Beslenme ve gen ilişkisini inceleyen bilim dalı (nutrigenetik) uzmanı Dr. Nurhayat Gül, tip 2 diyabetin (insüline bağımlı olmayan diyabet) düzenli egzersiz ve özel bir beslenme planı ile önlenebilir, hatta geri döndürülebilir bir hastalık olduğunu belirterek, ''Beslenmede karbonhidrat yerine kuru yemişin konmasının kan şekeri kontrolünün daha iyi sağlanacağını düşündürüyor. Haftada 5 porsiyon çiğ kuru yemiş tüketimi diyabet riskini yüzde 27 azaltmaktadır'' dedi.

Gül, AA muhabirine yaptığı açıklamada, araştırmalara göre tip 2 diyabetin son 30 yılda dünya genelinde 3 kat arttığını söyledi.

Kronik olarak kan şekeri yüksekliğinin, böbrek, göz ve sinir hasarına neden olmasının yanı sıra felç, kalp hastalığı ve uç organların kesilmesine neden olabildiğini, çok miktarda et tüketiminin de diyabet riskini arttırdığını aktaran Gül, ''Çok et tüketimi diyabet riskinde yüzde 17, çok miktarda kırmızı et tüketimi yüzde 21, işlenmiş et ürünleri tüketimi yüzde 41'lik artışa neden oluyor. Ayrıca, çocukların büyürken fast food, işlenmiş gıdalar ve eklenmiş şekerlerden fruktozlu yiyecek ve içeceklere maruz kalmaları onları bu anlamda büyük risk altında bırakıyor'' diye konuştu.

''Tip 2 diyabet, düzenli egzersiz ve özel bir beslenme planı ile önlenebilir, hatta geri döndürülebilir bir hastalıktır'' diyen Gül, şöyle devam etti:

''İşlenmiş tahıl, yağ, şeker ve hayvansal gıda açısından zengin Amerikan tarzı beslenme, tam olmasa da ülkemizde de yeni yetişen kuşağı tehdit etmektedir. Bu tarz beslenmek ve kan şekerini ilaçlar yardımıyla kontrol altında tutmaya çalışmak, diyabete bağlı diğer hastalıklardan koruma sağlamayacaktır. Kan şekerindeki devamlı artışlar nedeniyle kan damarları ve dokuların hasar görmesi sonucunda diyabete bağlı başka diğer hastalıklar oluşur. Kandaki aşırı şeker sonucunda bazı toksik bileşenler meydana gelir ve bunlar özellikle damarlar olmak üzere organlardaki proteinler ve yağlara zarar verir. Ayrıca bu toksinler yara iyileşmesinin bozulması, diyabetik nefropati (böbrek hastalığı) ve damar sertliğine neden olur. Bu toksinlerin üretimine şekerli yiyeceklerin yanı sıra kızarmış yiyecekler, nişastalı sebzeler, patates, ekmek, krakerler, kurabiyeler, kekler ve pastalar, kahvaltılık gevrekler de neden olur.''

Diyabet beslenmesinde, kısa vadeli kan şekeri kontrolü, uzun vadeli sağlık için et tüketiminden feragat etmek gerektiğini vurgulayan Gül, tam tahıllı ve nişastalı yiyeceklerin, içerdikleri lif oranlarının yüksek olması sebebiyle diyabet riskini azalttığını kaydetti.

Kuru Yemişin Önemi

Gül, kalp hastalıkları riskini düşürmek için kuru yemişlerin diyabetlilerin favori yiyecekleri arasında yer aldığını söyledi.

Diyabet hastalarının kuru yemiş tüketmesinin önemine de değinen Gül, ''Beslenmede karbonhidrat yerine kuru yemiş konduğu zaman, kan şekeri kontrolünün daha iyi sağlanacağını bize düşündürtmektedir. Ayrıca daha önceki çalışmalara göre de, haftada 5 porsiyon çiğ kuru yemiş tüketimi diyabet riskini yüzde 27 azaltmaktadır. Halen diyabeti olanlarda da bu miktar kalp hastalığı riskini de yüzde 47 azaltmaktadır. Kuru yemişler diyabeti geri çevirmeye yönelik bir beslenmede yeşil yapraklı sebzeler, bakliyatlar, düşük şekerli meyvelerle beraber önemli bir parçadır. Tip 2 diyabetlilerde yeni yapılan bir çalışmada, böyle bir beslenme ile hastaların yüzde 62'sinin 7 ay sonra HbA1c (kan glukoz düzeyi-diyabeti olmayanlarla aynı) normal düzeylere indiği gösterildi'' ifadelerini kullandı.

Gül, bakliyatların da besin açısından zengin, lif açısından yüksek ve kalorileri düşük yiyecekler olduğunu anlatarak, ''Bakliyatlar, yavaş sindirilirler ve doygunluk yaparlar, ayrıca kan şekerini dengelerler. Yani diyabetikler için en uygun karbonhidrat kaynaklarıdır. Ayrıca bol miktarda da protein içerirler. Bakliyat ve mercimek tüketimi diyabet riskinde yüzde 38'lik bir azalmaya sağlıyor. Günde 3 porsiyon taze meyvenin beslenmeye eklenmesi ile diyabet riski yüzde 18 düşmektedir. Ancak yine de diyabetiklerin taze meyve alımını sınırlaması ve düşük şekerli meyveleri tercih etmesi gereklidir'' şeklinde konuştu.