Hastanede edinilen zatürreeden kaynaklanan yılda yaklaşık 33.000 ölüm, hastalara hastanede kaldıkları sırada, ihtiyaç duymadıkları halde, proton pompa inhibitörü ve diğer asit önleyici ilaçların düzenli verilmesinden kaynaklanıyor olabilir.

Yeni rapor edilen bir çalışmaya göre, asit önleyici ilaçların kullanımı, zatürree riskini %30 artırıyor.

İlaçlar genellikle, hayatı da tehdit edebilen stres kaynaklı ülserler için veriliyor. Fakat sıklıkla da ülser geçirme riski çok düşük olan hastalara yazılıyor, diyor Diyakoz Beth Israel Tıp Merkezi ve Harvard Tıp Okulundan araştırmacıları.

Yakın zamandaki birçok çalışmada, proton pompa inhibitörleri (PPI’ler) kullanımının, topluluktan edinilen zatürree riskinin biraz artırdığı bulundu. Fakat yeni araştırma bunların, havalandırmaya ihtiyaç duymayan ve yoğun bakım üniteleri (ICU’lar) dışında tedavi edilen yatılı hastalarla bağlantısını ilk defa keşfetti.

Çalışma, 27 Mayıs tarihli Amerikan Tıp Birliği Dergisi’nde yayımlandı.

Araştırmacılar, çalışmamızda, bu ilaçların bireysel hastalarda riski çok düşük çıktı, derken, her yıl birçok kişi hastaneye yatırıldığı için, alakalı insanların sayısının önemsiz olmadığını da vurguluyor.

Önceki çalışmaların verilerine göre, asit önleyici ilaçlar ABD’deki yatılı hastaların %40 ila %70’ine veriliyor.

Araştırmacılar, Diyakoz Beth Israel’de tedavi gören, havalandırılmayan ve yoğun bakım ünitesi dışındaki 64.000 yatılı yetişkin hastanın tıbbi kayıtlarını incelediğinde, %52’sine asit önleyici ilaç verildiğini keşfetti.

Bunların % 83’üne proton pompa inhibitörleri verilmişti, % 23’üyse H2 önleyici diye bilinen başka bir asit önleyici alıyordu. Proton pompa inhibitörleri örnekleri: Aciphex, Nexium, Prevacid, Prilosec, ve Protonix. H2 önleyicilerse Axid, Pepcid, Tagamet, ve Zantac.

Vakaların onda dokuzunda, ilaçlar hasta kabulü sonrasındaki 48 saat içinde verilmişti.

Hasta kayıtlarının incelendiğinde görüldü ki:

·         Hastaların %3,5’i hastanede zatürreeye yakalandı.

·         Zatürreenin başka risk faktörlerini tespit ettikten sonra, asit önleyici ilaçların kullanımı, hastanede edinilen zatürree riskini %30 artırıyor.

·         Bu ilişki, proton pompa inhibitörleri için istatistiksel olarak kayda değerdi ama H2 önleyiciler için değildi.

Her yıl ABD’de yaklaşık 40 milyon hasta taburcu ediliyor ve hastanede zatürreeye yakalanan yaklaşık beş hastadan biri sonunda ölüyor.

Yatılı hastaların %50’sine asit önleyici ilaçlar yazıldığı varsayıldığında, bunların kullanımına bağlı olarak, her yıl 180.000 hastanede edinilen zatürree ve 33.000 ölüm vakası tahmin ediliyor.

Araştırmacıların vardığı sonuç: Havalandırılmayan ve yoğun bakım ünitesi dışında tedavi gören, strese bağlı ülser geçirme riski düşük hastalarda asit önleyici ilaç kullanma alışkanlığı yeniden gözden geçirilmeli.

Asit Önleyici İlaçlar ve Zatürree

Birçok teoriye göre, asit önleyici ilaçlar, hastaları zatürreeye daha yatkın hale getiriyor.

Midedeki asit yükünü azaltan ilaçlar, zatürreeyle bağlantılı üst sindirim ve solunum yollarındaki farklı bakterilerin gelişimini destekleyebilir.

Bu durumu ise bu ilaçlar belki de öksürüğü bastırmakla zatürreeyi destekliyordur, öksürmek asit reflünün yaygın bir belirtisi ve ciğerleri temizleyip zatürree riskini azaltmaya yardımcıdır diye açıklıyorlar.

Bulgular çok ilginç ama proton pompa inhibitörleri ve diğer asit önleyici ilaçlarla zatürree arasında kesin bir bağlantı olduğunu kanıtlamaz.

Bazı uzmanlar, "Çalışmanın inandırıcılığı tartışmalı ama yine de hastanedeki doktorlara, bu ilaçların yazıldığı durumlara gerçekten bakmaları ve bunların sahiden gerekli olup olmadığını kendilerine sormaları için bir uyarı,” şeklinde yorumluyor.

Araştırma ekibi ise, asit önleyici ilaç alması gereken, yatılı olan ve olmayan kişilerdeki zatürree riski asgari düzeyde, diye ekliyor.

"Sık mide ekşimesi veya ülserler gibi belirtiler için bu ilaçları alan hastalar, bunları almayı bırakmasın, çünkü Bu hastalardaki risk çok düşük,” diyorlar.