya psikolog gibi bir uzmana yönlendirilebilirsiniz.

Çünkü randevular kısa sürebilir ve konuşulması gereken çok fazla konu vardır, randevunuz için iyi hazırlanmanız gerekir. Aşağıda randevunuza nasıl hazırlanacağınız ve doktorunuzdan ne beklemeniz gerektiği konusunda birkaç bilgi bulabilirsiniz.

Neler yapabilirsiniz

• Uyuşturucu kullanımınız hakkında dürüst olun. Uyuşturucu kullanım sorunu yaşadığınızda, kullandığınız miktarı veya bağımlılık seviyenizi az göstermek veya küçümsemek kolaydır. Davranış şekliniz hakkında tam bir fikre sahip olması için doktorunuza veya zihin sağlığı uzmanına karşı dürüst olmalısınız.
• Bir aile bireyini veya arkadaşınızı yanınızda götürün. Madde kullanımı söz konusu olduğunda, sizi iyi tanıyan bir kişiye ait ikinci bir bakış açısı yardımcı olacaktır.
• Aldığınız bütün ilaçların, vitaminler ve takviyeler de dahil listesini yapın.
• Sorular hazırlayıp doktorunuza sorun.

Doktorunuzla geçireceğiniz vakit sınırlıdır, bu nedenle bir soru listesi hazırlamak zamanınızı daha verimli kullanmaya yardımcı olacaktır. Zamanın hızla geçtiğini hesap ederek sorularınızı en önemliden en az önemliye doğru sıralayın. Doktorunuza sormanız gereken bazı temel sorular arasında şunlar yer alır:

• Uyuşturucu sorunum için en iyi yaklaşım hangisidir? Sizin tavsiyeniz nedir?
• Bir psikiyatra veya bir zihin sağlığı uzmanına görünmeli miyim? Maliyeti ne olur ve sigortam bir uzmanla görüşmemi karşılar mı?
• Hastaneye mi gitmeliyim, yoksa yatan veya ayakta hasta olarak bir tedavi kliniğine mi başvurmalıyım?
• Eve götürebileceğim herhangi bir broşür veya basılı malzeme var mı? Hangi internet sitelerini ziyaret etmemi önerirsiniz?

Doktorunuza sormak için hazırladığınız sorulara ek olarak, randevunuz süresince anlamadığınız bir şey hakkında sorular sormaktan çekinmeyin.

Doktorunuzdan ne beklemelisiniz
Doktorunuz muhtemelen birkaç soru soracaktır. Bunları yanıtlamaya hazır olmak, daha fazla zaman harcamak istediğiniz konular üzerinde ayrıntılarıyla durmanızı sağlayacaktır. Doktorunuz şunları sorabilir:

• İlk ne zaman uyuşturucu(lar) kullanmaya başladınız?
• Ne sıklıkla uyuşturucu(lar) kullanıyorsunuz?
• Ne zamanlar uyuşuturucu(lar) alıyorsunuz, ne kadar kullanıyorsunuz?
• Kendi başınıza bırakmayı denediniz mi? Yaptığınızda neler oldu?
• Bırakmayı denediyseniz, geri çekilme belirtileri yaşadınız mı?
• Uyuşturucu sorununuz için gereken tedaviyi almaya hazır mısınız?

Testleri

Testler ve teşhis

İlaç bağımlılığının teşhisi genellikle aile doktoru seviyesinde, çoğunlukla da aile fertlerinden biri, başka bir aile ferdinin davranışları hakkındaki endişelerini açıkladığında başlar. Doktorunuz uyuşturucu kullanımının sıklığı, uyuşturucu kullanımınızı herhangi bir aile ferdinin eleştirip eleştirmediği veya bir sorununuz olduğunu hissedip hissetmediğiniz hakkında sorular sorabilir.

Uyuşturucu bağımlılığının kesin teşhisi genellikle bir psikiyatr, psikolog veya bir bağımlılık danışmanının değerlendirmesi sonrası ortaya çıkar. Uyuşturucu bağımlılığını teşhis için kan testleri kullanılmaz, ama yakın geçmişte belli uyuşturucular alıp almadığınızı görmek için bu testler kullanılabilir.

Size madde bağımlılığı teşhisinin konulması için aşağıdaki kriterleri karşılamanız gereklidir.

Aşağıdakilerden üç veya daha fazlasını içeren, önemli sorunlara veya sıkıntılara neden olan bir uyuşturucu kullanım modeli 12 aylık zaman periyodu içerisinde herhangi bir anda ortaya çıkabilir:

1. Uyuşturucu üzerinizde çok daha az etkili olacak ve kafayı bulmanız için daha fazla uyuşturucuya ihtiyaç duyacağınız şekilde tolerans geliştirirsiniz.
2. Fiziksel ve psikolojik olarak geri çekilme belirtileri görürsünüz veya geri çekilme belirtilerini önlemek için o uyuşturucuyu (veya benzer bir uyuşturucu) alırsınız.
3. Uzun zaman dönemleri geçtikçe düşündüğünüzden çok daha fazla miktarda uyuşturucu alırsınız.
4. Uyuşturucu kullanmayı kesme veya bırakma çabalarınız devam eder.
5. Uyuşturucuyu elde etmeye, kullanmaya ve uyuşturucunun etkilerinden kurtulmaya önemli miktarda zaman harcarsınız.
6. Uyuşturucu kullanımınız nedeniyle önemli sosyal, mesleki veya eğlenceli faaliyetlerden vazgeçersiniz veya bunları kısarsınız.
7. Fiziksel veya psikolojik sorunlar yarattığını bile bile uyuşturucu kullanmaya devam edersiniz.

Tedavisi

Tedavi ve ilaçlar

Uyuşturucu bağımlılığı tedavileri, uyuşturucuyu yeniden kullanmaya karşı direnç göstermeniz için hastanede yatarak veya ayakta hasta tedavi programlarını, danışma ve kendine yardım gruplarını içerir. Bağımlılığınızın seviyesine bağlı olarak, uyuşturucu kullanmaktan kaçınmanıza (detoksifikasyon) yardımcı olacak bazı tedbirlere ihtiyaç duyabilirsiniz.

Danışma, bağımlılık tedavi programları ve kendine yardım grupları buluşmaları gibi tedaviler bağımlılığın üstesinden gelmenize ve ayık kalmanıza yardımcı olabilir.

• Tedavi programları. Tedavi programları genellikle ayık kalma ve tekrarlamayı önleme üzerine odaklanan eğitim ve terapi oturumlarını içerir. Bunlar birey, grup veya aile oturumları içerisinde gerçekleştirilebilir. Bu programlar, ayakta tedavi gören hastadan kalmalı veya yatan hasta programlarına kadar pek çok düzenleme şeklinde mevcuttur.
• Danışma. Bireyin veya ailenin bir psikolog, psikiyatr veya bağımlılık danışmanına başvurması, uyuşturucuya yeniden başlamanıza yönelik ayartmalara karşı direnmenize yardımcı olacaktır. Davranış terapileri uyuşturucu isteğiyle başa çıkmak için yöntemler geliştirmenize, stratejiler önererek uyuşturuculardan ve tekrar kullanımdan kaçınmanıza yardımcı olur ve eğer yeniden kullanım ortaya çıkarsa bununla nasıl mücadele edeceğiniz konusunda tavsiyelerde bulunur. Danışma aynı zamanda işiniz, yasal sorunlarınız, aileniz ve dostlarınızla ilişkileriniz hakkında konuşmayı da içerebilir. Aile fertleriyle birlikte danışma, onların daha iyi iletişim yetenekleri geliştirmesini ve daha destekleyici olmalarını sağlar.
• Kendine yardım grupları. Bu grupların, hepsi olmasa da çoğu, ilk olarak Adsız Alkolikler grubu tarafından geliştirilen 12 adım modelini kullanır. Adsız Narkotikler gibi kendine yardım grupları kokain, sedatifler ve narkotikler gibi uyuşturucuların bağımlısı olan insanlar için vardır. Mesajları, bağımlılığın tekrarlama tehlikesi bulunan bir bozukluk olduğu ve devam eden -ilaçları, danışmayı ve kendine yardım gruplarına katılmayı içeren- korunma tedavilerinin tekrar kullanımı önlemek için gerekli olduğu yönündedir. Doktorunuz veya danışmanınız, bir kendine yardım grubuna yerleşmenize yardımcı olabilir. Aynı zamanda, kendine yardım gruplarının listesini telefon rehberinde, kütüphanelerde ve internette bulabilirsiniz.

Bırakma Terapisi
Bırakma tedavisinin (detoksifikasyon) amacı sizin için uyuşturucu kullanımını en hızlı ve en güvenli şekilde durdurmaktır. Detoksifikasyon uyuşturucunun dozunu derece derece düşürmek veya geçici olarak yerine, daha az yan etkileri olan metadon gibi başka maddeleri koymayı içerebilir. Bazı insanlar için, ayakta tedaviyle bırakma terapisi görmek daha güvenli olabilir. Diğerleriyse, bir hastaneye veya kalmalı olarak bir tedavi merkezine yatmaya ihtiyaç duyabilir.

Farklı kategorilerdeki ilaçların bırakılması, farklı yan etkiler ortaya çıkarır ve farklı yaklaşımları gerektirir.

• Depresanlar (barbiturat, benzodiyazepin ve diğerlerini içerir). Bırakmanın en ufak etkileri huzursuzluk, anksiyete, uyku sorunları ve terlemeyi içine alır. Daha ciddi bulgu ve belirtilerse halüsinasyonlar, tüm vücutta titreme, felçler ve artan kan basıncı, kalp atışı ve vücut ısınını da içerebilir. Bırakmanın en ciddi aşaması potansiyel olarak hayatı tehdit eden deliriumdur. Bırakma terapisi uyuşturucunun miktarını derece derece azaltmayı, detoksifikasyon sırasında sinir hücrelerinin dengelenmesine yardımcı olacak başka ilaçların eklenmesini veya her ikisini birden içerebilir.
• Uyarıcılar (amfetaminler, metamfetaminler, kokain, hiperaktivite ilacı ve diğerlerini içerir). Bırakmanın etkileri arasında çoğunlukla depresyon, bitkinlik, anksiyete ve yoğun istek yer alır. Bazı durumlarda, bulgu ve belirtiler intihar düşüncelerini ve intihar girişimlerini, paranoyayı ve gerçeklikle ilişki kurma bozukluğunu (akut psikoz) içerebilir. Bırakma sırasında görülen tedavi genellikle ailenizden, dostlarınızdan ve doktorunuzdan duygusal destek ile sınırlanmıştır. Doktorunuz paranoya psikozunu veya depresyonu iyileştirmek için ilaçlar önerebilir.

Opioitler (eroin, morfin, kodein, oksikodon ve diğerleri). Opioitleri bırakmanın yan etkileri azdan, çok serte doğru görece bir dizidedir. Ufak yan etkiler, burun akmasını, terlemeyi, esnemeyi, anksiyete hissetmeyi ve uyuşturucuyu aşırı istemeyi içerebilir. Çok sert tepkilerse uykusuzluk, depresyon, gözbebeklerinin büyümesi, hızlı nabız, hızlı soluma, yüksek kan basıncı, karında kramplar, titreme, kemik ve kas ağrıları, kusma ve ishali içerir. Doktorlar metadon veya buprenorfin gibi yapay bir opiyatı uyuşturucunun yerine kullanarak, iyileşme sırasında eroin isteğini azaltabilir

Yaşam Tarzı

Başa çıkma ve destek

Bir bağımlılığın üstesinden gelmek ve uyuşturuculardan uzak durmak çok fazla çaba gerektirir. Yeni başa çıkma yöntemleri öğrenmek ve nereden yardım bulabileceğinizi bulmak zorunludur. Aşağıda, göz önünde bulundurmanız gereken bazı adımlar yer alıyor:

• Terapiste görünün. Uyuşturucu bağımlılığı danışmayla (psikoterapi) yardımcı olunabilecek sayısız soruna bağlıdır. Ortaya çıkarılması gerekli, zihinsel sağlığa ilişkin bazı sorunlara sahip olabilirsiniz. Ya da uğraşmanız gereken evlilik veya aile sorunları gibi durumlar olabilir. Terapi, iç huzurunuzu geri kazanmanızı ve ilişkilerinizi düzeltmenizi sağlayabilir.
• Destek grubuna katılın. Adsız Narkotikler gibi destek grupları bağımlılıkla başa çıkmak için çok etkili olabilir. Sevecenlik, birbirini anlama ve paylaşılan tecrübeler bağımlılığınızı kırmanıza ve uyuşturucudan uzak durmanıza yardımcı olabilir. Kendi topluluğunuz içinde destek grupları bulabilirsiniz, aynı zamanda internette de birçok grup mevcuttur.
• Diğer zihinsel bozukluklarla ilgili tedavi görün. Çünkü depresyon gibi başka zihinsel sorunlar yaşayan kişilerin uyuşturucu bağımlısı olması daha muhtemeldir. Eğer zihinsel hastalığa dair herhangi bir bulgu veya belirti taşıyorsanız derhal tedavi olmak için kalifiye bir zihinsel sağlık profesyoneline başvurun.

Önleme

Önlem

Yasadışı bir uyuşturucuya bağımlılığı önlemenin en iyi yolu, uyuşturucuyu hiç almamaktır. Bağımlılık yapan reçeteli bir ilaç kullanırken itina gösterin. Doktorunuz ağrınızı hafifletmek için narkotikler, anksiyete ve uykusuzluğunu azaltmak için benzodiyazepinler veya asabiyet ve huzursuzluğunuzu hafifletmek için barbituratlar yazabilir. Doktorlar bu ilaçları güvenli dozlarda yazarlar ve kullanımlarını takip ederler, böylelikle bu ilaçları yüksek dozlarda ve uzun zamanlar boyu kullanmamış olursunuz. Eğer reçetede yazılandan daha yüksek dozlarda ilaç almanız gerektiğini düşünüyorsanız, doktorunuzla konuşun.

Çocuklarda ilaç kötüye kullanımını önleme
Çocuklarınızda ilaç kötüye kullanımını önlemek için aşağıdaki adımları izleyin:

• İletişim kurun. Çocuklarınızla uyuşturucu kullanımının riskleri hakkında konuşun.
• Dinleyin. Çocuklarına karşı iyi bir dinleyici olun, akran baskısı hakkında konuşun ve buna direnme konusundaki çabalarında onlara destek olun.
• İyi örnek oluşturun. Alkol ve bağımlılık yapıcı ilaçların kötüye kullanımından kaçının. İlaçları kötüye kullanan ebeveynlerin çocukları uyuşturucu bağımlılığı konusunda yüksek risk taşırlar.
• Bağlarınızı kuvvetlendirin. Çocuklarınızla ilişkileriniz üzerinde çalışın. Siz ve çocuklarınız arasındaki güçlü ve sarsılmaz bir bağ çocuğunuzun uyuşturucu kullanımı veya ilaç kötüye kullanımı riskini düşürecektir.

Tekrar kullanımı önleme
Bir uyuşturucuya bağımlılık gösterdiğinizde, yeniden bağımlı durumuna düşme konusunda büyük risk altındasınızdır. Eğer uyuşturucuyu kullanmaya başlamışsanız, tedavi olmuş olsanız ve uyuşturucuyu bir süreliğine kullanmamış olsanız bile, kullanım konusunda kontrolü kaybetmeniz de muhtemeldir.

• Yüksek riskli durumlardan kaçının. Uyuşturucuyu kullanmaya alıştığınız çevreye tekrar gitmeyin. Eski uyuşturucu topluluğunuzdan da uzak durun.
• Uyuşturucuyu tekrar kullandıysanız derhal yardım alın. Eğer uyuşturucuyu tekrar kullanmaya başladıysanız, doktorunuz, zihinsel sağlık uzmanınız veya o an size yardımcı olabilecek herhangi biriyle konuşun.
• Tedavi planınıza sadık kalın. İyileşmişsiniz ve uyuşturucudan uzak durmak için tedbirlere ihtiyacınız yokmuş gibi görünebilir. Ama psikoterapistinizle görüşmeyi, destek grubu toplantılarına gitmeyi veya yazılan ilaçları kullanmayı bırakmayın. Uyuşturucudan uzak durma ihtimaliniz, iyileştikten sonra da tedaviye devam etmenizle çok daha fazla artacaktır.