• İçindekiler
• Nedir
• Akut Bronşit
• Kronik Bronşit
• Bakteriyel Bronşit

Nedir

Nedir?

Bronşit bronşları kaplayan mukoza dokusunun iltihaplanmasıdır. Bronşlar havayı soluk borusundan akciğerin iç kısımlarına taşıyan havayollarıdır. Bronşit, akut ve kronik olmak üzere iki gruba ayrılabilir ve her biri hastalığa neden olan faktörler ve hastalığın vücutta yarattığı değişimlerle gösterdiği belirtilere göre farklı bir tedaviye sahiptir.

Akut Bronşit

Akut Bronşit Akut bronşit çoğunlukla bronşların epitel dokularına (vücudun bütün dış ve iç yüzeylerini kaplayan doku) virüslerin bulaşmasından kaynaklanır, iltihaba ve mukus salgısının artmasına yol açar. Bronşitin yaygın belirtilerinden biri olan öksürük, akciğerlerin fazla mukusu dışarı atmaya çalışmasıyla ortaya çıkar. Yaygın görülen diğer belirtiler, boğaz ağrısı, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hafif ateş, halsizlik, plörazi (akciğer zarı iltihabı) ve balgam oluşumudur. Akut bronşit çoğunlukla, soğuk algınlığı ya da grip gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarıyla birlikte ortaya çıkar. Akut bronşit vakalarının yaklaşık %90 ı rinovirüs (soğuk algınlığına neden olan büyük bir virüs alt grubu), adenovirüs (solunum yolları hastalıklarına yol açan bir grup DNA virüsü) ve grip virüsü gibi virüslerden kaynaklanır. Vakaların yaklaşık %10 undan, mycoplasma pneumoniae (insanda pnömoni yani "zatürree" etkenidir), chlamydia pneumoniae (alt ve üst solunum yolu infeksiyonlarına neden olabilen, hücre içi parazit), ve bordetella pertussis (boğmaca hastalığının etkeni olan bakteri) gibi bakteriler sorumludur. Akut bronşitin tedavisi öncelikle hasta­lığın temel etkenini değil, belirtilerini gi­dermeye yöneliktir. Steroid olmayan iltihap önleyici ilaçlar ateş ve boğaz ağrısını tedavi etmekte kullanılabilir. Burun tıkanıklığı için dekonjestanlar, mukus salgısını ve balgam çıkartmayı azaltmak için balgam sökücüler yararlı olabilir. Her ne kadar öksürük, balgamı hava yollarından atmak için yararlı olsa da eğer uykunuzu bölüyor ve rahatsız ediyorsa öksürük kesici ilaçlar kullanılabilir. Hiçbir tedavi uygulanmasa bile çoğu akut bronşit vakası hızlıca iyileşir. Bronşit vakalarının yalnızca %5-10 u bakteriyel enfeksiyonlardan, çoğunluğu viral enfeksiyonlardan kaynaklanır ve kendi kendini sınırlayan hastalıklardır, birkaç hafta içinde kendiliğinden iyileşir. Akut bronşit vakalarının çoğu da virüslerden kaynaklanır ve antibiyotik kullanılmamalıdır. çünkü antibiyotikler sadece bakterilere karşı etkilidir. Bakteriyel enfeksiyon bulunmayan hastalarda antibiyotik kullanımı, daha yüksek hastalık oranı ve daha ölümcül enfeksiyonlara neden olabilen, antibiyotiğe dirençli bakterilerin gelişimini kolaylaştırır. Antibiyotikler sadece, gram boyasıyla boyanmış balgamın mikroskobik incelemede büyük miktarda bakteri içerdiğinin tespit edilmesi durumunda verilebilir.

Kronik Bronşit

Kronik Bronşit Kronik bronşit, en az iki yıl boyunca her yıl 3 ay ya da daha uzun süren balgamlı öksürük olarak tanımlanan bir çeşit kronik obstrüktif akciğer hastalığıdır. Diğer belirtiler, özellikle zorlanarak, hırıltılı soluma ve nefes darlığıdır. öksürük genellikle uyandıktan hemen sonra daha kötüdür ve gelen balgamın rengi sarı ya da yeşil ve bazen de kanlıdır. Kronik bronşitin nedeni, bronşlar üzerindeki epitel dokunun tekrar tekrar zedelenmesi ya da tahriş olmasıdır ve kronik iltihaplanma, ödem (şişkinlik) ve mukus salgısının artışıyla sonuçlanır. Akciğerlere hava giriş çıkışı kısmen, bronşlardaki şişkinlik ve fazla mukus ya da çift yönlü bronş kasılması nedeniyle engellenebilir. çoğu kronik bronşit vakası, sigara ya da herhangi bir tütün ürünü içmekten kaynaklanır. İşyerinde sürekli toz ya da rahatsız edici duman solumak ve hava kirliliği de neden olabilir. Nüfusun yaklaşık %5 inde kronik bronşit vardır ve erkeklerde kadınlardan yaklaşık iki kat daha yaygındır. Kronik bronşit tedavisi belirtileri gidermeye yöneliktir. Solunum yolu epitel dokusunda oluşan iltihap ve ödem nefesle içe çekilen kortikosteroidlerle azaltılabilir. Hırıltılı ve nefes darlığı, β-adrejenik agonistler gibi bronkodilatörler (düz kasları gevşetip solunum yollarını genişleten ilaçlar, örneğin albuterol) ve antikolinerjiklerle (örneğin, ipratropium bromür) bronş kasılmaları tedavi edilerek azaltılabilir. Kandaki oksijen miktarının çok azalması yani hipoksemiyse dışarıdan oksijen desteğiyle tedavi edilebilir. Fakat oksijen desteği solunum dürtüsünü azaltarak kandaki karbondioksit miktarını artırabilir. Bunun soncunda kandaki asit miktarı da artar ve asit zehirlenmesine neden olabilir. Kronik bronşit ve diğer KOAH ları (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) engellemenin en etkili yolu sigarayı ve değer tütün ürünlerini bırakmaktır. Bronşit akciğer testlerinde, düşük FEV1 değeri (tüm gücünüzle nefes verdiğinizde 1. saniyede dışarı atılan hava) ve düşük FEV1/FVC oranı (zorlu nefes veriş oranı, genç ve sağlıklı kişilerde bu oran %75 in üzerindedir) görülmesine neden olabilir. Fakat astım ve amfizem (doku ve organlar arasında hava kalması) gibi diğer obstrüktif rahatsızlıklarda görülen, akciğerde yüksek miktarda hava kalması durumu, bronşitte nadiren görülür. Bronşitte hava akımını engelleyen yüksek dirençtir, hava yolları zamanından önce çökme yapmaz ve havanın akciğer içinde sıkışıp kalmasına neden olmaz.

Bakteriyel Bronşit

Müzmin Bakteriyel Bronşit Müzmin bakteriyel bronşit, 8 haftadan daha uzun süren öksürük ve akciğer içinin temizlendiği özel bir sıvının incelendiği bir yöntem olan bronkoalveolar lavaj (BAL) testinden pozitif sonuç çıkmasıyla tanılanır ve antibiyotiklerle tedavi edilir. Bu hastalığa genellikle, streptokokal pneumoniae, haemophilus influenza, moraxella catarrhalis isimli bakteriler yol açar.