Nedir

Giardiyaz

Giardiyaz hastalığı Giardia lamblia parazitinin yol açtığı bir bağırsak enfeksiyonudur.   

Giardia (ya da lambliyaz) da denilen bu hastalık genellikle musluk suyunun güvenli olmadığı gelişmemiş ülkelerde görülen bir problemdir.

Nasıl Bulaşır

Nasıl Bulaşır?

İnsan veya hayvansal artıkların bulaştığı yemekleri ya da suları yiyip içmek ve ayrıca kuyu, akarsu, nehir ya da göllerden su içmek giardianın bulaşmasına neden olabilir. Bu durum, dağ göllerinde ya da akarsularda temiz görünen sular için de geçerlidir. 

Bir başka kişiden de şu yollarla giardia kapabilirsiniz: 

  • Enfekte olmuş kişilerle yakın temas.
  • Çocuk bakım merkezlerinde (kreş ve yuva gibi) çalışmak. Örneğin bir çocuğun altını değiştirdikten sonra ellerinizi yıkamadığınızda temas ettiğiniz bir şeye ya da birine bu paraziti bulaştırabilirsiniz. Ayrıca ellerinizi yıkamadan ağzınıza dokunduğunuzda ya da dokunduğunuz yiyecekleri yediğinizde hastalığı kendinize bulaştırmanız mümkündür. Bakım merkezlerinde kalan çocukların da hastalığı kapma olasılığı yüksektir.
  • Tuvaletlerini tutamayan ya da kişisel temizliklerini sağlayamayan kişilerin bulunduğu huzurevlerinde ya da diğer bakım evlerinde çalışmak veya yaşamak
  • Anal ya da oral temaslar gibi bazı cinsel temaslar. 

Belirtileri

Belirtiler

Giardia ishale, mide kramplarına, gaza ve mide bulantısına yol açabilir. Kendinizi önce hasta hissedip daha sonra düzelebilirsiniz. Ya da belirtiler zaman zaman ortaya çıkıp geçebilir. Giardiyaz görülen bazı çocuklar normal biçimde büyüyüp kilo almazlar. Bazen giardiyaz hiçbir belirti göstermez.

Parazit bulaştıktan sonra enfeksiyonun gelişmesi genellikle 7-10 gün sürer. Ancak bu süre, 3 gün ila 25 gün arasında değişebilir, hatta daha da uzun sürebilir. Enfekte olduğunuz süre boyunca enfeksiyonu başkalarına da bulaştırabilirsiniz. Bu dönem, hiçbir belirti göstermeksizin aylarca sürebilir. 

Tedavisi

Tedavi

Doktorunuz paraziti öldürecek ilaçlar yazabilir. Tedavi, giardiayı başkalarına bulaştırma olasılığınızı da düşürür. Tüm ilaçları almanız önemlidir, böylece enfeksiyon tekrarlanmayacaktır.

Herhangi bir bulgunuz yoksa bile giardiyaz için test yaptırabilirsiniz. Bu hastalık bir salgın esnasında ya da çocuk bakım yuvalarında bulaşabilir. Eğer testler enfekte olduğunuzu gösteriyorsa doktorlar belirtiler görülmese bile tedavi olmanızı önermektedir. Çünkü tedavi edilmeyen kişilerin bazılarında uzun süreli enfeksiyon görülebilir. 

Eğer ishal problemi yaşıyorsanız iyileşene kadar hazmı kolay yiyeceklerden az miktarda tüketin. Bu bağırsaklarınızın rahatlamasını sağlar. Ancak dehidrasyonu (sıvı kaybı) engellemek için rehidrasyon içeceklerden (su kaybını gideren özel içecekler) sık sık tüketmeniz gereklidir. Özellikle çocuklarda dehidrasyon hızlı gelişebileceği için bu çok önemlidir.

Önleme

Önlem

Giardiyazı önleyebilmek için alabileceğiniz bazı tedbirler vardır: 

  • Güvenli olmayan ya da arıtılmamış suları içmeyin. Eğer kamp ya da gezinti yapıyorsanız göl ya da nehir sularını kaynatmadan veya arıtmadan içmeyin.  
  • Eğer yüksek risk bölgelerinde seyahat ediyorsanız şişe su için ve meyve sebzeleri ciğ tüketmekten kaçının. Ayrıca buzlu içecekler içmeyin.
  • Enfekte olmuş bir kişilerden giardiyaz bulaşmasını engellemek için ellerinizi sık sık yıkayın. Ellerinizi sadece çocuk bezi değiştirdikten, tuvalete girdikten ya da tuvalete giren birine yardım ettikten sonra değil, yemek hazırlamadan önce de yıkayın.