• İçindekiler
• Tanım
• Sebebi
• Tedavisi

Tanım

Tinnitus ortamda herhangi bir ses yokken hasta tarafından bir kulakta veya bazen her iki kulakta duyulan, monoton (tekdüze) sese verilen adıdır. Ses kalın, pes bir ses (rüzgar sesi, uğultu) olabileceği gibi ince, tiz (zil sesi, çınlama) de olabilir. Zaman zaman ortaya çıkıp çok kısa süren çınlamalar hepimizde olabilir, ancak sesiz ortamlarda daha da belirgin olmak üzere sürekli işitilen tinnitus hastanın yaşamını çok güçleştirebilir.


Kulağın içindeki sesi başkasının duyması söz konusu değildir, ancak bazı durumlarda hastanın kulağına yaklaşan kişi de sesi duyabilir. Bu tip tinnituslara objektif tinnitus denilir. Bu durum çoğunlukla bir damar anormalliğinden dolayı veya damak bölgesi kaslarının kasılması sonucu orta kulakta meydana gelen seslerden ötürü gelişir.

Sebebi

Sesin sadece hasta tarafından duyulduğu subjektif tinnitusun birçok nedeni vardır. Bazen çınlama çözümü oldukça kolay (örneğin tıkayıcı bir kulak kiri) sorunlara bağlıdır. Bunun yanında yaşlılığa veya başka nedenlere bağlı işitme kaybı, enfeksiyon, kulak zarında delinme, orta kulakta sıvı birikmesi ve orta kulakta ki kemikçiklerin eklem yerlerinin sertleşmesi (otoskleroz, timpanoskleroz hastalıkları) gibi daha önemli nedenler de olabilir.

Tinnitus baş ve boyun bölgesindeki damar balonlaşmaları (anevrizma) veya işitme ve denge sinirinden kaynaklanan bir tümörden (akustik nörinom) dolayı da olabilir. Bu problemlerde işitme kaybı da bulunabilir. Alerji, yüksek veya düşük tansiyon, bazı tümörler, şeker hastalığı, tiroid problemleri, baş ve boyun bölgesine gelen darbeler ve bazı ilaçlar (kimi romatizma ilaçlan, antibiyotikler, sakinleştirici ilaçlar ve aspirin) tinnitusa neden olabilir. Her bir durum için tedavi farklıdır. Bu nedenle konusunda uzmanlaşmış bir doktora muayene olmak ve kulak çınlamasının gerçek nedenini bulmak, doğru tedavi için önemlidir.

Tinnitus çoğunlukla iç kulağın salyangoz kısmında, mikroskopla görülebilecek kadar küçük olan tüylü hücrelerde meydana gelen hasarlardan ötürü gelişir. Bu tüylü hücrelerin sağlıklı olması doğru ve kesin duymayı sağlar ve bunlarda meydana gelecek bir hasar işitme kaybı ve tinnitusa yol açar. İlerlemiş yaşla birlikte bu hücrelerde bazı değişiklikler meydana gelir bu da beraberinde işitme kaybı ve tinnitusu getirir. Günümüz dünyasında yüksek ses tinnitusun muhtemelen en sık rastlanan nedenidir ve işitme kaybına da yol açar. Ne yazık ki birçok insan endüstriyel gürültünün, yangın alarmlarının, yüksek sesle müzik dinlemenin ve diğer gürültülerin ne kadar zararlı olduğundan habersizdir ya da bunu umursamamaktadır. Stereo kulaklıklarla yüksek müzik dinlemek riski daha da fazlalaştırmaktadır.

Tedavisi

Vakaların çoğunda özel bir tedavi yoktur. Eğer temelde yatan işitme kaybı düzeltilebilirse kulağınızdaki çınlamalar da ortadan kalkabilir. Çınlamanın nedenini bulabilmek için bazı röntgen filmleri ve denge testlerine ihtiyaç duyulabilir. Bunlara rağmen tinnitusun gerçek nedeni kimi zaman bulunamaz. Neden ortaya konulmamış olmasına rağmen bazı durumlarda ilaçlar yardımcı olmaktadır. Tinnitus tedavisi için kullanılan birçok ilaç vardır. Genellikle hastaya bu ilaçlardan bir veya birkaçı önerilir ve sonuç alınıp alınmadığı sorulur.

Eğer bir neden ortaya konulamazsa tinnitusun azalması için bir şey yapılabilir mi?

Evet. Aşağıda yapmanız ve yapmamanız önerilen şeyler tinnitusunuzun azalmasına yardımcı olacaktır. Her şeyden önce işitme sisteminin vücudun en hassas ve kırılgan sistemlerinden biri olduğu hatırlanmalıdır. Bu nedenle aşağıdakilere uymanız önerilmektedir:

1. Yüksek sese maruz kalmaktan kaçının.
2. Kan basıncını sürekli kontrol ettiriniz. Yüksek ise kontrol altında olması için doktorunuza başvurun.
3. Tuz alımını kısıtlayın (fazla tuz kalp damar sistemi ve iç kulağa zararlıdır). Tuzlu yiyeceklerden uzak durun ve yemeğinize tuz eklemeyin.
4. Sinir sistemine uyarıcı etkisi olan kahve, kola ve sigaradan uzak durun.
5. Günlük bedensel egzersizler kan akımınızı düzenler.
6. Yeterince dinlenin ve çok yorulmaktan sakının.
7. Tinnitus varlığı sizi endişelendirmesin. Kulak çınlaması sizin sağır olmanıza veya aklınızı kaybetmenize neden olmaz. Bu sesleri rahatsız edici ama önemsiz bir gerçek olarak kabul edin ve olabildiğince yok saymayı öğrenin. Bu çeşit kontrol kişinin kendini tembihlemesiyle başarılabilir.
8. Sinirliliğinizi ve gerginliğinizi en aza indirin.

Kişinin kendini tembih etmesi ne demektir? Bu geçerli bir tedavi yöntemi midir?

Kendini tembihleme, konsantrasyon ve gevşeme egzersizleri, Yoga, Meditasyon, kan basıncını ve kas gruplarını sistemli olarak kontrol etmeyi sağlar. Hasta bunu inanarak uygulayabilirse yararlı olabilmektedir.

Maskeleme nedir? Tinnitus maskelemesi nedir?

Tinnitus özellikle çevre sessiz olduğu zaman, gece yatarken, daha rahatsız edicidir. Tinnitusu baskılayacak bir ses, bir saatin tıklaması veya bir radyo, rahatsızlığı azaltacaktır. Bazı doktorlar alçak sesle FM kanallarını dinlemeyi önermektedir. Birçok hasta iki istasyon arasında ayarlanmamış radyonun çıkardığı sesi alçak sesle dinlemekten fayda bulduklarını ifade etmiştir. Beyaz ses olarak bilinen bu monoton ses çok rahatlatıcı olabilir. Bazı hastalar benzeri bir ses üreten elektronik aletler kullanmaktadır. Tinnitus maskeleyici, işitme cihazına benzer şekilde yapılan veya cihazının içine eklenen küçük bir elektronik parçadır. Sürekli ama rahatsız etmeyecek bir ses üreterek kişinin kulak çınlamasını unutmasını sağlar.

İşitme cihazları çınlamanın azalmasını sağlar mı?

İşitme bozukluğu kişilerin bazılarında çınlamanın kullandıkları cihazlar tarafından azaltıldığı veya yok edildiği söylenmektedir. Ancak işitme cihazı sadece tinnitusu önlemek için kullanılacaksa özenli bir çalışma yapılmalıdır. Genellikle işitme cihazı çıkartılınca çınlama ilk durumuna geri döner.