Tüberküloz bir bakterinin sebep olduğu, akciğerlerde başlayan ve tüm vücudu etkileyebilen bir enfeksiyondur. Bakteri bir kere vücuda girdikten sonra uzun bir süre boyunca herhangi bir belirtiye yol açmayabilir. Vücuda ilk girişinde neden olduğu enfeksiyonsa bağışıklık sistemi tarafından bastırılabilir. Ancak bakteri bedenimizde gizli bir şekilde bekler ve daha sonra aktif tüberküloz hastalığı başlar. Bu evrede esas belirtiler görülür ve hastalık diğerlerine de bulaşabilir. Peki tüberkülozun risk faktörleri nelerdir?

Aktif hastalığın belirtileri arasında inatçı bir öksürük, sürekli bitkinlik, kilo kaybı, iştah kaybı, yüksek ateş, öksürürken kan gelmesi ve geceleri terleme şikâyeti mevcuttur. Bu belirtiler başka hastalıklardan da kaynaklanabileceği için kişi tüberkülozdan şüphelenmeyebilir. Ancak eğer çevrenizde biri yakın zamanda hastalığı geçirdiyse ve belirtileri kendinizde görüyorsanız mutlaka bir sağlık uzmanına görünmelisiniz.

Tüberküloza neden olan bakteri havadan yayılır. Hasta biri öksürdüğünde, hapşırdığında, gülünce bakteri teknik olarak size de bulaşabilir. Ancak bu çok da kolay değildir. Genellikle hasta biriyle beraber uzun vakit geçirmeniz gerekir. Dolayısıyla hastalık çoğunlukla aile üyeleri, yakın arkadaşlar, beraber çalışan ya da yaşayan kişiler arasında bulaşır. 

Tüberkülozun risk faktörlerine sahip olmak bu hastalığın görülme ihtimalini artıracaktır. Bulaşıcı bir tüberküloz hastasının akrabası ya da arkadaşı olmak, Hindistan, bazı Asya ülkeleri ve Afrika gibi tüberküloz oranlarının yüksek olduğu yerlerde yaşamak, tüberküloz bulaşmasının yüksek olduğu evsiz, uyuşturucu kullanıcısı, HIV enfeksiyonuna sahip gruplardan olmak, hastane, evsiz barınakları gibi yerlerde çalışmak veya yaşamak hastalığın bulaşma ihtimalini artırır.

Tüberküloz bakterisinin bulaştığı herkeste aktif tüberküloz hastalığı görülmez. Bağışıklık sisteminin zayıflamış olması aktif tüberkülozun risk faktörleri arasındadır. Bu kişilerde ayrıca tüberkülozun akciğerlerden çıkıp lenf nodüllerine ve vücudun diğer bölümlerine yayılması da daha olasıdır. Bebeklerde ve küçük çocuklarda bağışıklık sistemi henüz yeterli olgunluğa erişmemiş olabilir. Şeker hastalığı ve böbrek hastalığı gibi kronik rahatsızlıkları olanlarda bağışıklık sistemi zayıflayabilir. HIV enfeksiyonu ve AIDS hastalığı bağışıklık sistemini güçsüzleştirir. Ayrıca organ nakli yapılmış kişilerde, kemoterapi süreci devam eden kanser hastalarında, romatoid artrid ve Crohn hastalığı gibi otoimmün hastalıklar için özel tedavi almakta olan kişilerde bağışıklık sistemi normal gücünde olmadığı için tüberküloz görülme ihtimali artar.