Teşhis

Alkol sorununuz olabileceğinizden şüphelenen bir doktor, içme alışkanlıklarınız hakkında size bir dizi soru soracak, bir anket doldurmanızı da isteyebilir. Doktorunuz aile fertleri veya arkadaşlarınızda konuşmak için izin isteyebilir. Aile fertleriniz de kendi endişelerini paylaşmak için doktorunuzda irtibat kurabilirler. Ama gizlilik kuralları doktorunuzun izniniz olmadan bilgi yaymasını engeller.
Alkolizmi teşhis etmek için özel testler yoktur ama alkol kullanımınızla bağlantılı olabilecek sağlık sorunları için başka testler yaptırma gereği duyabilirsiniz.
Alkolizm tanısı için gereken kriterler arasında önemli sorunlara yol açan alkol istismarı düzeni de bulunur. Bu kriterler 12 aylık bir süre içinde aşağıdakilerden üç veya daha fazlasıyla gösterilir:

Tolerans, sarhoş olmak için ihtiyacınız olan alkol miktarında bir artışla gösterilir. Alkolizm ilerledikçe karaciğerimizde veya merkezi sinir sisteminizde hasarın sonucu olarak sarhoşluğa yol açan miktar da artabilir.
Alkolü azalttığınızda veya kullanmayı bıraktığınızda yoksunluk belirtileri. Bunlar arasında titreme, uykusuzluk, bulantı ve kaygı bulunabilir. Bu belirtilerden kaçınmak için daha fazla alkol tüketebilirsiniz.
Niyet ettiğinizden daha fazla içki içmek veya niyet ettiğinizden daha uzun süre içki içmek.
İçki miktarınızı azaltmak için sürekli arzu duymak veya öyle yapmak için başarısız girişimlerde bulunmak.
İçki içmeye, alkol temin etmeye veya alkol kullanımından iyileşmeye epey zaman harcamak.
Sosyal, mesleki veya keyfi etkinlikler dahil önemli etkinlikleri bırakmak.
Sizde fiziksel ve psikolojik sorunlara yol açtığını bilmenize rağmen alkol kullanmaya devam etmek.

Nedir

Nedir?

Alkolizm vücudun alkole bağımlı hale geldiği kronik bir hastalıktır. Alkolik olduğunuzda içki içerken kontrolünüzü kaybedersiniz. Ne zaman içtiğinizin, ne kadar içtiğinizin ya da her seferinde ne kadar uzun süre içtiğinizin farkına varmayabilirsiniz. Alkolikseniz, ilişkilerinizde, sağlığınızda, işinizde ya da finansal durumunuzda sorunlara neden olduğunu bilseniz bile içmeye devam edersiniz.

Alkolizmin her belirtisini göstermeseniz bile bu alkolle ilgili bir sorununuz olmadığı anlamına gelmez. Buna “alkol istismarı” denir ve bu da tamamen alkole bağımlı olmasanız da çok içtiğiniz ve bunun hayatınızda sorunlara neden olduğu anlamına gelir. Alkolikseniz ya da alkolü istismar ediyorsanız içkiyi azaltamayabilir ya da yardım almadan bırakamayabilirsiniz. Alkolizmden kurtulmak için, ilaç kullanmak, bir danışmana başvurmak ve kendi kendine yardımcı olmaya teşvik eden gruplara katılmak gibi yöntemlere başvurabilirsiniz.

Belirtileri

Alkolizmin bazı belirtileri:

Kullanılan alkol miktarını kontrol edememek
İçki içmek için güçlü bir istek ya da ihtiyaç hissetmek
Alkole karşı direnç geliştirmek, etkisini hissetmek için daha fazla içme gerekliliği
İçki kullanmaktan dolayı yasal sorunlarla, ilişki sorunlarıyla, işe girmede zorlukla ya da finansal sıkıntılarla karşılaşma
Yalnız ya da gizlice içmek
İçmeyince, nezle, terleme ve titreme gibi fiziksel belirtilerin ortaya çıkması
“Şuur kaybı” olarak da adlandırılan konuşmaları ya da verilen sözleri hatırlamama durumu
Belirli zamanlarda içmeyi bir tören haline getirmek ve bu tören aksadığında ya da sorgulandığında rahatsız olmak
Önceden zevk veren aktivitelere veya hobilere karşı ilgi kaybı
İçme zamanı yaklaştığında, hele de içecek bir şey yoksa asabileşmek
Alkolü evde, iş yerinde ya da arabada alışık olmayan yerlerde saklamak
İçecekleri boğazdan aşağı dökercesine içmek, duble içecekler sipariş etmek, iyi ya da “normal” hissetmek için sarhoş olmak

Alkolü istismar eden kişilerde görülen belirtilerin ve işaretlerin birçoğu, koyu alkoliklerde görünenlerle aynıdır. Bununla beraber, alkolü istismar ediyorsanız ama tamamen bağımlı değilseniz, o kadar da çok içme isteği hissetmeye bilirsiniz. Alkol kullanmadığınızda fiziksel belirtilerle karşılaşmayabilirsiniz. Fakat buna rağmen alkolün istismar edilmesi ciddi sorunlara neden olabilir. Alkolizmde olduğu gibi içkiyi yardım almadan bırakmak mümkün olmayabilir.

Kendi durumunuzun alkole bağımlılık ya da alkol istismarı olduğunu düşünüyorsanız, kendinize şu soruları bir sorun:

Bir erkekseniz, günde beşten fazla alkollü içecek tükettiğiniz oluyor mu?

Standart bir içecek 354,9 mililitre biraya, 147,9 mililitre şaraba ya da 44,4 mililitre sert içkiye karşılık gelir.

Bir kadınsanız günde dörtten fazla alkollü içecek tükettiğiniz oluyor mu?
Yataktan kalktığınızda içki içmek gibi bir arzunuz oluyor mu?
İçki içmek konusunda suçlu hissediyor musunuz?
İçkiyi azaltmanız gerektiğini düşünüyor musunuz?
Başka insanlar içme alışkanlıklarınızı eleştirdiğinde canınız sıkılıyor mu?

Bu sorulardan herhangi birine evet yanıtı verdiyseniz, alkolle ilgili bir sorununuz olabilir.

Doktora ne zaman gitmeli?

Alkol kullanımınızı kontrol edemediğinizi çok fazla alkol tükettiğinizi ya da alkolün hayatınızda sorunlara neden olduğunu düşünüyorsanız, doktorunuza başvurun. Bu konuda yardım almak için bir ruh sağlığı uzmanına danışabilir ya da İsimsiz Alkolikler gibi bir destek grubuna katılabilirsiniz.

Alkol istismarı ve alkolizmde çoğu zaman bir reddetme durumu olduğundan, tedaviye ihtiyaç duymadığınızı düşünebilirsiniz. Ne kadar çok içtiğinizin ya da hayatınızdaki birçok sorunun alkolden kaynaklandığının farkında olmayabilirsiniz. Aile fertleriniz, arkadaşlarınız ya da iş arkadaşlarınız içme alışkanlıklarınıza dikkat etmeniz gerektiğiniz söylüyorlarsa, onlara kulak verin.

Sebepleri

Alkol bağımlılığı (alkole fiziksel bağımlılık) yavaş yavaş oluşur. Beyindeki, alkol tüketiminin verdiği keyifle bağlantılı olan kimyasal denge, aşırı tüketimle beraber zamanla değişime uğrar. Uzun süreli aşırı alkol tüketimi bu kimyasalların dengesini etkileyebilir ve vücut tekrar iyi hissetmek ya da kötü düşüncelerden kurtulmak için alkol tüketmek isteyebilir.

Risk Faktörleri

Alkolizmle bağlantılı risk faktörleri:

Zamanla daha fazla içmek. Uzun vadede düzenli olarak tüketilen aşırı alkol fiziksel bir bağımlılığa neden olabilir.
Yaş. Genç yaşta alkol kullanmaya başlayan kişilerin alkolik olma ya da alkolü istismar etme ihtimalleri daha yüksektir.
Cinsiyet. Erkeklerin alkole bağımlı olma ihtimali kadınlara göre daha yüksektir. Bununla beraber, kadınların alkol kullanımından dolayı karaciğer yetmezliği gibi sağlık sorunlarla karşılaşma riskleri daha yüksektir.
Aile geçmişi. Alkol istismarının görüldüğü bir aileye sahip olan kişilerin alkolik olma riskleri daha yüksektir.
Depresyon ve diğer ruhsal sağlık sorunları. Anksiyete ya da depresyon gibi ruhsal sağlık sorunları olan kişilerde, alkol ya da diğer maddelerin istismarına daha sık rastlanır.
Sosyal ve kültürel faktörler. Eşiniz ya da arkadaşlarınız düzenli olarak alkol tüketiyorsa, bu durum alkolik olma riskinizi artırabilir. Alkolün bazen medyada sunulan büyüleyici görünümü de aşırı içki tüketiminin onaylandığı mesajını verebilir.

Komplikasyonları

Komplikasyonlar

Alkol merkezi sinir sistemini uyuşturur. Bazı kişilerde ilk tepki uyarma olabilir. Fakat içmeye devam ettikçe sakinleşirsiniz. Alkol çekingenliğinizi azaltır ve düşüncelerinizi, duygularınızı ve yargılarınızı etkiler. Aşırı alkol konuşma kabiliyetinizi, kas koordinasyonunu ve beynin yaşamsal merkezlerini etkiler. Hatta alkolün çok tüketildiği bir içki alemi hayati tehlike taşıyan bir komaya neden olabilir.

Aşırı alkol tüketimi bazı sorunlara neden olabilir:

Yargılama kabiliyetinin ve çekingenliğin azalması, yanlış kararların verilmesine ve tehlikeli durumlara ve davranışlara yol açar
Motorlu araçlarla ya da diğer yollarla meydana gelen kazalar
Aile sorunları
Okulda ve işte düşük verimlilik
Şiddet içeren suçlara bulaşma riskinde artma

Aşırı alkol tüketimiyle bağlantılı bazı sağlık sorunları:

Karaciğer bozuklukları. Aşırı alkol tüketimi, alkolden kaynaklanan karaciğer iltihaplanmasına neden olabilir. Uzun süreli alkol tüketiminin sonunda, karaciğer iltihabı karaciğerin geri dönüşü olmayan ve gitgide ilerleyen bir şekilde tahrip olmasına ve karaciğer dokusunun sertleşmesine (siroz) neden olur.
Sindirim sorunları. Alkol, mide duvarının iltihaplanmasına (gastrit) neden olarak B vitamininin ve diğer besin maddelerinin emilimini engeller. Aşırı alkol tüketimi aynı zamanda, metabolizmayı ayarlayan hormonları ve yağların, proteinlerin ve karbonhidratların sindiriminde yardımcı olan enzimleri üreten pankreası da etkiler.
Kalp sorunları. Aşırı alkol tüketimi yüksek tansiyona neden olabilir ve kalp yetmezliği ya da kalp krizi riskini artırır.
Şeker hastalığı yan etkileri. Alkol, karaciğerden salınan glikozu etkileyerek düşük kan şekeri (hipoglisemi) riskini artırır. Eğer şeker hastasıysanız ve kan şekerinizi düşürmek için zaten insülin kullanıyorsanız, bu durum tehlikeli olabilir.
Cinsel işlev ve adet görme. Alkol kullanımı erkeklerde sertleşme sorununa neden olabilir. Kadınlardaysa adet döngüsünü etkileyebilir.
Göz sorunları. Aşırı alkol kullanımı zamanla göz kaslarının güçsüzleşmesine ve felç olmasına yol açabilir.
Sakat doğumlar. Hamilelik döneminde alkol tüketilmesi fetal alkol sendromuna neden olabilir. Bu da fiziksel ve gelişme sorunları olan bir çocuğun doğmasıyla sonuçlanır.
Kemik erimesi. Alkol yeni kemik dokusu üretimini engelleyebilir. Bu da kemiklerin incelmesine (osteoporoz) ve kırılma risklerinin artmasına neden olur.
Nörolojik yan etkiler. Aşırı alkol tüketimi sinir sistemini etkileyerek ellerin ve ayakların uyuşmasına, düşünme bozukluklarına, akıl hastalıklarına ve kısa süreli hafıza kaybına neden olabilir.
Kanser riskinde artış. Kronik alkol istismarının, ağız, boğaz, karaciğer, kolon ve göğüs kanseri gibi birçok kanser türü karşısında risk artışıyla bağlantılı olduğu ortaya konmuştur.

Alkol kullanımı birçok gencin ciddi sorunlarla karşılaşmasına neden olur. Gençler arasında görülen trafik kazalarının birçoğu alkol kullanımıyla bağlantılıdır. Alkol aynı zamanda, boğulma, intihar ve cinayet gibi gençlerin ölümüne neden olan diğer durumların kaynağıdır. Alkol kullanan gençlerin cinsel olarak faaliyete geçme, daha sık cinsel ilişkiye girme ve korunmasız olan riskli cinsel ilişkilerde bulunma ihtimalleri, içki kullanmayan gençlere göre daha yüksektir.

Tedavi

Alkolizmi olan birçok insan tedaviye gönülsüzce başlar çünkü bir sorunları olduğunu fark etmezler. Bazı insanların yardım almaya ihtiyaç duyduklarını anlayıp kabul etmeleri için sevilen kişilerden bir müdahale gerekir. Bir arkadaş veya aile ferdi hakkında endişeleniyorsanız o kişiye içki içmesi konusunda yaklaşmak için bir uzmanla konuşun.
Alkol sorunu olan insanlara yardım etmek için çeşitli tedaviler mevcuttur. Şartlara bağlı olarak, tedavi kısa bir müdahale, hastane dışında bir program veya danışmanlık ya da hastanede kalmayı içerebilir.
Tedavide ilk adım, alkole bağımlı olup olmadığınızı tespit etmektir. Alkol kullanımınızda kontrolü kaybetmediyseniz tedavi içmenizi azaltmayı kapsayabilir. Alkole bağımlıysanız sadece azaltmak etkisiz olabilir. Alkolü tamamen bırakmak tedavi hedefinizin bir parçası olmalı.
Alkolizm tedavisi şunları içerebilir:

Detoksifikasyon ve yoksunluk. Alkolizm tedavisi genelde 4-7 gün süren bir detoksifikasyon programıyla başlar. Titreme, kafa karışıklığı, halüsinasyon veya başka yoksunluk belirtilerini önlemek için sakinleştirici ilaçlar almanız gerekebilir. Detoksifikasyon genelde yataklı bir tedavi merkezi veya hastanede yapılır.
Beceriler öğrenmek ve bir tedavi planı oluşturmak. Bu genelde alkol istismarı uzmanlarını içerir. Buna hedef belirleme, davranış değişiklik teknikleri, kişisel gelişim kitapları, danışma ve bir tedavi merkezinde takip bakımı dahil olabilir.
Psikolojik danışmanlık. Gruplar ve bireyler için danışma ve terapi alkolizmin psikolojik yönlerinden iyileşmeye destek olabilir. Eş veya aile terapisinden de yararlanabilirsiniz; aile desteği tedavi sürecinin önemli bir parçası olabilir.
Oral ilaçlar. Alkole duyarlılaştıran disülfiram adlı bir ilaç içki içmenizi önlemeye yardımcı olabilir. Disülfiram alkolizmi tedavi etmez, içme dürtüsünü de ortadan kaldırmaz. Ama alkol kullanıyorsanız ilaç kızarıklık, bulantı, kusma ve baş ağrıları dahil fiziksel bir reaksiyon yaratır. Alkolün neden olduğu iyi hisleri engellediği uzun süredir bilinen bir ilaç, naltrekson içki içme dürtüsünü azaltır. Akamprosat size alkol isteğinizle savaşmanızda yardımcı olabilir. Disülfiramın aksine, naltrekson ve akamprostat siz içki içtikten hemen sonra midenizi bulandırmayabilir.
İğneyle yapılan ilaçlar. Naltrekson ilacının bir versiyonu, her ay bir defa bir sağlık çalışanı tarafından enjekte edilir. Benzer bir tedavi hap biçiminde alınabilse de ilacın enjekte edilebilir versiyonu alkol bağımlılığı tedavisi gören kişilerin kalıcı olarak kullanmaları için daha kolaydır.
Desteğe devam etmek. Sonradan bakım programları ve destek grupları alkolizm veya alkol istismarından iyileşen insanların içki içmesini önlemeye, nüksleri kontrol etmeye ve gerekli yaşam tarzı değişiklikleriyle baş etmeye yardımcı olur. Bu, tıbbi veya psikolojik bakım ya da Adsız Alkolikler gibi bir destek grubuna katılmayı içerebilir.
Psikolojik sorunların tedavisi. Alkolizm genelde başka ruh hastalıklarıyla birlikte ortaya çıkar. Depresyon, kaygı veya başka bir ruhsal sorun için psikolojik danışmanlık (psikoterapi), ilaçlar veya başka tedavilere gerek duyabilirsiniz.
Başka durumlar için tıbbi tedavi. Alkolizmle ilişkili yaygın tıbbi sorunlar yüksek kan basıncı, yüksek kan şekeri, karaciğer hastalığı ve kalp hastalığıdır.

Yataklı tedavi programları
Ciddi bir alkol sorunu için yataklı bir tedavi merkezinde kalmanız gerekebilir. Birçok yataklı tedavi programında bireysel terapi ve grup terapisi, Adsız Alkolikler gibi alkolizm destek grupları, eğitimsel dersler, aile müdahalesi, etkin terapiye katılma, alkolizm tedavisinde deneyimli danışmanlar ve profesyonel ekiple birlikte çalışma bulunur.

Yaşam tarzı

Alkol istismarıyla veya bağımlılığıyla başa çıkmak genelde alışkanlıklarınızı değiştirmenizi ve farklı yaşam tarzı seçimleri yapmanızı gerektirir.

Toplumsal durumunuzu göz önünde bulundurun. Arkadaşlarınıza ve ailenize içmediğinizi açık edin. İyileşmenizi zedeleyen arkadaşlar ve toplumsal durumlardan kendinizi uzak tutun.
Sağlıklı alışkanlıklar edinin. Örneğin kaliteli uyku, düzenli egzersiz ve iyi yemek hep birlikte alkolizmden iyileşmenizi kolaylaştırabilir.
Alkol içermeyen şeyler yapın. Birçok etkinliğinize içki içmenin dahil olduğunu keşfedebilirsiniz. Onları alkolü merkez olmayan hobiler ve geçmiş zamanlarla değiştirin.

Alternatif tıp

Alkolizmden iyileşirken yararlı olabilecek bir dizi alternatif tıp teknikleri vardır. Bunlar:

Yoga. Yoga’nın duruş dizileri ve kontrollü nefes alma egzersizleri gevşemenize ve stresi kontrol etmenize yardımcı olabilir.
Meditasyon. Meditasyon sırasında, dikkatinizi toplayıp aklınızı karıştıran ve strese neden olan allak bullak düşünceleri kaldırırsınız.
Akupunktur. Akupunkturla, cildin altına kıl inceliğinde iğneler yerleştirilir. Bu, alkol arzusunu azaltıp yoksunluk belirtilerini geçirebilir. Akupunktur kaygı ve depresyonu da azaltabilir.
Ruhsal uygulama. Bir tür düzenli ruhsal uygulamayla ilgilenen kişiler alkolizm veya başka bağımlılıklardan iyileşmeyi devam ettirmeyi daha kolay bulur. Birçok insan için ruhsal yönü geliştirmek iyileşmede anahtar bir unsurdur.

Başa çıkma

Alkolizmi olan birçok insan ve onların aile fertleri, destek gruplarına katılmanın hastalıkla baş etmede, nüksleri önleme veya onlarla başa çıkmada ve ayık kalmakta temel rol oynadığını keşfederler.
Adsız Alkolikler
Adsız alkolikler (AA) alkolizmden iyileşen insanların kişisel gelişim grubudur. AA alkolü tamamen bırakabilmek için etkili bir örnek olan alkolsüz bir yaşıt grubu sağlar. AA programı 12 adımdan oluşur, bunlar alkolsüz bir yaşam sürmeyi seçen kişilerin doğrudan önerileridir. İyileşmeye rehber olan 12 adım, alkolik kişilerin alkole karşı zaaflarını kabul etmelerine yardımcı olur. Bu adımlar geçmiş ve şimdi hakkında dürüstlüğün gerekliliğini vurgular.
AA’da iyileşme her bir kişinin kendi deneyimini kabul etmesine bağlıdır. Hikayeleri dinleme ve paylaşma yoluyla, alkolü istismar eden veya alkol bağımlısı olan kişiler yalnız olmadıklarını öğrenirler. 12 adımı takip etmek için üyelik ücreti veya şart yoktur, ayık kalmak için istekli olmak yeterli.
Al-Anon ve Alateen
Al-Anon başka birinin alkolizminden etkilenen kişiler için tasarlanmıştır. Hikayelerini paylaşırken hastalığın tüm aileyi nasıl etkilediğini daha iyi anlarsınız. Al-Anon AA’nın hastaların yaşamlarını yürüttükleri 12 adımını kabul eder. Ayrılma ve affı öğrenme ihtiyacını da vurgular. Birçok toplulukta, alkolik olanların çocuklarına yönelik Alateen grupları da mevcuttur.
Doktorunuz veya danışmanınız sizi bir AA grubuna veya başka bir yerel destek grubuna yönlendirebilir. Bu gruplar genelde rehberlerde, yerel gazetelerde ve internette listelenir.

Önleme

Gençlerde alkolikliği önlemek için erken müdahale önemlidir. Genç insanlarda, bağımlılık olasılığı anne babaların, yaşıtların ve başka rol modellerin etkisine, reklamlara yatkınlığa, alkol kullanımına ne kadar erken başlandığına, alkol için psikolojik ihtiyaca ve bağımlılık risklerini artırabilecek genetik etmenlere bağlıdır.
Ergen bir çocuğunuz varsa alkolle sorun gösterebilecek belirtilere karşı tetikte olun:

Etkinliklere ve hobilere karşı ilgiyi kaybetme
Kanlı gözler, bulanık konuşma ve hafıza kayıpları
Arkadaşlarla ilişkilerde zorluklar veya genelde yeni bir kalabalığa katılmak diye tanımlanan değişiklikler.
Okulda düşen notlar ve sorunlar
Sık sık ruh hali değişiklikleri ve savunmacı davranış

Gençlerde alkol sorununu önleyebilirsiniz. Kendi alkol kullanımınıza iyi bir örnek ayarlamakla başlayın. Çocuğunuzla açık konuşun ve birlikte kaliteli zaman geçirin ama çocuğunuzun bağımsızlık ihtiyacına saygı duyun. Çocuğunuzun hangi davranışı beklediğini ve kurallara uymazsa sonuçlarının neler olacağını bilmesine izin verin.

İLGİLİ MAKALE