• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Sebepleri
• Testleri
• Tedavisi

Nedir

Sindirim Sistemindeki Kanama

Sindirim sisteminde kanama kendi başına bir hastalık olmaktan ziyade bir sorunun belirtisidir. Kanamaların çoğunun sebebi tedavi edilebilen veya kontrol edilebilen, hemoroit gibi durumlarla bağlantılıdır.

Kanamanın sebebi ciddi olmasa da kanamanın yeri endişe verici bir duruma işaret edebilir. Sindirim veya gastrointestinal sistem yemek borusu, mide, ince bağırsak, kolon, rektum ve anüsü içerir. Kanama bu bölgelerin bir veya birden fazlasından gelebilir, yani mide örtüsündeki ülser gibi küçük bir bölgeden veya kolonun iltihaplanması gibi daha yaygın bir sorundan kaynaklanabilir.

Kanama bazen siz fark etmeden de gerçekleşebilir. Bu tür kanamaya okült, yani gizli kanama denir.

Neyse ki basit testler, dışkıdaki gizli kanı tespit edebilir.

Belirtileri

Belirtileri

Sindirim sisteminde kanamanın işaretleri kanamanın yerine ve şiddetine bağlıdır.

Eğer kan son bağırsaktan veya alt kolondan geliyorsa dışkıya parlak kırmızı renkli kan bulaşmış olacaktır. Eğer kanama kolonun daha yukarı kısmından veya ince bağırsağın en ucundan geliyorsa dışkıdaki kan daha koyu renkli olabilir.

Yemek borusu, mide veya on iki parmak bağırsağında kanama olduğunda dışkı genellikle siyah veya katranımsı olur. Aynı durumda kusma parlak kırmızı renkli veya ‘kahve telvesi’ görünümlü olabilir.

Kanama gizliyse dışkı renginde herhangi bir değişiklik fark etmeyebilirsiniz.

Ani yoğun kanama halinde kişi kendisini güçsüz, sersemlemiş, bitkin hissedebilir, nefes darlığı, krampa benzer bir karın ağrısı veya ishal olabilir. Hızlı nabız atışı ve kan basıncında düşüşle şok gerçekleşebilir. Benziniz solabilir.

Kanama yavaşsa ve uzun süre devam ederse anemiden dolayı bitkinlik, tembellik, nefes darlığı ve solgunluk derece derece başlayacaktır. Çünkü kanın demir yönünden zengin maddesi hemoglobin azalır.

Demirin ve pancar gibi bazı yiyeceklerin dışkıya kırmızı veya siyah bir görünüm verebileceğini, dışkıda kan olduğu yanlışına düşülebileceğini unutmayın.

Kısaca aşağıdaki belirtilerden herhangi biri varsa sindirim sisteminde kanamadan şüphelenebilirsiniz.

• Dışkıyı kaplayan parlak kırmızı kan
• Dışkıya karışmış koyu kan
• Siyah veya katranımsı dışkı
• Kusmada parlak kırmızı kan
• Kusmada ‘kahve telvesi’ görünüm

Bitkinlik, güçsüzlük, solgun görünüm, anemi gibi işaretler sindirim sisteminde kanamanın varlığına işaret edebilir ve daha ileri araştırmalar yapılmasını gerektirir.

Sebepleri

Sebepleri

Yemek borusunda kanamanın sebebi aşağıdakiler olabilir:

• Reflü özofajit ve gastroözofajiyal reflü. Mideden yemek borusuna dönen mide asidi (reflü) yemek borusunda tahriş ve iltihaplanmaya neden olarak kanamaya yol açabilir.
• Varisler. Yemek borusunun alt ucunda bulunan varis denilen anormal şekilde genişlemiş damarlar çatlamasıyla yoğun bir şekilde kanayabilir. Karaciğerde siroz, yemek borusu varislerinin en yaygın sebebidir.
• Mallory-Weiss yırtığı. Bu, genellikle uzun süreli kusma sonucu yemek borusunun son bölümüyle kalbi içeren yırtılmalardır ama öksürme, hıçkırık veya doğum yapmak gibi karın basıncını artıran diğer sebeplerden de kaynaklanabilir.

Mide kanamasının sebepleri aşağıdakiler olabilir:

• Gastrit. Alkol, steroid yapıda olmayan iltihap önleyici ilaçlar, mesela aspirin veya ibuprofen vb mide iltihabına (gastrit) neden olabilir.
• Mide ülserleri ve bağırsak ülserleri. Midedeki ülserler genişleyebilir ve bir kan damarı aşındırarak kanamaya neden olabilir. İlaçların yanı sıra mide ülserinin en yaygın sebebi Helicobacter pylori denilen bir bakteri enfeksiyonudur. Ayrıca yanık, şok, kafa yaralanmalarında veya kanserli hastalarla ağır ameliyat geçirmiş olanlarda da strese bağlı mide ülseri meydana gelebilir.

Barsak ülserlerinin aşırı mide asidi ve Helicobacter pylori’yle enfeksiyondan kaynaklandığına inanılır.

• Mide kanseri.

Alt sindirim sisteminden (kolon, rektum ve anüs) kanamanın sebebi aşağıdakiler olabilir:

• Hemoroit. Bunlar muhtemelen alt sindirim kanalındaki görünür kanamanın en yaygın sebebidir, özellikle kan parlak kırmızı görünüyorsa. Hemoroit anal bölgede damarların genişlemesidir. Damarın çatlamasıyla, tuvalette veya tuvalet kağıdında parlak kırmızı kan görülür.
• Anal yırtıklar. Anüs zarındaki yırtıklar da kanamaya neden olabilir.
• Kolon polipleri. Bunlar kolonda olabilecek olağandışı büyümelerdir. Kanserin işareti olabilir ve kanamaya yol açabilir.
• Kolorektal kanser.
• Bağırsak enfeksiyonları. İltihaplanmanın ve kanlı ishalin sebebi barsak enfeksiyonları olabilir.
• Ülseratif kolit. Dışkıda görülen kanın sebebi, büyüyen ülserlere bağlı iltihaplanma ve aşırı yüzey kanaması olabilir.
• Crohn hastalığı. Bu kronik rahatsızlık da iltihaplanmaya neden olur ve son bağırsakta kanamayla sonuçlanabilir.
• Divertiküler hastalık. Divertiküller, yani kolon duvarındaki dışarı doğru çıkıntılar sonucu kanama olabilir.
• Kan damarı anormallikleri. Kişi yaşlandıkça kalın bağırsaklardaki damarlarda anormallikler olabilir, bunlar tekrarlayan kanamaya yol açabilir.

Testleri

Teşhisi

Herhangi bir anormal kanama fark ettiğinizde doktorunuzdan bir randevu alın. Doktorunuz size birçok soru soracak ve sizi fiziksel muayeneden geçirecektir. Bağırsak hareketlerinde değişiklikler, dışkı rengi (siyah veya kırmızı), ağrının veya hassasiyetin yoğunluğu ve varlığı doktorunuza sindirim sisteminin hangi bölgesinin etkilenmiş olduğunu gösterebilir.

Doktor, teşhiste bulunmadan önce kan için dışkı tahlili yapacaktır. Kan sayımı anemik olup olmadığınızı gösterecek ve kanamanın kapsamı ve ne kadar süreğen olabileceği hakkında bir fikir verecektir.

Doktorunuz endoskopi de yapabilir. Endoskopi doktorunuzun kanama alanını doğrudan görmesini sağlayan yaygın bir uygulamadır. Çoğu vakada doktor kanamanın sebebini tedavi etmek için endoskop kullanabilir. Endoskop ağızdan veya anüsten sokulabilen ve ilgili bölgelerin görüntülenmesini (gerektiğinde dokudan numune alınmasını veya tedaviyi) sağlayan esnek bir alettir.

Kanamanın belirlenmesi için birkaç yöntem daha kullanılabilir:

• Röntgen. Bu testler sırasında baryum içeren bir sıvıyı ya içersiniz ya da anüsten alırsınız, sonrasında anormallikleri görebilmek için röntgen çekilir. Baryum röntgende aydınlanır.
• Anjiyografi. Bu teknikte özel bir kamerayla aydınlanan bir madde damarlardan enjekte edilerek kan damarları belirginleştirilir, böylece doktor kanamanın yerini bulabilir. Gereken durumlarda, anjiyografi kanamayı durdurabilecek ilacın enjekte edilmesini de sağlar.
• Radyonüklit tarama. Bu, özellikle alt sindirim kanalındaki kanama yerlerinin belirlenmesi için kullanılan bir tarama tekniğidir. Tarama öncesi küçük miktarlarda radyoaktif madde enjekte edilir, sonrasında özel bir kamerayla organların resimleri çekilir.

Tedavisi

Tedavisi

Sindirim sisteminde kanamanın asıl sebebi belirlendikten sonra çoğu insan etkili bir şekilde tedavi edilebilir.

Endoskopinin kullanımı yaygınlaşmıştır ve artık doktorların yalnız kanama alanlarını görmelerini değil aynı zamanda doğrudan tedavi uygulamalarını da sağlar. Sindirim sistemi kanamasını tedavi etmek için yararlanılan çeşitli endoskopik tedaviler vardır. Üst sindirim kanalındaki aktif kanama çoğunlukla endoskopla vücuda sokulan bir iğne yardımıyla kanama alanına doğrudan kimyasal enjekte edilmesiyle kontrol edilebilir. Doktor endoskop aracılığıyla kanama alanını ve etrafındaki dokuyu dağlayabilir veya ısıyla tedavi edebilir.

Endoskopik teknikler her zaman için kanamayı kontrol etmez; bazen aktif, aşırı veya tekrar eden kanamayı kontrol etmek için ameliyat gerekebilir.

Kanama kontrol altına alındıktan sonra kanamanın tekrarlamasını engellemek için sık sık ilaç tedavisi uygulanır.