• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Sebepleri
• Risk Faktörleri
• Komplikasyonları
• Muayenesi
• Testleri
• Tedavisi
• Yaşam Tarzı

Nedir

Nedir?

Çocuğunuzun en az dört gündür geçmeyen yüksek ateşi varsa, doktorunuz bunun Kawasaki hastalığı olacağını düşünebilir. Büyük olasılıkla bu hastalık hakkında hiçbir şey bilmiyorsunuzdur.

Kawasaki hastalığı, adını, hastalığı ilk kez tanımlayan doktordan almıştır. Hastalık, kalp kasına kan taşıyan koroner atardamarlar da dahil olmak üzere vücuttaki küçük ve orta atardamarların duvarlarında iltihaplanmaya sebep olur. Kawasaki hastalığına “Mukokutanöz lenf nodu sendromu” adı da verilir. Çünkü hastalık lenf nodlarını (düğümlerini), deriyi ve ağız, burun ve boğazdaki mukozaları da etkiler.

Kawasaki hastalığının yüksek ateş ve deride soyulma gibi belirtileri ürkütücü olabilir. Ama hastalık genellikle tedaviye cevap verir ve pek çok çocuk ciddi sorunlar olmaksızın iyileşir.

Belirtileri

Belirtileri

Kawasaki hastalığının belirtileri safhalar halinde görülür.

İlk safha

İlk safhanın belirtileri şunlardır:

• Çoğunlukla 38.5 dereceden yüksek olan ve 1-2 hafta süren ateş.
• Yoğun akıntı olmaksızın gözlerde aşırı kızarıklık (konjonktivit)
• Gövdede ve genital bölgede döküntü
• Kırmızı, kuru ve çatlak dudaklar ve aşırı derecede kırmızı, şişmiş dil (kırmızı lekeli dil)
• Avuç içi ve ayak tabanlarında şişkinlik ve kızarıklık.
• Boyundaki ve muhtemelen başka yerlerdeki lenf düğümlerinin büyümesi

İkinci safha

Hastalığın ikinci safhasında çocuğunuzda şunlar görülebilir:

• Özellikle parmak uçlarında olmak üzere, el ve ayaklarda derinin çoğunlukla geniş alanlar halinde soyulması
• Eklem ağrısı
• İshal
• Kusma
• Karın ağrısı

Üçüncü safha

Hastalığın üçüncü safhasında, komplikasyonlar oluşmadıkça, belirtiler yavaş yavaş kaybolur.

Doktora ne zaman başvurmalı?
Eğer çocuğunuzun dört günden fazla süren ateşi varsa, doktorunuzla iletişime geçin. Eğer ateşin yanı sıra aşağıdaki belirtilerden dört ya da daha fazlası varsa doktora gidin:

• Her iki gözde kızarıklık
• Dilde aşırı kızarıklık ve şişkinlik
• El içlerinde ve ayak tabanlarında kızarıklık  
• Deride soyulma  
• Döküntü   
• Lenf düğümlerinde büyüme       

Kawasaki hastalığı, başlamasından sonra 10 gün içinde tedavi edilirse kalıcı hasar olasılığı büyük ölçüde azalabilir.

Sebepleri

Sebepler

Kawasaki hastalığına neyin sebep olduğu bilinmemektedir. Ama bilim insanları hastalığın bulaşıcı olmadığını düşünmektedirler. Birçok teoriye göre hastalık, bakteriler, virüsler ya da başka çevresel faktörlerle ilişkilidir. Ama bunların hiçbiri kanıtlanmamıştır. Bazı genler çocuğunuzun Kawasaki hastalığına yatkınlığını artırabilir.

Risk Faktörleri

Risk Faktörleri

Çocuğunuzun Kawasaki hastalığına yakalanma riskini artırdığı düşünülen üç şey şunlardır:

• Yaş. 2-5 yaş arasındaki çocuklarda Kawasaki hastalığına yakalanma riski daha fazladır.
• Cinsiyet. Erkek çocukların Kawasaki hastalığına yakalanma olasılığı kız çocuklarına göre daha fazladır.

Etnik köken. Asya’da yaşayan ya da Asya kökenli olan insanlarda (Japonlar ya da Çinliler gibi) Kawasaki hastalığı oranı daha yüksektir.

Komplikasyonları

Komplikasyonları

Kawasaki hastalığı, çocuklarda edinsel kalp hastalığının en önemli sebebidir. Bu hastalığa sahip olan yaklaşık beş çocuktan birinde kalp hastalıkları oluşur, ama bunların sadece küçük bir yüzdesinde kalıcı hasar olur.

Kalple ilgili komplikasyonlar şunlardır:

• Kalp kasının iltihaplanması (miyokardit).
• Kalp kapakçığı sorunları (mitral yetersizlik)
• Anormal kalp ritmi (aritmi)
• Çoğunlukla kalbe kan sağlayan koroner atardamarlar olmak üzere, kan damarlarının iltihaplanması (vaskülit).

Bu komplikasyonlardan herhangi biri çocuğunuzun kalbinde işlev bozukluğuna sebep olabilir. Koroner atardamarların iltihaplanması, atardamar duvarının zayıflamasına ve genişlemesine (anevrizma) yol açabilir. Anevrizma, kan pıhtılaşması ve atardamarın tıkanması riskini artırır. Bu da kalp krizine ya da hayati tehlike oluşturan iç kanamaya sebep olabilir.

Kawasaki hastalığı, koroner atardamar problemleri olan çocukların küçük bir yüzdesinde tedaviye rağmen ölümcüldür.

Muayenesi

Muayenesi

Büyük ihtimalle ilk önce aile hekiminize başvuracaksınız. Ancak bazı durumlarda çocuğunuz, çocuk kalp hastalıklarında uzman bir doktora da (pediatrik kardiyolog) gidebilir.

Randevular kısa olabileceği ve genelde değinilecek çok konu olduğu için hazırlıklı olmak iyidir. Aşağıda randevuya hazırlanmanıza yardımcı olacak ve doktordan ne beklemeniz gerektiğine dair bazı bilgiler bulunmaktadır:

Neler yapabilirsiniz?

• Çocuğunuzun semptomlarını not edin. Alakasız görülebilecek semptomları da yazın. Çocuğunuzun ateşinin ne kadar yüksek olduğunu ve ne kadar sürdüğünü takip etmeye çalışın.
• Çocuğunuzun aldığı tüm ilaçların bir listesini yapın. Bütün vitamin ya da takviyeleri de ekleyin.
• Eğer mümkünse bir yakınınızdan sizinle gelmesini isteyin. Bazen bir randevu sırasında anlatılan tüm bilgileri kavramak zor olabilir. Size eşlik eden biri sizin kaçırdığınız ya da unuttuğunuz bir şeyi hatırlayabilir.
• Doktorunuza soracağınız soruları yazın.

Doktorunuzla geçireceğiniz zaman sınırlıdır. Bu yüzden bir soru listesi hazırlamak doktorunuzla geçireceğiniz zamandan azami derecede faydalanmanızı sağlayacaktır. Vakit kalmaması ihtimaline karşı sorularınızı en önemliden en önemsize doğru sıralayın. Kawasaki hastalığı için doktora sorulması gereken bazı temel sorular şöyledir:

• Çocuğumun belirtilerinin en olası sebebi nedir?
• Belirtilerin başka sebepleri olabilir mi?
• Çocuğumun herhangi bir test yaptırması gerekiyor mu?
• Bu belirtiler ne kadar sürecek?
• Hangi tedaviler var ve siz hangisini öneriyorsunuz?
• Tedavilerin olası yan etkileri nelerdir?
• Çocuğumun daha rahat olmasını sağlamak için yapabileceğim herhangi bir şey var mı?
• Hangi belirtiler çocuğumun kötüye gittiğini gösterir?
• Hastalığının seyri uzun vadede nasıl olacak?
• Bana verebileceğiniz herhangi bir broşür ya da basılı materyal var mı? Hangi web sitelerini önerirsiniz?

Doktora sormak için hazırladığınız sorulara ek olarak, randevu sırasında anlamadığınız bir şey olduğunda soru sormaktan çekinmeyin.

Doktorunuzdan ne beklemelisiniz?

Çocuğunuzun doktoru büyük ihtimalle size bazı sorular soracaktır. Bu soruları cevaplamaya hazır olmanız, değinmek istediğiniz başka konular için zaman kazanmanızı sağlayabilir. Doktor şunları sorabilir:

• Çocuğunuzun belirtileri ilk olarak ne zaman başladı?
• Bu belirtiler ne kadar ciddi? Çocuğunuzun ateşi en fazla ne kadar oldu ve ne kadar sürdü?
• Belirtileri iyileştirdiğini düşündüğünüz herhangi bir şey var mı?
• Belirtileri kötüleştirdiğini düşündüğünüz herhangi bir şey var mı?
• Çocuğunuz herhangi bir bulaşıcı hastalık geçirdi mi?
• Çocuğunuz herhangi bir ilaç tedavisi gördü mü?
• Çocuğunuzda herhangi bir alerji var mı?

Bu süreçte ne yapabilirsiniz?

İlk olarak ateşi düşürmek ve çocuğunuzu daha rahat ettirmek için ona parasetamol ya da ibuprofen verebilirsiniz. Ancak bu ilaçlar düşük ateş için tavsiye edilmez. Ayrıca çocuğunuzun ateşini düşürmek, ateşin ne kadar şiddetli olduğunu ve aslında ne kadar sürdüğünü doğru bir şekilde ölçmeyi zorlaştıracaktır. Buna ek olarak, önce doktora danışmadan çocuğunuza aspirin vermeyin. Birçok viral enfeksiyon ateşle başlar ve suçiçeği hastalığı gibi bazı viral enfeksiyonlarda çocuklara aspirin verilmesi Reye sendromunun (nadir görülen, ama ciddi bir bozukluk) oluşmasıyla ilişkilendirilmiştir.

Testleri

Testleri

Kawasaki hastalığını teşhis etmek için özel bir test yoktur. Teşhis büyük ölçüde, benzer belirtilere sebep olan hastalıkları olasılık dışı bırakmaya dayanır. Bu hastalıklar şunlardır:

• Streptokoksik bakterilerin sebep olduğu ve ateş, döküntü, ürperti ve boğaz ağrısının görüldüğü kızıl hastalığı.
• Jüvenil romatoid artrit.
• Stevens-Johnson sendromu (bir mukoza hastalığı)
• Toksik şok sendromu
• Kızamık 
• Sitomegalovirüs enfeksiyonları ya da mononükleoza sebep olan Epstein-Barr virüs enfeksiyonu
• Kayalık dağlar lekeli humması gibi keneyle taşınan bazı hastalıklar.

Doktor, teşhise yardımcı olması için çocuğunuzu fiziksel olarak muayene edebilir ve çocuğunuzun başka testler yaptırmasını isteyebilir. Bu testler şunlardır:

• İdrar testleri. Bu testler başka hastalıkları olasılık dışı bırakmaya yardımcı olur.
• Kan testleri. Diğer hastalıkları olasılık dışı bırakmaya yaramasının yanı sıra kan testleri, beyaz kan hücrelerinin sayısını (muhtemelen yüksek olacaktır) ve Kawasaki hastalığının belirtileri olan anemi ve iltihabın varlığını gösterir.
• Elektrokardiyogram. Bu testte çocuğunuzun kalp atışının elektriksel vuruşlarını ölçmek için deriye yerleştirilen elektrotlar kullanılır. Kawasaki hastalığı ciddi kalp komplikasyonlarına sebep olabilir.

Ekokardiyogram. Bu testte, kalbin nasıl çalıştığını göstermek için ultrason görüntüleri kullanılır ve koroner atardamarların nasıl çalıştığı hakkında dolaylı kanıt sağlanır.

Tedavisi

Tedavisi

Çocuğunuzun doktoru komplikasyon riskini azaltmak için, belirtilerin ortaya çıkışından sonra (tercihen çocuğunuzun hala ateşi varken) mümkün olduğunca çabuk şekilde Kawasaki hastalığının tedavisine başlamak isteyecektir. İlk tedavinin amacı ateşi düşürmek, iltihabı azaltmak ve kalp hasarını önlemektir.

Bunları yerine getirmek için doktorunuz şunları tavsiye edebilir:

• Gamma globülin. Gamma globülin adlı bağışıklık proteininin damar yoluyla verilmesi koroner atardamar problemleri riskini azaltabilir.
• Aspirin. Yüksek dozda aspirin pıhtılaşma oluşmasını engelleyebilir. Aspirin ayrıca ağrıyı ve eklem iltihabını azaltmanın yanı sıra ateşi düşürebilir. Kawasaki tedavisi, çocuklarda aspirin kullanılmaması kuralının nadir bir istinasıdır.

Ciddi sağlık sorunlarına neden olma riski nedeniyle, Kawasaki hastalığının ilk tedavisi genellikle bir hastanede yapılır.

İlk tedaviden sonra

Ateş düştükten sonra çocuğunuzun 6-8 hafta kadar ve eğer koroner atardamar anevrizması oluşursa daha uzun süre düşük dozda aspirin alması gerekebilir. Aspirin pıhtılaşmayı önler.

Ancak eğer çocuğunuz tedavi sırasında grip ya da suçiçeği olursa, aspirini kesmesi gerekecektir. Aspirin kullanımı, viral bir enfeksiyondan sonra çocuklarda kanı, karaciğeri ve beyni etkileyebilen nadir ama ciddi bir hastalık olan Reye sendromuyla ilişkilendirilmiştir.

Tedavi edilmezse, Kawasaki hastalığı ortalama 12 gün sürer. Ancak kalp komplikasyonları daha sonra ortaya çıkabilir ve uzun süre devam edebilir. Tedavi edilirse, çocuğunuz ilk gamma globülin tedavisinin hemen ardından iyileşmeye başlayabilir.

Kalp sorunlarını izleme

Eğer çocuğunuzda kalp problemleri olduğuna dair herhangi bir işaret varsa, doktor kalp sağlığını izlemek için hastalık başladıktan sonra çoğunlukla 6-8 haftalık düzenli aralıklarla takip testleri önerebilir. Eğer çocuğunuzda kalp problemleri devam ediyorsa, doktor sizi pediatrik kardiyologa sevkedebilir. Bazı durumlarda koroner atardamar anevrizması olan çocuklarda aşağıdakilerin yapılması gerekebilir:

• Pıhtılaşmayı önleyen ilaçlar. Aspirin, varfarin ve heparin gibi ilaçlar pıhtılaşmayı önler.
• Koroner atardamar anjiyoplastisi.  Bu işlemde kanın kalbe akışına mani olacak şekilde daralan atardamarlar açılır.
• Stent yerleştirilmesi. Bu işlemde tıkalı atardamarın açılması ve tekrar tıkanma riskinin azalması için atardamara bir cihaz yerleştirilir. Stent yerleştirilmesiyle beraber anjiyoplasti de yapılabilir.
• Koroner atardamar bypass ameliyatı. Bu işlemde bacak, göğüs ya da koldan alınan bir kan damarı hastalıklı koroner atardamarın yerine kullanılarak kan için yeni bir yol oluşturulur.

Yaşam Tarzı

Yaşam Tarzı

Kawasaki hastalığı hakkında mümkün olan her şeyi öğrenin. Böylece tedavi seçenekleri konusunda çocuğunuzun doktoru ve sağlık ekibiyle beraber bilinçli seçimler yapabilirsiniz. Kawasaki hastası olan birçok çocuğun tamamen iyileştiğini unutmayın. Ancak çocuğunuzun normale dönmesi ve kendini yorgun ve huzursuz hissetmemesi için biraz zaman gerekebilir.