Diş Röntgenleri

Diş röntgenlerinin, intraoral (ağız içi) ve ekstraoral (ağız dışı) olmak üzere, başlıca iki türü vardır:

• Intraoral röntgenler en yaygın diş röntgeni türüdür. Bu röntgenler çok detaylıdır ve diş hekiminizin çürükleri bulmasına, diş kökünün ve dişi çevreleyen kemiğin sağlığını ve gelişen dişlerin durumunu kontrol etmesine ve dişlerinizle çene kemiklerinizin genel sağlığını izlemesine imkan tanır.
• Ekstraoral röntgenler dişleri gösterir, ancak başlıca odakları çene ve kafatasıdır. Bu röntgenler, intraoral röntgenlerde bulunan detayları sunmaz. Dolayısıyla çürükleri ve dişlerle ilgili sorunları tespit etmekte kullanılmaz. Ekstraoral röntgenler, sorunlu dişleri aramak, çenelerin dişlerle bağlantılı olarak büyümesini ve gelişimini izlemek için kullanılır. Bunun yanı sıra, dişler, çene, çene eklemi ve yüzde bulunan diğer kemikler arasındaki olası sorunların tespitinde de ekstraoral röntgenlere başvurulur.

İntraoral röntgen türleri

Her biri, dişlerin farklı yönlerini gösteren çeşitli intraoral röntgen türleri bulunmaktadır.

• Bite-wing röntgenleri, ağzın bir bölümündeki üst ve alt dişlerin detaylarını gösterir. Her bite-wing, bir dişi tepesinden başlayıp, destekleyen kemik seviyesine kadar gösterir. Bu röntgenler, dişler arasındaki çürükleri ve diş eti hastalıklarının yol açtığı kemik yoğunluğu değişimlerini tespit etmek üzere kullanılır. Aynı zamanda bir kaplamanın (veya döküm kaplamanın) yerine düzgün oturup oturmadığını ve dolguların kenarlarında boşluk kalıp kalmadığını belirlemede etkindir.
• Periapikal röntgenler dişin tepesinden başlayıp çene kemiğine kadar tamamını gösterir. Her periapikal röntgen, üst veya alt çenenin bir bölümündeki bütün dişleri kapsar. Periapikal röntgenler kök yapısının ve çevresindeki kemik yapısının bozukluklarını tespit etmek üzere kullanılır.
• Oklüzal röntgenler daha büyüktür ve diş gelişimi ile yerleşimini tümüyle gösterir. Her röntgen, üst veya alt çenedeki her diş sırasının hepsini kapsar.

Ekstraoral röntgenler

Diş hekiminizin çekebileceği çeşitli ekstraoral röntgen türleri bulunmaktadır.

• Panoramik röntgenler, ağız alanının tamamını, yani hem üst hem de alt çenedeki dişlerin tümünü tek bir röntgen üzerinde gösterir. Bu röntgen türü, çıkan ve çıkmaya devam eden dişlerin konumunu tespit etmede kullanılır. Sorunlu dişleri tespit edebilir ve tümörlerin teşhis edilmesinde yardımcı olabilir.
• Tomogramlar, ağzın belirli bir katmanını veya kesitini gösterirken diğer katmanların tamamını karanlık gösterir. Bu röntgen türü, açıkça görülmesi zor olan yapıları incelemede kullanılır.
• Sefalometrik görüntülemeler, başın yan tarafını tümüyle gösterir. Bu röntgen türü kişinin profilinin ve dişlerin çene ile bağlantısının incelenmesinde kullanılır. Ortodontistler bu röntgen türünden, tedavi planlarını geliştirmek için yararlanırlar.
• Siyalografi, boya enjeksiyonu yapıldıktan sonra, tükürük bezlerinin görüntülenmesini kapsar. Organın röntgen filminde görülebilmesi için, radyoopak kontrast maddesi tükürük bezlerine enjekte edilir. Diş hekimleri, tıkanma veya Sjögren sendromu gibi tükürük bezi sorunlarını araştırmak üzere bu testin yapılmasını isteyebilir.
• Bilgisayarlı tomografi ya da BT taraması, vücudun iç yapılarını üç boyutlu bir şeklinde gösterir. Diş hekiminin muayenehanesi yerine, bir hastanede veya radyoloji merkezinde uygulanabilecek olan bu röntgen türü, yüz kemiklerindeki tümör veya kırık gibi sorunları tespit etmek için kullanılır. Aynı zamanda diş implantlarının yerleştirilmesi ve zor diş çekimleri için kemiklerin değerlendirilmesinde de BT taramasına başvurulur. BT taraması, cerrahın, cerrahi müdahale sırasında ve sonrasında olası komplikasyonlardan kaçınmasına yardımcı olur.

Yeni bir teknik

Diş hekiminizin halihazırda kullanıyor olabileceği veya yakında kullanmaya başlayabileceği yeni bir dijital görüntüleme tekniği vardır. Bu teknikle, röntgen filmini artık karanlık odada hazırlanmak yerine, doğrudan bir bilgisayara gönderilerek ekranda görüntülenebilir, saklanabilir veya yazdırılabilir. Bu yeni teknolojinin kullanılmasının, aşağıdakileri de kapsayan çeşitli faydaları vardır:

• Bu teknik, geleneksel röntgenden daha az radyasyon kullanır. Röntgenlerin hazırlanması için bekleme süresi gerekmez, görüntüler çekildikten birkaç saniye sonra ekranda görülebilir.
• Örneğin bir dişin görüntüsü gerçek boyutundan daha fazla büyütülerek, diş hekiminizin sorunun ne ve nerede olduğunu görmesini kolaylaştırabilir.
• Gerektiğinde ikinci bir görüş almak için, ya da bir uzmanın gerekip gerekmediğini belirlemek üzere (veya taşınmanız halinde), görüntüler elektronik olarak başka bir diş hekimine veya uzmana gönderilebilir.
• Bilgisayara kurulan yazılımlar, diş hekimlerinin dijital fark radyografisi yöntemini kullanarak, görüntüleri eski görüntülerle karşılaştırmasına yardımcı olabilir. Bu teknikle, iki görüntü arasındaki aynı olan her şey çıkarılarak, yalnızca farklı bölümün açık bir görüntüsü bırakılır. Bu, diş hekiminin çıplak gözle fark edilemeyecek en küçük değişimleri bile kolaylıkla görmesine yardımcı olur.