Nedir

Rh uyuşmazlığı, gebe bir kadın Rh negatif kana ve rahmindeki bebek Rh pozitif kana sahip olduğunda meydana gelen bir durumdur.

Sebepler

Gebelik sırasında, doğmamış bebekteki kırmızı kan hücreleri plasenta yoluyla annenin kan dolaşımına geçebilir.
Anne Rh negatifse bağışıklık sistemi Rh pozitif fetal hücrelere yabancı madde muamelesi yapar ve fetal kan hücrelerine karşı antikorlar üretir. Bu Rh karşıtı antikorlar plasentadan gelişmekte olan bebeğe geçebilir ve bebeğin dolaşımdaki kırmızı kan hücrelerini yok edebilir.
Kırmızı kan hücreleri parçalandığında bilirubin üretir. Bu, bebeğin sarılık geçirmesine neden olur. Yenidoğanın kan dolaşımındaki bilirubin düzeyi hafiften tehlikeli ölçüde yükseğe kadar uzanabilir.
Annenin antikor üretmesi zaman aldığı için, bağışıklık sistemini hassaslaştıran düşük veya kürtaj yaşamadıkça ilk doğan bebekler genelde etkilenmez. Ama sonra sahip olduğu Rh pozitif çocuklar etkilenebilir.
Rh uyuşmazlığı, anne Rh negatif ve bebek Rh pozitif olduğunda meydana gelir. Özel bağışıklık globünlerinin kullanımı sayesinde, bu sorunun iyi bir doğum öncesi bakım sağlayan gelişmiş ülkelerde yaygınlığı azalmıştır.

Belirtiler

Rh uyuşmazlığı hafiften ölümcüle kadar belirtilere neden olabilir. En hafif türünde Rh uyuşmazlığı kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasına neden olur.
Doğumdan sonra bebekte şunlar olabilir:
  • Cildin ve göz aklarının sarılaşması (sarılık)
  • Düşük kas tonusu (hipotoni) ve letarji

Teşhis

Doğumdan önce, annede bebeğin etrafında yüksek miktarda amniyotik sıvı olabilir (polihidramniyoz).
Şunlar olabilir:
  • Pozitif bir doğrudan antiglobulin test sonucu
  • Bebeğin göbek bağı kanında normalden yüksek düzeyde bilirubin
  • Bebeğin kanında kırmızı kan hücresi parçalanma işaretleri

Tedavi

Rh uyuşmazlığı immünglobilin kullanımıyla önlenebileceği için önem en iyi tedavidir. Halihazırda etkilenmiş bir bebeğin tedavisi durumun şiddetine bağlıdır.
Hafif Rh uyuşmazlığı olan bebekler şunlarla tedavi edilebilir:
  • Sıvılarla beslenme (hidrasyon)
  • Bilirubin ışıkları kullanılarak fototerapi

Olası komplikasyonlar

Olası komplikasyonlar şunlardır:
  • Yüksek bilirubin düzeylerine bağlı olarak beyin hasarı (kernikterus)
  • Bebekte sıvı birikmesi ve şişme (hidrops fetalis)
  • Zihinsel işlev, hareket, işitme, konuşma sorunları ve nöbetler
Tıbbi bir profesyonele ne zaman başvurmalı
Gebe olduğunuzu düşünüyor veya biliyorsanız ve bir doktorla görüşmemişseniz sağlık uzmanınızı arayın.

Önleme

Rh uyuşmazlığı neredeyse tamamen önlenebilirdir. Rh negatif annelerin gebelikleri sırasında doğum uzmanları tarafından yakından takip edilmesi gerekir.
Özel immünglobulinler, Rh negatif annelerde Rh uyuşmazlığınu önlemek için günümüzde kullanılıyor.
Bebeğin babası Rh pozitifse veya kan grubu doğrulanamıyorsa anneye ikinci trimesterde imminglobulin enjeksiyonu yapılır. Bebek Rh pozitifse anneye doğumdan birkaç gün sonra ikinci bir enjeksiyon yapılır.
Bu enjeksiyonlar Rh pozitif kana karşı antikor gelişimini önler. Ama Rh negatif kan grubu olan kadınlar şu enjeksiyonları da yaptırmalıdır:
  • Her gebelik sırasında
  • Düşük veya kürtaj olmuşlarsa
  • Amniyosentez ve kronik villus biyopsi gibi doğum sonrası testlerden sonra
  • Gebelik sırasında karında yaralanmadan sonra
İLGİLİ MAKALE

Kan uyuşmazlığına karşı ne yapılmalı?