Nedir

Nedir?

Sakinleştiriciler merkezi sinir sistemini zayıflatan, "depresanlar" adı verilen daha geniş bir kategoriye dahil ilaçlardır. Bu grup ilaçlara aynı zamanda "sedatif-hipnotik" denir çünkü sinirleri yatıştıran (sedasyon etkisi) ve uykuya neden olan (hipnotik etki) uyuşturucu maddeler içerirler.

Barbitüratlar, nonbarbitüratlar ve benzodi-azepinler, aynı zamanda yaygın bilinen uyku hapları ve sakinleştiricilerdir. Hepsine yasal olarak geçerli olan bir reçeteyle ulaşmak mümkündür. Hepsi istismar edilebilir.

  • Barbitüratlar veya uyku haplarına artık çok nadiren reçete edilir. Bunların yerini artık daha güvenli olan benzodiazepinler almıştır.
  • Non-barbitürat sakinleştiriciler insanların uyumalarına yardımcı olmak için yasal olarak reçete edilirler. Non-barbitürat bir sakinleştirici olan metakualon, Amerika Birleşik Devletleri gibi bazı ülkelerde artık yasal olarak satılmıyor.
  • Benzodiazepinler anksiyeteyi hafifletmek için reçete edilir.

Sakinleştiriciler kapsül veya tablet şeklinde yapılır. Çoğunlukla ağız yoluyla alınırlar.

Etkiler

Etkiler

Etkileri alkole benzer. Küçük dozlarda, sakinleşme ve kasların gevşemesini sağlarlar. Uyuşukluk ve bellek bozukluğu da oluşabilir. Daha yüksek dozlar, geveleyerek konuşma, algıda değişme ve koordinasyon kaybına neden olur. Barbitüratların yüksek dozları uykuya neden olur.

Ağır dozlar solunum depresyonu, koma ve ölüme neden olabilir.

Riskler

Riskler

Aşırı dozlar koma ya da ölüme neden olabilir. Ölüm riski en yüksek olanlar barbitüratlardır. Kullanım aynı zamanda bir sersemlik haline neden olabilir ve kullanan kişinin dikkatsiz, muhakeme gücünden yoksun olmasına ve dolayısıyla evde ya da trafik kazalarında yaralanma riskinin artmasına yol açar.

Alkolle birlikte alınan sakinleştiriciler daha yüksek bir risk yaratır çünkü bir uyuşturucu maddenin etkisi bir diğerinkini katlayabilir.

Bazı sakinleştiriciler diğerlerine göre daha az mı tehlikelidir?

Herhangi bir sakinleştirici kullanmak bazı riskler oluşturur. Kendi başlarına ya da alkol ya da diğer sakinleştiriciler gibi başka uyuşturucu maddelerle birlikte kullanıldıklarında tehlikeli olabilirler. Benzodiazepinlerin riski barbitüratlardan oldukça daha azdır ve çoğu zaman barbitüratların yerine tercih edilirler.

Sakinleştiriciler bağımlılığa neden olabilir mi?

Evet. Tüm sakinleştiriciler bağımlılığa neden olabilir. Bu ilaçların alınan miktarı ve alınma sıklığı ne kadar çabuk tolerans ve bağımlılık gelişeceğini etkiler. Hem yasal hem de yasa dışı kullanım bağımlılığa yol açabilir.

Yoksunluk belirtileri, huzursuzluk, uykusuzluk, anksiyete ve konvülsiyonlardan ölüme kadar değişebilir. Barbiturat yoksunluğu genellikle eroin yoksunluğundan daha şiddetlidir.

Tedavi

Sakinleştiricilere bağımlılık için bir tedavi var mı?

Tedavi, yoksunluk sırasında tıbbi bakım ve kişisel ve/veya grup danışmanlığı içerebilir. Bir grup desteği tedavinin bir parçası olabilir.

Sakinleştiriciler genellikle nasıl elde edilir?

Bazı insanlar yasal olarak edindikleri sakinleştiricileri kötüye kullanır. Acil servislerde rastlanan aşırı doz sakinleştirici vakalarının neredeyse yarısında yasal reçete vardır. Diğer insanlar sakinleştiricileri geçerli reçeteleri olan arkadaşlarından ya da sahte reçetelerle alır. Bu ilaçlar sokakta da satılır.

Hamileler

Hamileyken sakinleştirici kullanmanın riskleri nelerdir?

Hamileliği sırasında sakinleştiricileri kötüye kullanan annelerden doğan bebekler, fiziksel olarak bu ilaçlara bağımlı olabilir. Doğduktan kısa bir süre sonra yoksunluk belirtileri yaşamaya başlayabilirler. Anne sakinleştirici kullanıyorsa, doğum sorunları, bebeğin sağlık durumunun kötü olması, doğum kusurları ve davranış sorunları da ortaya çıkabilir.

Hamile olan, hamile kalmayı düşünen ya da bebek emziren kadınlar, eğer mümkünse, bu ilaçları hiç kullanmamalıdır. Eğer kullanım gerekliyse, ancak bir doktor gözetimi altında kullanılmalıdır.

Yasal Bilgiler

Barbitüratlar ve benzodiazepinlerin uygun lisans veya reçete olmadan kullanımı, bulundurulması ve dağıtılması yasaktır.

Cezalar, hapis ve para cezalarını içerir. Bazı cezalar zorunludur.

On sekiz yaş ve üzerinde olan biri, on sekiz yaş altındaki birine uyuşturucu sağlar ya da okul mülkiyetlerine yakın yerlerde dağıtım yaparsa cezalar artırılır.

Yasal cezalarla ilgili ayrıntılı bilgi için Türk Ceza Kanunu’nun ilgili maddelerini inceleyin.

Doç. Dr. Lâle Zeynep Kanmaz

Hocam iyi günler dilerim.Ben 16 yıldır paxil kullanan panik bozukluğu hastasıyım.Diş çekimi için sedasyon ile diş çekimi yaptırmayı düşünüyorum konuşt... devamı