• İçindekiler
• Nedir?
• Neden yapılır?
• Riskler
• Nasıl hazırlanacaksınız?
• Ne bekleyebilirsiniz?
• Sonuçlar

Nedir?

Doktorunuz ameliyattan sonra ya da enfeksiyon veya diğer sağlık sorunlarının tedavisinin ardından C-reaktif proteininizi kontrol edebilir. C-reaktif protein testi, kalbinize giden atardamarlarda daralma ile gelişen koroner arter hastalığının gelişme riskini saptamak için de kullanılabilir. Koroner arter hastalığı ileride kalp krizine yol açabilir.

C-reaktif proteini seviyeniz, basit bir kan testi ile ölçülebilir. Bazı araştırmacılar, C-reaktif protein seviyeleri yüksek olan kişilerin tedavi edilmesi ile bu kişilerde kalp hastalıkları ya da inme gelişme riskinin azalabileceğini düşünmektedir. Ancak C-reaktif protein testi herkes için uygun değildir. Sağlığınıza ya da hayat tarzı seçimlerinize bağlı olarak, kalp krizi riskinizi saptamak faydalı olmayabilir. 

Neden yapılır?

C-reaktif protein (CRP) testi, şişkinliği (iltihabı) tespit eder. CRP, sadece vücudunuzun herhangi bir yerinde iltihap olduğunda kanınızda birikir. Doktorunuz aşağıdaki sağlık sorunlarının takibi için CRP testi isteyebilir:

• Kalp krizi ya da koroner arter hastalığı riski
• İltihabi bağırsak hastalığı
• Bazı artrit türleri
• Pelvik iltihabi hastalığı
• Lupus
• Ameliyatın ardından enfeksiyon

Kalp hastalığı için CRP testleri

CRP, kalp hastalığı için bir risk faktörü olabilir. Koroner arterlerde daralma olduğunda kanınızdaki CRP miktarının artacağı düşünülmektedir. CRP testi doktorunuza, iltihabın tam olarak nerede olduğunu söyleyemez, ancak yüksek CRP seviyesi, vücudunuzda kalbiniz dışında bir yerde iltihap olduğu anlamına gelebilir.

Yine de kalp hastalıkları riskinin kontrol edilmesi için CRP testi herkes için uygun değildir. CRP testi, ilerideki 10 yıl içinde kalp krizi geçirme konusunda orta risk (yüzde10 ila yüzde 20 olasılık) taşıyan kişiler için daha faydalıdır. Evrensel risk değerlendirmesi denilen bu oran hayat tarzı seçimlerine, aile öyküsüne ve mevcut sağlık durumuna bağlıdır. CRP testi, kalp krizi geçirme riski düşük olan kişiler için daha faydalı olabilir. Kalp krizi geçirme riski yüksek olan kişiler ise, CRP seviyelerine bakılmaksızın tedavi ve koruyucu önlemler almalıdır. 

Riskler

CRP testi yaptırmanın riski çok azdır. Kanınızın alındığı bölgede biraz hassasiyet ya da ağrı hissedebilirsiniz. Nadiren kanın alındığı yerde enfeksiyon gelişebilir. Bu riskler, başka bir kan alma işlemindeki riskten farklı değildir. 

Nasıl hazırlanacaksınız?

CRP testi için özel bir hazırlık gerekmez. Ancak doktorunuz CRP testini, kalp hastalıkları riskinizi belirlemek için istemiş ise, perhiz yapmanızı ya da başka talimatları izlemenizi gerektirecek başka testlere de ihtiyacınız olabilir. CRP testiniz yapıldığı zaman ilave kan testlerine ihtiyacınız olup olmayacağını doktorunuza sorun.

Doğum kontrol ilaçları; statinler; ibuprofen (Motrin, Advil, vb) de dahil steroid yapıda olmayan iltihap önleyici ilaçlar (NSAIDler) ve acetaminophen (Tylenol, vb) gibi bazı ilaçlar CRP seviyelerinizi etkileyebilir. Eğer bu ilaçları düzenli kullanıyorsanız doktorunuza söyleyin. 

Ne bekleyebilirsiniz?

CRP testi için özel bir hazırlık gerekmez. Ancak doktorunuz CRP testini, kalp hastalıkları riskinizi belirlemek için istemiş ise, perhiz yapmanızı ya da başka talimatları izlemenizi gerektirecek başka testlere de ihtiyacınız olabilir. CRP testiniz yapıldığı zaman ilave kan testlerine ihtiyacınız olup olmayacağını doktorunuza sorun.

Doğum kontrol ilaçları; statinler; ibuprofen (Motrin, Advil, vb) de dahil steroid yapıda olmayan iltihap önleyici ilaçlar (NSAIDler) ve acetaminophen (Tylenol, vb) gibi bazı ilaçlar CRP seviyelerinizi etkileyebilir. Eğer bu ilaçları düzenli kullanıyorsanız doktorunuza söyleyin.

Ne bekleyebilirsiniz?

İşlem esnasında  

CRP testi bir kan testidir. Eğer CRP testi, kan kolesterol testi (lipit panel ya da lipit profil) gibi başka bir kan testi ile birlikte yapılıyorsa, kolesterol testi için perhiz yapmanız gerekeceği için kan testinizi sabah yaptırmanız gerekebilir.  

Kan, genellikle kolunuzdaki bir damardan çekilir. İğne sokulmadan önce bölge bir antiseptik ile temizlenir ve esnek bir kayış üst kolunuzun çevresine bağlanır. Bu işlem kolunuzdaki damarın kan ile dolmasını sağlar.

İğne sokulduktan sonra kanınız bir şırıngaya ya da küçük bir şişeye toplanır. Daha sonra kan dolaşımının eski haline dönmesi için kolunuzdaki kayış çıkarılır ve kanınız, kanın alındığı şişeye akmaya devam eder. Kan toplandıktan sonra iğne çıkarılır ve iğne yerine basınçlı bir bandaj uygulanır.

Bütün işlem muhtemelen birkaç dakika sürer. Oldukça ağrısız bir işlemdir.

İşlemin ardından

CRP testinden sonra herhangi bir özel önlem almanıza gerek yoktur. Araba kullanabilir ve normal aktivitelerinizi yapabilirsiniz.

Sonuçları almanız birkaç gün sürebilir. Doktorunuz test sonuçlarının ne anlama geldiğini size açıklayacaktır.

Eğer CRP testi kalp hastalıkları riskinizi tespit etmek için yapılıyorsa, CRP seviyesinin koroner arter hastalığı için yalnızca bir risk faktörü olduğunu unutmayın. Eğer sonuçlar CRP seviyenizin yüksek olduğunu gösteriyorsa bunun kalp hastalığı gelişmesi konusunda yüksek risk altında olduğunuz anlamına gelmesi şart değildir. Diğer risk faktörleriniz ve koroner arter hastalığı ve kalp krizini önlemek için deneyebileceğiniz yöntemler hakkında doktorunuzla görüşün. 

Sonuçlar

Doktorunuz CRP testi sonuçlarını sizinle görüşecektir.
CRP testi, kalp hastalıkları riskinizi belirlemek için yapıldığında, bunun için risk seviyeleri aşağıdadır:

• Düşük.  CRP seviyeniz 1.0 miligram/ desilitre (mg/dL) ya da daha az ise
• Ortalama.CRP seviyeniz 1.0 ila 3.0 mg/dL arasında ise
• Yüksek.CRP seviyeniz 3.0 mg/dL’den fazla ise

Risk seviyelerinin sizin riskinizi kesin olarak ölçemeyeceğini unutmayın. Çünkü CRP seviyelerinin kalp hastalıkları için gerçek bir risk faktörü olup olmadığı konusunda anlaşmazlık söz konusudur.
Test sonuçlarınız CRP seviyesinin 10 mg/dL’ın üzerinde ise, bu ciddi bir enfeksiyon ya da iltihabın işaretidir ve doktorunuzla diğer sağlık sorunlarının kontrol edilebilmesi için test sonucunuz hakkında konuşmanız gerekir.
Doktorunuz koroner arter hastalığı riskinizi daha fazla araştırmak için kolesterol testi, kalp stres testi ya da koroner anjiyogram gibi ilave testler de isteyebilir. Kalp krizi riskinizi azaltmak için hayat tarzı değişiklikleri ya da ilaç tedavisi önerebilir.