• İçindekiler
• Tedavi
• Belirtiler
• Nedir

Tedavi

Amfetamin bağımlılığı üç adımlı bir süreçte tedavi edilir. Bütün tedavi boyunca devam eden ilk adım bağımlının sorunun ne kadar kötüleştiğinin farkına varmasını sağlamaktır. Birçok bağımlı kullandıkları maddenin kendilerine fiziksel ve duygusal olarak ne tür zararlar verdiğini görmeme konusunda çok başarılıdır. Madde alışkanlığı onların maddi durumlarına ve ilişkilerine bile zarar verebilir.

Bir müdahale tedaviyi kabul ettirme umuduyla bağımlıyı gerçeklerle yüzleştirme uygulamasıdır. Birçok bağımlı için diğer yol, uyuşturucu veya başka bir nedenle tutuklanmayla başlar.

Maddenin neden olduğu hasarın kabul edilmesine paralel olarak bir yoksunluk dönemi vardır. Bazen hasta, maddeye duyduğu özlemle karşı karşıya kaldığında yoksunluğun fiziksel belirtileri inkarı bastırır. Uykusuzluk, endişe ve depresyon belirtilerini sınırlandırmak için bazen ilaçlar kullanılır. Bazen madde özleminden kurtulmak için ilaç reçete edilir.

Yoksunluk belirtileri hafifledikçe hasta, madde arama davranışını değiştirmeye yönelik tedaviyi zihinsel olarak kabul edebilir hale gelir. Üçüncü adım birebir veya grup içinde olmak üzere bir terapi programıdır. Terapi programında, bağımlıya bağımlılıkları hakkında bilgi vererek onunla baş etme stratejileri öğretilir. Sık sık bağımlılığın altında yatan diğer psikolojik ihtiyaçlar da keşfedilir ve tedavi edilir.

Amfetamin bağımlılığında madde kullanımına geri dönme oranı çok yüksektir. Bu yüzden takip muayeneleri çok önemli bir meseledir. Genel olarak bağımlının maddeyi kullanan arkadaşlarından ayrılması ve maddenin mevcut olduğu ortamlardan kaçınması için çaba gösterilir. Birçok ülkede internette veya fiziksel olarak ulaşılabilen 12 adım programları vardır. Adsız Narkotikler, maddeden uzak durmak isteyen amfetamin kullanıcılarını kabul eder.

Günümüzde amfetamin bağımlılığıyla mücadelede reçete edilen belli bir ilaç yoktur. Verilen ilaçlar daha ziyade depresyon, uykusuzluk gibi iyileşen bağımlının karşı karşıya kaldığı belirtiler için reçete edilir.

Belirtiler

Amfetamin bir dizi belirgin belirtiye neden olur, bunlardan hepsi bağımlılığa işaret etmez. Kullanıcılar ilk olarak hiperaktivite ve sinirsel enerji işaretleri gösterirler. Çok hızlı konuşabilir, herhangi bir süre boyunca tek bir şey üzerine odaklanamazlar. Göz bebeklerinde büyüme ve parlak ışıklara hassasiyet olur. Kullanıcıların kalbi hızlı çarpar, ağız kuruluğu yaşarlar ve tansiyonları yükselir.

Kronik kullanımda tolerans ortaya çıkar ve psikolojik sorunlar daha belirgin hale gelir. Bunlar arasında paranoya, huzursuzluk ve saldırganlık vardır. Amfetamin kullanımına herkes aynı şekilde tepki vermez, ama bağımlılığın şu tür belirtileri vardır:

• Mevcut olmadığında veya azaldığında madde açlığı çekmek.
• Madde kullanımı hakkında endişe duymak.
• Bırakmak isterken bırakamamak.
• Aynı etkiyi elde etmek için maddenin sıklığını ve miktarını artırmak.
• Yoksunluk belirtileriyle savaşmak için amfetamin kullanmak.
• Depresyon ve moralsizliğe karşı amfetamin kullanmak.
• Görevleri yerine getirmeme veya diğer keyifli faaliyetlerden vazgeçmek gibi madde kullanımı için yeni vesileler yaratmak.
• Reçete edilen amfetaminlerde daha fazla madde için (sahte reçete kullanmak gibi) yasa dışı faaliyetlerde bulunmak.

Sonuç, bağımlının bakış açısından, madde kullanımının hayatlarının kontrolünü ele geçirmesi olur. Sağlıklarından veya ilişkilerinden madde aşkına fedakarlıkta bulunmak apaçık hale gelir. Bağımlılar kendi sorunlarını inkar etmeye devam etse de, problem başkalarına çok ciddi görünür ve bağımlının davranışının normal olmadığı kolayca anlaşılır. Birçok insanın yardım istemesinin nedeni madde kullanımının istenmeyen sonuçları olduğunu fark etmeleridir.

Nedir

Amfetaminler vücuttaki adrenalini taklit eden bir grup ilacın ortak ismidir. Amfetamin belli bir bileşik olsa da kelime genellikle belli bir grubu adlandırmak için kullanılır (metamfetamin, fentermin, deksedrin ve diğerleri).

Adrenalin, stres vakitlerinde salgılanan doğal bir hormondur. Adrenalin etkisi, yakın bir tehlikeyle mücadele etmek için fiziksel ve zihinsel becerilerdebir artıştır. Doğal dünyada adrenalinin verdiği bu enerji artışı, seçeneğin dövüşmek ya da kaçmak olduğu anlarda bir avantaj sağlar. Duyular daha keskinleşmiş, görüşümüz artmıştır ve zihnimiz daha hızlı çalışır. Fakat bunun bir bedeli vardır.

Adrenalinin doğal salgılanması kısa ömürlüdür (dakikalarla ölçülür) ve hızlı bir şekilde geçer. Amfetamin daha uzun sürer ve bağımlının daha sonra kendini bağımlı hissedeceği bir netlik duygusu verir. Vücutlarımız kısa bir süre haricinde “süper enerji”yle dolu olmadığı için, etkisi uzun süreli olan amfetamin, depoları tüketir ve vücudumuz bu canlılığı daha fazla sürdüremeyeceği zaman çöküntü meydana gelir.

İlk yaşanan havalarda ruh halini tekrar yakalamak için sürekli olarak ve giderek artan dozlarda bu maddenin kullanılmasıyla bağımlılık ortaya çıkar. Ne var ki daha fazla (ve daha sık) alındıkça vücudumuz maddenin daha yüksek dozlarına tepki verir. Tekrar eden dozlarla gelen fiziksel değişiklikler bağımlıyı maddenin etkisine daha dirençli hale getirerek yoksunluğun şiddetini artırır.

Amfetamin bağımlılığına giden yollar

Amfetaminlerin reçetesiz kullanımı yasa dışı olduğu için, birçok kişi bunları kafalarının iyi olması haricinde başka bir nedenle kullanırken bağımlı hale gelirler. Bunun tek istisnası metamfetamin olabilir. Başka vakalarda insanlar amfetamini şu nedenlerle kullandığı için bağımlı hale gelebilir:

• Uyanıklık süresinin artırmak: Bütün gece ders çalışmak veya uzun saatler araba sürmek için.
• Kilo kaybı: Amfetamin iştahı azaltır.
• Başka maddelerin istismarı: Amfetamin sızmadan önce daha fazla içmeye izin verir.
• Partiler: Aşırılığı seven ve ertesi gün de uyanık kalmak isteyen insanlar arasında çok yaygındır.
• Depresyonu kendi kendine tedavide: Amfetaminler depresyonu hafifleten bir kuvvet ve kontrol duygusu verir.

Narkolepsi ve ölümcül obezite gibi bazı tıbbi hastalıkların tedavisinde amfetamin kullanılabilir. Amfetamin ayrıca dikkat eksikliği bozukluğuyla dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEB, DEHB) tedavisinde kullanılır.