Her yıl yaklaşık 1 milyon insan sıtmadan ölüyor. Afrika’da dünyaya gelen her beş çocuktan biri tropik hastalıklara yakalanıyor. Mikrobu taşıyan anofellerin sinek ilacıyla öldürülmesi dahil önlemler hastalığın yayılmasına set çekebilir. Başka projeler gösteriyor ki sivrisinekler sinek ağlarıyla engellenmeli veya tuzaklara çekilmeli.

Önemli başka bir önlem de ilaçlar. Ama plazmodyum (sıtma paraziti) denilen ölümcül etkili mikroplar ilaçlara gitgide daha yaygın olarak bağışıklık kazanıyor. Ying Juan Ulusal Alerji ve Enfekte Hastalıklar Enstitüsü (NIAID) araştırmacıları bu yönde bir ilerleme kaydetmiş olabilir.

Araştırmacılar, her biri, incelenen 46 ila 61 mikrop türüne karşı güçlü şekilde etki gösteren 32 maddeyi incelediler. Birçoğu, standart ilaçlara karşı dirençli olan Plasmodium falciporum mikrobu türlerini de öldürdü.

İleri sürülen ajanların bir yararı da şu: Bunlar ilaç olarak çoktandır reçete ediliyor ve insanlarda kullanımı yasal, veteriner ilacı olarak kullanımı onaylanmış. İlaçların pazarlanabilirliğine dair düzenlemeler önemli ölçüde kısaltılabilir, diye bildirdi bilim insanları.

Ajan kombinasyonları parazitleri birçok yönden vuruyor

Araştırmacılar, araştırmaları için, test robotları yardımıyla 2816 tıbbi ajanının 61 farklı sıtma türüne karşı etkilerini test etti. Yeni olan şu ki araştırmacılar, DNA analizlerine ilaveten, parazitlerin genotiplerindeki kimyasalların olası temas noktalarını da incelediler.

Böylelikle parazitleri, mikropların pek o kadar kolay yeni direnç geliştiremeyecekleri farklı şekillerde etkileyen ajan kombinasyonlarının keşfettiler. Dolayısıyla, yeni saptanan maddeler,  yeni kombinasyon tedavilerinin inatçı mikrop türlerine de etki etmesi için fırsat veriyor, diye belirtti Jing Yuan ve meslektaşları.

Hastalık yapan (patojenik) organizmaların, ilaçların ölümcül etkisinden kurtulabilmek için farklı stratejilere gereksinimi var: Bunlar, ajanların yanaşma konumunu değiştirir veya hasar görmemiş bir metabolik yoldan kaçınır. Başka türler, ilacı hızla hücrelerinden dışarı atmak için pompalar geliştirir.

Bu adaptasyonlardan hangilerinin gen mutasyonlarından sorumlu olduğu, Plasmodium falciparum’da şu ana kadar yalnızca kısmen öğrenildi. Bu da dirence dayanıklı yeni, en olası ajanlara dair araştırmayı engelledi.

Yuan ve meslektaşlarının yeni tespit ettikleri üzere, yalnızca üç gen mikropların çeşitli sıtma ajanlarına karşı direncini kontrol ediyor. Açık ki böylece parazit, yalnızca oldukça kısıtlı sayıdaki savunma stratejilerini düzenliyor, dedi araştırmacılar. Bu üç mekanizmayı alt eden tedavi kombinasyonları geliştirilirse hastalık yapan mikroplar savunmasız bırakılabilir.

Kaynak: spiegel.de