Bilinçsizce Gezinen Alzheimer Hastasıyla İlgilenme Yöntemleri

Önceden alınacak tedbirler, tetikleyiciler hakkında bilgi sahibi olmak ve buna göre planlamalar yapmak Alzheimer hastasını gezinme neticesinde oluşacak tehlikelerden koruma hususunda size yardımcı olur.

Gezinmek Alzheimer hastalığının yaygın bir belirtisidir. Her beş Alzheimer hastasının üçü hastalık esnasında bilinçsizce dolaşmaya çıkar. Alzheimer hastası bazen belli bir amaç için sokağa çıkar. Bu amaç hafızasındaki çocukluk anıları içersinde kaybolduktan sonra o dönemde sürekli olarak yaptığı bir işi gerçekleştirmek olabilir. Evde bulamadıkları bir şeyi arıyor da olabilirler. Bazen de nereye gitmek istediklerini bile bilmezler.

Alzheimer hastalığının bu sonucu hayati öneme sahiptir.  Hafıza sorunu olup da bu şekilde gezinerek evden uzaklaşan her 100 kişiden sadece dördü herhangi bir yardım almadan eve dönebiliyor. Uzmanlara göre, kaybolduklarında ilk 24 saat içinde bulunamadıkları takdirde, bu hastaların yarısı ciddi yaralanmalara, hatta ölümlere maruz kalabilir.

Alzheimer Hastalığında Gezinme Ne Zaman Olur

Bütün Alzheimer hastaları şuursuz gezinmeye çıkarak kendini tehlikeye atma riski altındadır. Ama bu gezinme nöbetlerini neyin tetiklediğinin bilinmesi yakınınızı tehlikeli durumlardan koruma konusunda size yardımcı olabilir.

Gezinme nöbetlerini tetikleyen birtakım faktörler vardır. Aşağıdaki durumlar hasta olan yakınınızda görülüyorsa gezinme nöbeti başlayacak demektir.

• Hasta huzursuz, sürekli bulunduğu mekanı adımlıyor ve tekrarlayan hareketler yapıyorsa
• Banyo ya da mutfak gibi aşina olduğu bir mekanı bulmada sorun yaşıyorsa
• Tanıdığı insanların nerde olduğunu araştırıyorsa
• Bir hobiyle uğraşıyor veya günlük işleri yapıyor gibi görünüyor, ama gerçekte bir şey yapmıyorsa
• Yeni bir çevrede kaybolmuş ya da yerleşimleri birbirine karıştırmışsa
• İşe gitmeye ya da önceden yapmak zorunda olduğu bir şeyleri yapmaya kalkışıyorsa
• Evde olduğu halde eve gitmek istiyorsa

Bazı vakalardaysa gezinme nöbetlerinin başlamak üzere olduğuna dair net bir belirti görülmeyebilir.

Gezinmeyi Önleme

Bir Alzheimer hastasını gezinmekten alıkoymanın bazı yöntemleri vardır: Hasta kesinlikle evde yalnız bırakılmamalıdır.

• Özellikle, hasta bulunduğu mekanı adımladığında ya da huzursuz göründüğünde hareket etmeye, egzersiz yapmaya, müzik dinlemeye ve film seyretmeye teşvik edilebilir.
• Hastanın açlığının ve susuzluğunun giderildiğinden ve tuvalet ihtiyacı gibi temel gereksinmelerinin karşılandığından emin olunmalıdır. Zira hasta bu ihtiyaçlarını karşılamak için de gezintiye çıkabilir.
• Çıkış kapıları, kapı tokmakları kamufle etmek gibi yöntemlerle açılmasını zorlaştıracak şekilde emniyete alınmalıdır.
• Çıkış kapılarına “DUR” ya da “GİRİLMEZ” uyarıları gibi büyük işaretler konulabilir
• Komşular ve yerel polis yetkililerine hastanın durumu hakkında bilgi verilip ihtiyaç duyulduğu anda yardım istenmesi amacıyla onlara isim ve telefon numaraları verilebilir.
• Hastanın koluna isim ve telefon yazan bilezik takılabilir.

Gezinen Bir Alzheimer Hastasının Bulunması

Yakınlarınızdan biri Alzheimer hastasıysa aşağıdaki programlar, kaybolmaları halinde onları korumak için önceden alınacak tedbirleri göstermesi bakımından faydalı olacaktır:

• Tıbbi Uyarı ve Güvenli Geri Döndürme. Gelişmiş ülkelerde bu program Alzheimer Derneği tarafından yürütülür. Hastayla ilgilenen kişi imza karşılığında bir ikaz bileziği edinir. Hasta evden ayrıldığında toplum destek ağı en yakın Alzheimer Derneği Ofisi tarafından harekete geçirilir, hastanın bulunması ve kurtarılması çalışmaları başlatılır. Hastayı bulan bir vatandaş ya da polis memuru bilezikteki telefon numaraları yardımıyla hastanın geri dönmesi için gerekli görüşmeleri yapar. İstatistikler, bu programa dahil olup kaybolan hastaların %88’inin bildirimden sadece 4 saat sonra, %99’ununsa 24 saat içinde bulunarak evlerine geri döndürüldüklerini gösterir. Türkiye’de benzer programlar için Alzheimer vakfına başvurulabilir: (http://www.alz.org.tr/)
• Uluslararası Hayat Kurtarma Projesi: Kar amacı gütmeyen bu program katılımcılarına sinyal yayan bir bilek bandı dağıtır. Alzheimer hastasıyla ilgilenen kişi bu projenin yerel yetkililerine hastanın kaybolduğunu bildirdiğinde projenin arama kurtarma timi bu bandı kullanan kişiyi arama faaliyetleri başlatacaktır. Proje grubu şu ana kadar 1500 kayıp vakası bildirildiğini, hiçbir yaralanma ve ölüm olayı yaşanmadığını, üstelik kaybolan kişilerin 30 dakikadan daha kısa bir sürede bulunduğunu bildirir.

Alzheimer hastası bir yakınınızla meşgul olmak çok zor ve yorucu bir iştir. Ama onlar için endişe etmeniz gereken son şeyse evden uzaklaşmalarıdır. Önceden planlama yapmak ya da bu kurumlara kaydolarak iş birliği yapmak, bir şekilde evden kaçmayı başaran hastanızın emniyeti hususunda kafanızın rahat olmasına yardımcı olacaktır.