Nedir

Bakteriyel vajinozis, vajinal akıntıya sebep olabilen ve vajinada normal bakterilerin aşırı büyümesinden kaynaklanan vajinal bir durumdur. Geçmişte hastalığa, duruma sebep olduğu düşünülen bakterilerden dolayı Gardnerella vajinit denirdi. Ama yeni isim, bakteriyel vajinozis, vajinal bölgede doğal olarak yaşayan ve aşırı miktarda büyüyebilen birçok bakteri türü olduğu gerçeğini yansıtır. Gardnerella organizması semptomlara sebep olan tek suçlu değildir. Bu birden çok bakteri türü dengesizleştiğinde kadın kötü kokulu bir vajina akıntısına sahip olabilir.

Bakteriyel vajinozis tehlikeli değildir ama rahatsızlık verici semptomlara sebep olabilir. Alışılmadık bir akıntısı olan herhangi bir kadın değerlendirilmelidir; böylece klamidya ve gonore gibi daha ciddi enfeksiyonlar dışlanabilir. Semptomlar ayrıca vajinanın mantar enfeksiyonlarında ve trikomoniyaziste (cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon) bulunanları taklit edebilir ve vajinal semptomları olan kadınlarda bu durumlar da dışlanmalıdır.

Bakteriyel vajinozis yaygın bir durumdur ve çalışmalar Amerika’da kadınların yaklaşık % 29’unun etkilenmiş olduğunu göstermektedir. Bakteriyel vajinozis gebe kadınların yaklaşık % 16’sında ve cinsel yolla bulaşan hastalığı olan kadınların yaklaşık % 60’ında bulunur.

Semptomları

Bakteriyel vajinozisin semptomları nelerdir?

Bakteriyel vajinozisli birçok kadın (etkilenmiş olanların yaklaşık %85’i) gerçekten hiçbir semptom yaşamazlar. Semptomlar olduğunda vajinal akıntı ve koku en dikkati çeken semptomlardır. Genellikle başka hiçbir semptom yoktur. Normal kabul edilen vajinal akıntının miktarı kadından kadına değişir. Bu yüzden belirli bir kadın için anormal olan herhangi bir vajinal akıntı derecesi değerlendirilmelidir.

Bazı kadınlar vajinal akıntıyla nahoş, balığımsı bir koku yaşarlar. Bu akıntı genellikle ince ve grimsi beyazdır. Akıntı cinsel birleşmeden sonra daha çok fark edilebilir.

Sebebi

Bakteriyel vajinozisin sebebi nedir?

Araştırmacılar bakteriyel vajinozise tam olarak neyin sebep olduğunu belirlemede zorluk yaşadılar. Şimdilik birden çok bakterinin bir kombinasyonunun problemin gelişmesi için birlikte var olması gerekiyormuş gibi görünüyor. Bakteriyel vajinozis tipik olarak vajinada normal hidrojen peroksit üreten laktobasilin sayısında bir azalmayı içeriyor. Eş zamanlı olarak diğer bakteri tiplerinin konsantrasyonunda bir artış var, özellikle anaerobik bakterilerde (oksijen yokluğunda üreyen bakteriler). Sonuç olarak, teşhis ve tedavi tek bir bakteri türünü tespit etmek ve ortadan kaldırmak kadar basit değil. Bakterilerin enfeksiyona sebep olmak üzere neden birleştikleri bilinmemektedir.

Bakteriyel vajinozisin gelişme olasılıklarını arttıran belirli faktörler tespit edilmiştir. Bunlar arasında birden çok veya yeni cinsel partnerler, gebelikten korunmak için rahim içi cihazlar, yakın geçmişte antibiyotik kullanımı, vajinal duş ve sigara içiciliği bulunur. Ama durumun gelişmesinde cinsel faaliyetin rolü tam olarak anlaşılmamıştır ve cinsel birleşme yaşamamış kadınlar da bakteriyel vajinozise yakalanabilirler.

Riskleri

Bakteriyel vajinozis bulaşıcı mıdır?

Bakteriyel vajinozis bulaşıcı bir hastalık olarak görülmese de bakterinin bireyler arasında yayılabilirliğinin rolü tam olarak anlaşılmamıştır. Birden çok veya yeni cinsel partnerler edinmek kadının bakteriyel vajinozise yakalanma riskini arttırsa da bu bireyler arasında bakterilerin yayılmasının vajinada bakterilerin dengesini değiştirebileceğini ve bakteriyel vajinozise potansiyel olarak yatkın hale getirebileceğini akla getirmektedir. Ama bakteriyel vajinozis bakir kadınlarda da olduğundan gelişmesinde diğer nedensel faktörler de rol oynamalıdır.

Teşhisi

Bakteriyel vajinozis nasıl teşhis edilir?

Bir kadın alışılmadık vajinal akıntı bildirdiğinde doktor hafif durumları daha ciddi olanlardan ayırt etmek için kadına bir dizi rutin soru soracaktır. Daha ciddi bir durumun varlığını gösterebilen ilave hususlar arasında ateş, pelvik ağrı, yeni veya birden çok cinsel partner (özellikle korunmadan birleşme ile birlikte) ve cinsel yolla bulaşan hastalık geçmişi bulunur.

Bu sorulara ilaveten doktor bir pelvis muayenesi yapacaktır. Muayene sırasında doktor vajinal astarın ve serviksin görünümüne dikkat eder. Doktor ayrıca yumurtalıkları ve rahimi de elle muayene eder. Serviksin hassasiyeti muayene edilir, bu daha ciddi bir enfeksiyonu gösterebilir. Doktor klamidya veya gonore enfeksiyonu için kontrol etmek üzere numuneler alabilir.

Vajinal akıntının mikroskop altında incelenmesi bakteriyel vajinozisin mantar vajinitinden (vajinal mantar enfeksiyonu Kandidiyazis) ve trikomoniyazisten (cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon türü) ayırt edilmesine yardım edebilir. Mikroskop altında bakteriyel vajinozisin belirtisi ipucu hücresi denilen vajina hücresidir. İpucu hücreleri bakteriyle kaplı vajina hücreleridir ve bakteriyel vajinozisin en güvenilir tanısal belirtisi olduklarına inanılır. İpucu hücrelerine ilaveten bakteriyel vajinozisli kadınlarda daha az laktobasili denilen normal vajinal bakterilerden vardır. 4.5’tan fazla bir vajinal pH da bakteriyel vajinozisi akla getirir. Bakteri kültürleri genellikle bakteriyel vajinozis teşhisinde kullanışlı değillerdir.

Son olarak potasyum hidroksit (KOH) sıvısı ile ‘koku testi’ de yapabilir. Koku testinde kullanılan KOH test sıvısından bir damla bakteriyal vajinozisli kadının akıntısından bir damla ile temas ettiğinde belirli bir balığımsı koku ortaya çıkabilir.

Tedavisi

Bakteriyel vajinozisin tedavisi nedir?

Bakteriyel vajinozisin tedavisi antibiyotiklerden oluşur. Bir kaç antibiyotik rutin olarak kullanılır. Oral olarak alınan metronidazol (Flagyl) veya vajinal metronidazol jel (Metrogel) etkili bir sağaltımdır. Ayrıca vajinal klindamisin kremi (Cleocin) de bulunmaktadır. Oral metronidazol bazı ufak ama nahoş yan etkilere sebep olabilir, ama en etkili tedavi olduğuna inanılmaktadır. Jeller tipik olarak yan etkiye sebep olmazlar ama mantar vajiniti ilacın yan etkisi olarak gerçekleşebilir.

Tinidazol (Tindamax) metronidazoldan daha az yan etkiye sahip bir antibiyotik gibi görünmektedir ve bakteriyel vajinozisin tedavisinde etkilidir.

Bakteriyel vajinozisin başarılı tedaviden sonra bile nüksetmesi mümkündür. Tedavi edilenlerin yarısından fazlasında 12 ay içinde nükseden semptomlar olur. Neden bu kadar çok nükseden enfeksiyonun geliştiği net değildir. Nükseden semptomlarda genellikle ikinci bir antibiyotik kürü reçetelenir.

Komplikasyonları

Bakteriyel vajinozisin komplikasyonları nelerdir?

Bakteriyel vajinozis tedaviden sonra komplikasyonsuz geçebilir. Semptomlar ortadan kaybolduysa özel bir takibe gerek yoktur.

Gebelikte bakteriyel vajinozis premature doğum yapmaya, premature doğmuş bebeğe, amniyotik sıvıda enfeksiyona ve doğumdan sonra rahimde enfeksiyona sebep olabilir. Ama gebelikte asemptomatik (semptom vermeyen) bakteriyel vajinozisin tedavisinin prematüre doğum insidansını azalttığı bir çok çalışmada gösterilmemiştir. Bu sebeplerle gebelik sırasında bakteriyel vajinozis taraması ve tedavisi tartışmalıdır ve faydasını ve değerini belirlemek için hala çalışmalar yürütülmektedir. Halihazırda tüm gebe kadınlar için rutin tarama tavsiye edilmemektedir. Ama erken doğum geçmişi olan kadınlar için bazen bakteriyel vajinozis için tarama ve tedavi tavsiye edilmektedir.

İLGİLİ MAKALE