Aterojenez, yağlı maddelerden oluşan plak oluşumuna yol açan bir süreçtir. Bu plaklar atardamarları kaplar, yavaş yavaş daraltır. Bazı hastalarda aterojenez riskli atardamarların bir sonucu olarak sağlık komplikasyonlarına yol açabilir. Bu sorunlar yüksek tansiyon ve kalp damar hastalığıdır. Ateromlar (bu süreçle yaratılan yağlı planların teknik terimi) oluşan biri için mevcut tedavi seçenekleri vardır.

Aterojenez süreci, yağlı şeritlerin oluşumuyla birlikte ta ergenlik döneminde başlar. Yağlı şeritler, atardamarların içini kaplayan endotelyum (iç damar zarı) altında yatar. Zamanla, yağlı şeritlerin üstünde tortular oluşur. Tortuların atardamarlarda açıkça var olduğu ateroskleroz, bazen “damar tıkanıklığı” (zamanla ateromlar olacak şeyin oldukça net bir tanımı) olarak da adlandırılır.

Zamanla, atardamarlar ateromlardan kaynaklanan hasarın sonucunda sertleşebilir. Sertleşme ve skarlaşma atardamarları daraltabilir, onları yırtılma ve diğer riskler altına sokabilir. Hastalar, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol düzeylerinin tıbbi bir uzman tarafından tespit edildiği rutin sağlık kontrolleri sırasında plakların riski altında olabilir diye tanımlanır.

Bir plak yırtılırsa atardamar duvarındaki yırtılmayı tamir etme çabasıyla bir pıhtı çağlayanı başlatır. Bu tam bir tıkanmaya yol açarak miyokard enfeksiyonuna, diğer bir deyişle kalp krizine neden olabilir. Hasta ne olduğunu fark edemeden defalarca olabilir, göğüs ağrısıyla tanımlanan kalp sorunları gibi görünebilir veya kalbe ve atardamarlara hasar devam ederken tanımlanmayabilir. Ağır hasarlı vakalarda, tedavi seçenekleri genelde hasarla başa çıkabilmek için ameliyat gerektirir.

Ateromların neden oluştuğunun tam nedeni biraz bulanık. Beslenme rol oynuyor gibi görünüyor ama yağlı gıdalar yemek ille de birinde plak meydana geleceği demek değil. Tüketilen yağların türleri de önemli görünüyor; kötü kolesterole etki eden yağlar aterojeneze de etki ediyor olabilir çünkü plaklarda genelde kolesterol bulunurken iyi kolesterol düzeylerini artıran yağların aslında önleyici bir etkisi olabilir.

Aterojenezle baş etmenin en iyi yolu ondan kaçınmaktır. Dengeli beslenmek, tansiyonu ve kolesterol düzeylerini ölçtürmek, egzersiz yapmak, hepsi riski azaltmaya katkıda bulunabilir. Eğer durum teşhis edilirse hastalar tedavi seçenekleri hakkında doktorlarıyla konuşmalıdır; erken müdahale olumlu sonuç ihtimalini artırır.