Sebepleri

Sebepler

Güneş veya yaşa bağlı keratoz da denilen aktinik keratoz güneşe maruz kalmış ciltte, özellikle yüzde, ellerde, ön kolda ve boyunda ortaya çıkan kanser öncesi bir cilt hastalığıdır. Genellikle açık tenli, sarışın, renkli gözlü insanlarda, 30 ila 40’lı yaşlarda ortaya çıkar. Giderek daha fazla yaşlılığa bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.

Belirtileri

Belirtiler

Aktinik keratoz küçük, ama fark edilebilir olan ve kaybolmayan ciltte kırmızı, kahverengi lekelerdir. Genellikle başta, boyunda ve ellerde ortaya çıksalar da vücudun başka kesimlerinde de görülebilirler. Genellikle birden çok sayıda vardır. Bunların:

Dokunuşu pürüzlü olabilir.
Kaşınabilir, yanabilir veya batabilir.
Küçük bir bezelye tanesi kadar, 1 ila 3 mm arasında değişen ebattadır.
Birbirine yakın sayısız lekeler halinde olabilir.
Kızarmış, irite olmuş ciltle çevrili olabilir.

Aktinik keratoz, özellikle ağrılı, kanamalıysa, açık bir yaraya dönüşmüşse, büyümüşse veya enfekte olmuşsa bir doktor tarafından değerlendirilmesine ihtiyaç vardır.

Teşhisi

Teşhis

Aktinik keratoz cilt muayenesiyle teşhis edilir. Doktorunuz benlere ve lezyonlara bakmak için ışık veya büyüteç kullanabilir. Saçların arasından kafatası derisi incelenir. Eğer kanser olasılığı varsa, doktorunuz cildinizden numune alarak test (biyopsi) yapabilir.

Tedavisi

Tedavi

Belli tip bir kansere evrilmemesi için (squamous cell carcinoma) aktinik keratozun erken tedavisi tavsiye edilir. Tedavi şunları içerebilir:

Lekeyi yok etmek için sıvı nitrojenle (Kriyoterapi) dondurmak. Kriyoterapi üç gün sürebilen hafif ağrıya neden olabilir. iyileşme genellikle 7 ila 14 gün arasında sürmektedir ve hiç iz kalmaz veya çok az iz kalır. Bununla birlikte daha koyu tene sahip insanlarda kalıcı ten rengi açılması yaşanabilmektedir. Bu işlem doktorun muayenehanesinde gerçekleştirilebilir.
Sıyırma veya elektrik akım kullanma (elektrocerrahi). Ten uyuşturulur, büyüme kaşık biçimli bir aletle sıyrılır. Sıyırmadan sonra kanamayı durdurmak ve kalan anormal hücre varsa onları yok etmek için elektrizasyonla ameliyat yapılır. Sıyırma hızlı bir tedavidir, fakat ciltte iz bırakabilir. Bazen sıyırma tedavisinden sonra kalın bir iz veya keloit kalabilmektedir. Bir keloit kaşıntılı olabilir veya zaman içinde büyüyebilir, ama tıbbi tedavi gerektirmez.
Fluorouracil (5-FU), imiguimod krem (Adlara) ve %3 diclofenak jel (Solaraze) deri üzerine uygulanır.
Aminolevulinik asit kullanarak fotodinamik terapi (FDT). FDT cilt üzerine konan ilaçla birlikte ışık kullanan bir tedavidir. Işık ilacın aktinik keratozu yok etmesine sebep olur. Fotodinamik ve ALA tedavisinden sonra cildin kriyoterapiden daha iyi göründüğüne dair yalnızca tek bir araştırma vardır.

Kansere Dönüşür mü

Kansere Dönüşür mü?

Eğer aktinik keratozunuz varsa skuamöz hücreli karsinom hastalığı geliştirme riskiniz artar. Aktinik keratozun skuamöz hücreli karsinoma dönüşü dönüşmeyeceğini veya ne hızla dönüşebileceğini belirlemenin yolu yoktur. Kulaklardaki ve kulaklardaki keratozlar, kulak ve dudağın güneşe karşı hassasiyetleri yüzünden kanser geliştirme riski en yüksek bölgelerdir.

Önleme

Önlem

Aktinik keratozu güneşten uzak kalarak ve güneşe çıktığınızda güneş kremi kullanarak önleyebilirsiniz. Özellikle güneşte çok duruyorsanız, bu hastalığın olup olmadığını anlamak veya diğer kuşkulu cilt urları için aylık kontrol tavsiye edilir.

Cilt Koruma:

Cildinizi korumak için:

Morötesi ışınların en yüksek ölçüde olduğu saatler olan 10:00 am ile 4:00 pm arasında güneşe maruz kalışınızı özellikle sınırlandırın.
Geniş kenarlı şapka, uzun kollu gömlek ve uzun pantolon gibi koruyucu kıyafetler giyiniz.
UV ışınlarını engelleyen güneş gözlükleri takın.
Bütün yıl boyunca hava bulutlu bile olsa morötesi ışınlardan (hem UVA hem UVB) koruyan ve koruma derecesi en az 15 olan güneş kremlerini kullanın.
Güneş lamlarından, bronzlaşma uygulamalarından kaçının. Bunlar morötesi ışın verir ve cilde hasar vererek cilt kanseri riskini artırabilir.

İLGİLİ MAKALE