• İçindekiler
• Nedir
• Niçin Kullanılır
• Riskler
• Nasıl Hazırlanacaksınız
• Neler Yaşayacaksınız
• Sonuçlar

Nedir

İntrauterin inseminasyon (IUI), kısırlık tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Aşılama olarak da bilinir. İntrauterin inseminasyon işlemi basittir; yaklaşık 15-20 dakika sürer ve genellikle bir doktor muayenehanesinde ya da klinikte yapılır. "Yıkanmış" ve yoğunlaştırılmış sperm, yumurtalığınız bir veya iki yumurta bıraktıktan sonra, aynı gün döllenmesi için doğrudan rahminize yerleştirilir. İntrauterin inseminasyon sonucu spermin fallop tüplerine yüzerek bekleyen yumurtayı döllemesi ve normal gebelikle sonuçlanması beklenir.

Kısırlığın nedenlerine bağlı olarak, intrauterin inseminasyon normal adet döngüsünde koordine edilebilir ya da doğurganlık ilaçları ile birlikte uygulanabilir.

Niçin Kullanılır

Neden kullanılır? 

Bir çiftin çocuk sahibi olabilme yeteneği birçok farklı faktöre bağlıdır. İntrauterin inseminasyon daha çok aşağıdaki çiftlerde kullanılır: 

• Orta derecede erkek faktörü infertilitesi (subfertilite). Kısırlığın tıbbi değerlendirmesinde ilk adımlardan biri, eşlerden erkek olanın meni analizidir. Bu analiz sonucunda, ortalamanın altında sperm yoğunluğuna, zayıf sperm hareketine (motilite) veya sperm boyut ve şeklinde anormalliklere (morfoloji) rastlanabilir. IUI bu problemlerin üstesinden gelebilir; çünkü spermin işlem için hazırlanması, kalitesi düşük olanların içinden normal ve hareketli spermlerin ayrılmasına yardımcı olur.
• Servikal faktör infertilite. Serviks, yani rahim ağzınız uterusun alt ucundadır ve vajina ile rahim arasında açıklık olmasını sağlar. Cinsel ilişki ile eşiniz vajinanızın içine boşalır ve sperm rahim ağzı açıklığından yüzerek rahminize ulaşır. Buradan da bekleyen bir yumurta aramak için fallop tüplerine varır. Rahim ağzı tarafından üretilen sıvının, yumurtlama zamanında, spermin vajinadan fallop tüplerine ulaşması için ideal bir ortam sağladığı düşünülmektedir. Ancak, eğer servikal sıvı çok kalın ise, spermin yolculuğunu engelleyebilir. İntrauterin inseminasyon (IUI), spermin rahim ağzını atlayarak rahme bırakılmasını sağlar ve bekleyen yumurtaya ulaşabilecek sperm sayısını arttırır.
• Meni alerjisi. Nadiren, kadınların eşlerinin meni proteinlerine alerjisi olur, bu durumda vajina içine boşalma meninin deri ile temas ettiği yerde kızarıklığa, yanmaya ve şişmeye neden olur. Prezervatif sizi belirtilerden koruyabilir, ama aynı zamanda gebeliği de önler. Duyarlılığınız şiddetli ise, sperm yerleştirilmeden önce menideki proteinlerin çoğu çıkarıldığı için IUI etkili olabilir.
• Açıklanamayan kısırlık. IUI, sebebi açıklanamayan kısırlık için genellikle ilk tedavi olarak, bazen de yumurtlamayı tetikleyen ilaçlar ile birlikte kullanılır.
• Donör spermi. Hamile kalması için donör spermi kullanılması gereken kadınlar için, IUI gebeliği sağlayacak bir yöntem olarak kullanılır. Dondurulmuş donör spermi örnekleri, sertifikalı laboratuarlardan temin edilir ve IUI işlemi öncesi çözülür.

Riskler

Riskler 

İntrauterin inseminasyon nispeten basit ve güvenli bir yöntemdir ve ciddi komplikasyon riski düşüktür. Riskleri şunlardır: 

• Enfeksiyon İşlem sonucunda kadınların yüzde 1''inden azında enfeksiyon gelişir.
• Çoklu gebelik. Özellikle yumurtlamayı tetikleyici ilaçlarla kullanıldığında, çoklu gebelik riski önemli oranda artar. Çoklu gebeliklerde doğal olarak erken doğum ve doğum ağırlığının düşük olması gibi riskler, tekil gebeliklerde olduğundan daha fazladır.

Nasıl Hazırlanacaksınız

Nasıl hazırlanacaksınız?

İntrauterin inseminasyon işlemden önce dikkatli bir koordinasyon gerektirir.

• Meni örneğinin hazırlanması. Eşiniz doktor ofisinde meni örneği verebilir ya da dondurulmuş donör spermi çözülerek hazırlanabilir. Meni içinde bulunan sperm dışındaki öğeler, kadının vücudunda doğurganlığı engelleyebilecek tepkilere yol açabilir. Bu yüzden, meni örneğindeki aktif ve normal spermler, daha düşük kalitedeki spermlerden ve diğer elementlerden ayrılacak şekilde "yıkanır". Az miktarda ve yoğun sağlıklı sperm örneklerinin kullanılması ile gebeliğin gerçekleştirilmesi ihtimali artar.
• Yumurtlamanın takibi. IUI''nın zamanlaması çok önemli olduğundan, doktorunuz yumurtalıklar ve yumurta gelişimini görüntülemeyi sağlayan transvajinal ultrason yöntemini kullanarak, yaklaşan yumurtlamanın belirtilerini takip edebilir. Bir diğer seçenek olarak sizden, evde idrar ovulasyon (yumurtlama) kitini kullanarak durumunuzu takip etmeniz istenebilir.
• En uygun zamanın belirlenmesi. Yumurtlamadan hemen önce, vücudunuzun luteinize edici hormon (LH) salınımı ya da dalgalanması artar. Eğer IUI işlemini normal adet döngünüze göre ayarlarsanız, inseminasyon, LH artışından sonraki gün gerçekleştirilir. Eğer yumurtlamayı tetikleyici ilaçlar kullanıyorsanız, yumurtlamanız için size insan koryonik gonadotropin (HCG) enjekte edilebilir ve inseminasyon ertesi gün gerçekleştirilir.

Neler Yaşayacaksınız

 

Ne bekleyebilirsiniz? 

IUI doktorunuzun muayenehanesinde ya da bir klinikte uygulanır. Doktorunuz veya özel eğitimli bir hemşire işlemi gerçekleştirir. IUI işleminin kendisi ilaç ya da ağrı kesici gerektirmez.

İşlem esnasında

Önce, bir hastane önlüğü giyersiniz. Daha sonra bir muayene masasına yatar, ayaklarınızı desteklere yerleştirirsiniz ve (Pap testi gerçekleştirilirken yaşadığınıza benzer biçimde) vajinanıza bir spekulum yerleştirilir.

Doktor veya hemşire uzun, ince, esnek bir tüpü vajinanıza ve oradan da rahim ağzı açıklığından rahminize sokar. Az miktarda sağlıklı sperm örneği içeren bir şişe kateterin ucuna bağlanır ve sperm örneği tüp aracılığıyla rahim içine itilir. Daha sonra doktor ya da hemşire kateteri ve ardından spekulumu çıkarır.

İşlemin ardından

İntrauterin inseminasyon işlemi genellikle 15-20 dakika sürer. İnseminasyondan sonra, kısa bir süre için sırt üstü yatmanız istenir. İşlem bittikten sonra, giyinebilirsiniz ve normal günlük aktivitelerinize devam edebilirsiniz. İşlemden sonra bir ya da iki gün hafif lekelenme şeklinde kanamanız olabilir.

Sonuçlar

Sonuçlar

Evde gebelik testi yapmadan önce, gebelik hormon düzeylerinin ölçülebilir seviyeye gelmesi için iki hafta bekleyin. Çok erken test yaptırmak hatalı negatif sonuç verebilir; yani gerçekte hamile olmanıza rağmen sonuç negatif çıkabilir. Keza, HCG gibi yumurtlamayı tetikleyici bir ilaç kullanıyorsanız, çok erken test yaptırdığınızda, vücudunuzda hala dolaşmakta olan HCG''ye bağlı olarak sonuç hatalı pozitif olabilir; yani aslında gebe olmadığınız halde test sonucu pozitif çıkabilir.

Doktorunuz size, döllenme sonrası gebelik hormonlarının saptanmasında daha duyarlı olan bir kan testi yaptırmanız için talimat verebilir.

Gebe kalmazsanız, diğer kısırlık tedavilerine geçmeden önce IUI''yı tekrar deneyebilirsiniz. Gebelik şansını arttırmak için genellikle üç ila altı ay süresince aynı tedavi uygulanır.