Deri üzerindeki koyu bir renk değişikliği doğuştan olabileceği gibi sonradan  güneş lekesi, yaşlılık lekesi, hamilelik lekesi, sivilce sonrası izlerle beraber leke, çillenme, herhangi bir deri hasarlanması sonrası gelişken leke, iyi veya kötü huylu deri tümörü olabilir.

Lekede tedavi planlamadan önce lekenin teşhisi doğru yapılmalıdır. Leke dermatolog tarafından değerlendirilmelidir. Basit bir güneş lekesi ile deri tümörü ayırımı tedavi planı açısından doğru yapılmalıdır. Güneş lekeleri sadece kozmetik nedenlerden tedavi edilirken bir deri tümörüne cerrahi çıkarma,  belki medikasyon ve takip gerekebilir.

Yaz aylarının ardından güneş sonrası ortaya çıkan yada iyice belirginleşmeye başlayan güneş lekeleri oldukça yaygın bir problemdir. Güneşe yoğun maruziyet yada solaryumun ardından deri kendisini korumak için daha çok melanin pigmenti üretir. Kadınlarda daha sık görülür ve genellikle yüzde daha çok güneş alan dudak üzerlerinde, yanaklarda ve alında yerleşir. Çillenme de ise yine kahverengi deri seviyesindeki lekeler özellikle güneşli dönemlerde yanaklar, burun üzeri, çene ve alında  belirginleşir ve güneşin etkisini kaybetmesiyle gerilemeye başlar.  

Bazen ağızdan alınan bazı ilaçlar, deriye sürülen bazı kozmetikler, parfümler  veya bitkisel temaslarla  beraber güneş maruziyeti deride reaksiyonlara ve renk koyulaşmasına neden olabilir. Hormon içerikli ilaçlar kullanılırken ve yine hamilelik döneminde melanin pigment üretiminde özellikle güneş gören yerlerde  artış olabilir.

Leke oluşumunda ve artışında güneşin rolü nedeniyle güneşden doğru korunma bütün leke tedavilerinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Güneşden  sadece güneş ışınlarının yoğun olduğu yaz aylarında değil karlı kış aylarında da yansıyan UV nedeniyle sürekli korunulmalıdır. Güneşden koruyucu kremlerin etkinlikleri 3-4 saat sürer ve su,ter temasıyla azalır dolayısıyla sık sık tekrar edilmelidir. Bu önlemler lekelerin koyulaşmasını ve yenilerinin oluşmasını önler ancak var olan leke ile mücadelede bir takım tedaviler uygulamak gerekebilir. Tedavide önemli olan nokta lekenin doğru tanınmasıdır. Her leke için tedavi yaklaşımı farklı olabilir.  Tedavi bazen sadece renk açıcı topikallerin sürülmesi şeklinde planlanabileceği gibi kimyasal, enzimatik peelinglerle soyma, dermabrazyon yapma veya çeşitli lazerlerin kullanımıyla da sürdürülebilir.

Lazerli tedavilerde lekeye göre uygun tedavi lazeri seçilir. Bazen hem lekeye etkili olabilecek hem de kollajen uyarımı sağlamada etkili erbiyum veya karbondioksit fraksiyonel lazerler kullanılırken bazen özellikle güneş, yaşlılık  lekelerinde sadece leke üzerine uygulama ile tedavi gerçekleştiren lazerler kullanılır.

 Dr. Burcu Yamangöktürk Solak

 Özel Ethica Bakırköy Tıp Merkezi