Solunum Problemleri: Ölçülü Doz İnhaler Kullanmak

Astım, amfizem, bronşit ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi akciğeri etkileyen hastalıklar için kullanılan birçok ilaç aynıdır. Bu ilaçlar, çoğunlukla bir ölçülü doz inhaler (ÖDİ) içinde sunulmaktadır.

Önemli noktalar:

ÖDİ kullanmanın bazı avantajları vardır,

  • İlacın ölçülü dozunun çoğunu doğrudan akciğerlerinize gönderir.
  • Belirtilerinizi kontrol altında tutmaya ve uzun dönemde akciğerlerinizde oluşabilecek hasarı engellemeye yardımcı olur.
  • İlacın yan etkilerini önleyebilir ya da azaltabilir.
  • Bir hapın içinde bulunan ilaç miktarından daha azını kullanarak aynı etkiyi almanızı sağlayabilir.
  • Hap şeklindeki ilaçlardan daha hızlı sonuç verebilir.
  • Çocuklarda astım için kullanılabilir.
  • Gençler ve yetişkinlerde astım için kullanılabilir.
  • Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) için kullanılabilir.

Ölçülü doz inhaler nedir?

Ölçülü doz inhaler (ÖDİ) elle kullanılan, ilacın ölçülü bir dozunu doğrudan akciğerlere ulaştıran bir alettir. İlaç genellikle sprey tüpü şeklindedir.

Hazne adı verilen bir ara bağlantı parçası ile birlikte ÖDİ kullanmak ilacın çoğunu akciğerlerinize ulaştırmanın en etkili yoludur. Haznenin işlevi, siz solumadan önce ilaca bir bekleme bölgesi sağlamaktır. ÖDİ ile birlikte hazne kullanmak ilacın solunan miktarını arttırır ve soluk alırken ilacı sıkmakta sorun yaşıyorsanız işinizi kolaylaştırır. ÖDİ ile hazneyi ayna karşısında kullanarak pratik yapmak işe yarayabilir. Hazne, yan etkilerini önlemek için her zaman inhale (solunum yoluyla alınan) kortikosteroidlerle birlikte kullanılmalıdır.

Bir ÖDİ farklı ilaçları almak için kullanılabilir. İlacın tipi sizin özel durumunuzu tedavi etmek için hangi ilaçlara ihtiyacınız olduğuna bağlıdır. Örneğin, ÖDİ ile astım krizini engelleyen bir ilaç ya da KOAH belirtilerini hafifleten bir ilaç kullanılabilir.

Bazı ilaçlar için belirli bir tip ÖDİ kullanmanız gerekebilir. Yeni bir ÖDİ aldığınızda her zaman doktorunuzla ya da eczacınızla birlikte kontrol edin.

Neden ölçülü doz inhaler kullanmalıyım?

Ölçülü doz inhaler (ÖDİ) kullanmak yararlıdır çünkü:

  • Kesin ölçülmüş miktarda tek kullanımlık ilaç temin eder.
  • Belirtilerinizi kontrol altında tutmanıza ve uzun vadede akciğerlerinizde oluşabilecek zararları en düşük seviyede tutmanıza yardımcı olur.
  • Bir ÖDİ etkin şekilde kullanılırsa ilacın büyük çoğunluğu doğrudan akciğerlerinize ulaşır, vücudunuzun diğer kısımlarında dolaşmaz. Bu, vücudunuzun diğer kısımlarında oluşabilecek yan etkileri önleyebilir ya da azaltabilir.
  • Bir hapta bulunan ilaçtan daha az miktarda ilaç kullanarak aynı etkiyi elde edebilirsiniz.
  • İlaç etkisini haptan daha çabuk gösterir.

Ölçülü doz inhaler nasıl kullanılır?

Ölçülü doz inhaler (ÖDİ) kullanmaya başlamak için:

  • ÖDİ’yi doğru kullandığınızdan emin olmak için doktorunuzla konuşun. Bir ayna karşısında pratik yapmak yardımcı olabilir. Tam olarak doktorunuzun anlattığı gibi kullanın.
  • Doğru ilacı kullanıp kullanmadığınızı kontrol edin. Eğer birkaç tane ÖDİ kullanıyorsanız üzerlerine bir etiket koyun ki hangisini ne zaman kullanacağınızı karıştırmayın.
  • ÖDİ içinde ne kadar ilaç olduğunu kontrol edin. Kutunun içinde kaç kullanımlık ilaç olduğunu görmek için üzerindeki etiketi kontrol edin. Eğer kaç nefes kullanabileceğinizi bilirseniz tamamı bitmeden yenisini alabilirsiniz. Kutu içinde ne kadar ilaç kaldığını tahmin etmek için nasıl test edildiğini öğrenin. Bu konuda doktorunuz ya da eczacınız size yardımcı olabilir.
  • Eğer ÖDİ kullanırken zamanlamayı doğru yapamıyorsanız ya da kortikosteroid alıyorsanız hazne kullanın.

ÖDİ’nin genellikle bir hazne ile birlikte kullanılması tavsiye edilir, fakat haznesiz de kullanabilirsiniz.

Eğer kortikosteroid inhaler kullanıyorsanız, ilacı kullandıktan sonra ağzınızı su ile çalkalayın. Suyu yutmayın. Eğer yutarsanız ilacın dolaşım sisteminize girmesi olasılığı artar ve bu, ilacın yan etkilerini arttırabilir.

ÖDİ üzerinde toz birikebilir, fakat her gün temizlemenize gerek yoktur. Seyrek olarak hazneyi ya da ağızlığı, kapağı ve kutuyu su ile yıkayarak temizleyin.

Doç. Dr. Lâle Zeynep Kanmaz

Anestezi altındaki hastanın spontan solunumunun geldiğini nasıl anlarız ?... devamı