Bağırsak Sorunları

Multiple skleroz (MS), beyinden gelen sinyallerin iletilmesini kesintiye uğrattığı ya da yavaşlattığı için, bağırsaklarınızın boşaltılmasında işlevi olan kaslara gönderilen elektrik uyarıları da kesintiye uğrar. 

Multipl sklerozlu kişileri, ne tür bağırsak sorunlar bekler?

Kabızlık, bağırsak kaçırmaları (bağırsak kontrolünün kaybedilmesi) ve ishal, MS hastalarını etkileyen sorunlardır. 

1. Kabızlık

Kabızlık, seyrek dışkı atımı (genellikle haftada iki kereden az hareket) ya da sıklıkla, dışkı atımında zorlanma diye tanımlanır. 

Multipl skleroz hastaları arasında kabızlık çok yaygındır. Yirmi gramdan az lif tüketilmesini de içeren kötü beslenme, fiziksel aktivite eksikliği ve depresyon; bunların hepsi sindirim sistemini etkiler. İlaçlar ve yapay destekler de kabızlığa katkıda bulunabilir. 

MS’li hastalarda, dışkı atımı ihtiyacı olduğuna ilişkin uyarı sinyalinin beyne iletilmesindeki kesinti, kabızlığa neden olabilir. Multipl skleroz ayrıca, leğen kemiği geçişindeki kasların esnekliğini de engelleyebilir. Bu kaslar dışkının atılmasına yardım için kullanılır. Yine MS, yemekten sonra bağırsak aktivitesinin doğal artışını engelleyebilir.

2. Bağırsak Kontrolünün Kaybı

Bağırsak kaçırması, iradeli olarak yapılan bağırsak kontrolünün kaybedilmesidir. Bağırsağına hakim olamama sorunu olan biri, tuvalete yetişecek kadar hızlı davranamayabilir. En yaygın nedenleri, uzun dönemli kabızlık da dahil ağır ishal, hemoroit, sinir ya da kas yaralanması, stres ve fazla miktarda müshil kullanmaktır.

3. İshal

İshal, çok sık, bol ve sulu dışkı yapılması durumudur. İshal bazen, alerji, baharatlı gıdalara ve süt ürünlerine duyarlılık, kirli su veya gıda tüketimi, aktivite seviyesinde değişiklik ya da viral, bakteriyel ve parazit kaynaklı enfeksiyonlardan kaynaklanır. 

İshal ayrıca, başka bir sorunun sinyali de olabilir. Eğer çok sık oluyorsa ya da devam ediyorsa, doktorunuza görünün. Bazı durumlarda doktorunuz size, bağırsak hastalıklarının tedavisi uzmanı olan, gastroentereloga görünmenizi de tavsiye edebilir. 

Öneriler

Multipl Sklerozda düzenli bağırsak hareketlerini nasıl sağlayabilirim?

  • Sıvı alımınızı artırın. Günlük 6 ila 8 bardak su içmeye çalışın. MS nedeniyle idrar boşaltma sorunları yaşıyorsanız, sıvı alımınızı kısılabilirsiniz, ama bu da kabızlığınızı daha da kötüleştirir. Suyun olmaması, dışkıyı katılaştırır ve geçmesini daha da zorlaştırır. Ayrıca, boşaltım sisteminin bir parçası olan dışkı yapmada fazla basınç uygulamak, mevcut mesane sorunlarını artırabilir. Bağırsağınızı harekete geçirmek için sabahları ilk içecek olarak sıcak bir şeyler için. Bu içecek, sıcak su, sıcak elma suyu ya da yarım ila bir fincan erik suyu olabilir.
  • Lif tüketiminizi artırın. Bol miktarda taze meyve ve sebze, tam tahıl ekmeği ve tahıl gevrekleri yemek, aldığınız lif miktarını artırmanın en iyi yoludur. Yiyeceklerinize 2-4 yemek kaşığı işlenmemiş buğday kepeği ekleyin ve bol sıvı alın; sıvı, kepeğin etkili olmasını sağlar. Sıcak ya da soğuk tahıl gevrekleri ve güveç üzerine kepek eklemeyi deneyin ya da kepeği elma sosuyla karıştırın. Kek hamuru, milföy hamuru ya da kurabiyelere kepek karıştırın. Belki doktorunuz size ayrıca bir takviye almanızı da önerebilir.
  • Bir düzen oturtmaya çalışın. Bağırsaklarınızı boşaltacağınız düzenli bir zaman belirleyin. Yemekten hemen sonra tuvalete gitmeyi planlayın, çünkü yemek, bağırsak hareketini başlatan doğal bir uyarıcıdır. Dışkıya çıkma aralarında, 2 ya da 3 günden daha fazla beklememeye çalışın.
  • Egzersiz yapın. Yürümek gibi aktiviteler, bağırsak fonksiyonlarının düzelmesine yardım eder.
  • Dışkı yumuşatıcılar kullanın. Bunu sadece doktorunuzun talimatları doğrultusunda yapın. 
  • Her gün 8 bardak ya da daha fazla sıvı tüketin. Günlük olarak aldığınız bu 8 bardak suya, her bir sulu dışkı atımınız için 1-2 bardak daha sıvı ekleyin ve kaybettiğiniz sıvıyı yerine koyun. Su, limonata, meyve aromalı içecekler, et suyu, süt veya krem çorba içmeyi deneyebilirsiniz. 
  • Yediğiniz lif miktarını artırmak veya eksiltmek için doktorunuzla veya diyetisyeninizle konuşun.
  • Çok su içeren, yoğurt, meyveli dondurma, şerbet ve puding gibi yumuşak gıdalar alın.
  • İshalinizi kesmek için, ilaç düzenlemesinin yardım edip edemeyeceğini doktorunuza sorun. Ama önce doktorunuzla konuşmadan ilaçlarınızı ve ilaç düzeninizi değiştirmeyin.
  • Doktorunuzla konuşmadan reçetesiz satılan ilaçları almayın.

Eğer Multipl Skleroz hastasıysam, ishali nasıl kontrol edebilirim?

  • Her gün 8 bardak ya da daha fazla sıvı tüketin. Günlük olarak aldığınız bu 8 bardak suya, her bir sulu dışkı atımınız için 1-2 bardak daha sıvı ekleyin ve kaybettiğiniz sıvıyı yerine koyun. Su, limonata, meyve aromalı içecekler, et suyu, süt veya krem çorba içmeyi deneyebilirsiniz. 
  • Yediğiniz lif miktarını artırmak veya eksiltmek için doktorunuzla veya diyetisyeninizle konuşun.
  • Çok su içeren, yoğurt, meyveli dondurma, şerbet ve puding gibi yumuşak gıdalar alın.
  • İshalinizi kesmek için, ilaç düzenlemesinin yardım edip edemeyeceğini doktorunuza sorun. Ama önce doktorunuzla konuşmadan ilaçlarınızı ve ilaç düzeninizi değiştirmeyin.
  • Doktorunuzla konuşmadan reçetesiz satılan ilaçları almayın.

Prof. Dr. Neşet Nuri GÖNÜLLÜ

Hocam,bağırsak sarkması ameliyatı geciktirilebilir mı?... devamı