Alzheimer’ın 10 işareti

1. Günlük yaşamı aksatan hafıza kaybı

Alzheimer’ın en yaygın işaretlerinden biri olan hafıza kaybı, özellikle yakın geçmişte öğrenilmiş bilgilerin unutulmasıyla ilgilidir. Bunlar arasında, önemli tarihlerin veya olayların unutulması, aynı bilginin üst üste sorulması, eskiden kendi kendilerine yaptıkları şeyler için hafızaya yardımcı şeylere (örneğin hatırlatıcı notlar veya elektronik aletler) veya aile üyelerine bel bağlanması bulunur.

Yaşa bağlı normal değişim, bazen isimleri veya randevuları unutmak, ama daha sonra onları hatırlamaktır.

2. Planlama yapmakta veya sorunları çözmede zorluklar

Bazı insanlar bir plan geliştirme ve uyma ya da sayılarla iş yapma yeteneklerinde değişiklikler yaşayabilirler. Bildikleri bir talimatı takip etmek veya aylık faturaları izlemekte sıkıntı yaşayabilirler. Konsantre olmakta zorlanabilirler ve bir şeyleri yapmaları eskisinden çok daha fazla zaman alabilir.

Yaşa bağlı normal değişim, hesap defterini denkleştirirken ara sıra hata yapmaktır.

3. Evde, işte veya boş zamanlarda bildik işleri tamamlamada zorluk

Alzheimer’lı insanlar günlük işleri tamamlamakta sık sık zorlanırlar. Bazen insanlar bildikleri bir yerde araba kullanmakta, işte bütçeyi yönetmekte veya sevdikleri bir oyunun kurallarını hatırlamakta sıkıntı yaşayabilirler.

Yaşa bağlı normal değişimse mikrodalganın ayarını yapmak veya bir televizyon programını kaydetmek için ara sıra yardıma ihtiyaç duymaktır.

4. Zamanı veya yeri karıştırmak

Alzheimer’lı insanlar tarihlerin, mevsimlerin ve zamanın geçişinin izini kaybedebilirler. Eğer bir şeyler hemen gerçekleşmiyorsa onları anlamakta zorlanabilirler. Bazen nerede olduklarını veya oraya nasıl geldiklerini unutabilirler.

Yaşa bağlı normal değişim, haftanın hangi günü olduğunu karıştırmak ama daha sonra bulmaktır.

5. Görsel imgeleri ve uzamsal ilişkileri anlamada zorluk

Bazı insanlar için görme sorunları Alzheimer işaretidir. Okumakta, uzaklığı kestirmede ve renk veya karşıtlığı belirlemede zorluk yaşayabilirler. Bir aynanın önünden geçip odada başka birinin olduğunu düşünebilirler. Aynadaki şahsın kendileri olduğunu anlamayabilirler.

Yaşa bağlı normal değişimdeyse katarakta bağlı görme değişiklikleri yaşanır.

6. Konuşurken veya yazarken kelimelerle yeni sorunlar

Alzheimer’lı insanlar bir konuşmayı takip etmede veya katılmada sıkıntı yaşayabilirler. Bir konuşmanın ortasında durabilir ve nasıl devam edeceklerini bilemeyebilir ya da kendilerini tekrar edebilirler. Kelime dağarcığıyla boğuşabilir, doğru kelimeyi bulmada sıkıntı yaşayabilir veya eşyalara yanlış isimler verebilir, mesela “kol saati”ne “el zaman” diyebilirler.

Yaşa bağlı normal değişimdeyse ara sıra doğru kelimeyi bulmakta sorun yaşanır.

7. Eşyaları yanlış yerlere koymak ve adımların geriye doğru izini sürme yeteneğini kaybetmek

Alzheimer hastalığı olan bir insan eşyaları garip yerlere koyabilir. Eşyaları kaybedebilir ve onları geri bulmak için adımlarının izlerini geriye doğru takip edemez. Bazen başkalarını hırsızlıkla suçlayabilir ki zaman içinde bu daha sık yaşanır.

Yaşa bağlı normal değişim, zaman zaman eşyaları, mesela gözlük ya da uzaktan kumandayı yanlış yerlere koymaktır.

8. Azalmış veya zayıf muhakeme

Alzheimer’lı insanlar muhakeme veya karar vermede değişiklikler yaşayabilirler. Örneğin, parayla uğraşırken muhakemeleri zayıflayabilir ve telefonla pazarlama yapan kişilere büyük meblağlar kaptırabilirler. Giyimlerine veya kendilerini temiz tutmaya daha az dikkat ederler.

Yaşa bağlı normal değişimse arada sırada kötü kararlar vermektir.

9. İşten veya sosyal faaliyetlerden kendini çekmek

Alzheimer’lı bir insan hobilerinden, sosyal aktivitelerden, iş projelerinden veya spordan kendini uzaklaştırmaya başlayabilir. Tuttukları takımı takip etmede veya sevdikleri bir hobiyi nasıl tamamlayacaklarını hatırlamakta zorlanabilirler. Yaşadıkları değişiklikler nedeniyle sosyalleşmekten kaçınıyor olabilirler.

Yaşa bağlı normal değişim işten, ailesel ve sosyal yükümlülüklerden bazen bıkmaktır.

10. Ruh halinde ve kişilikte değişiklikler

Alzheimer’lı insanların ruh halleri ve kişilikleri değişebilir. Akılları karışabilir, şüpheci, bunalımlı, korkulu veya endişeli olabilirler. Evde, işte, arkadaşlarla veya rahat alanlarının dışındaki yerlerde kolayca sinirleri altüst olabilir.

Tipik yaşa bağlı değişim, bir şeyleri yapmak için oldukça özel yollar geliştirmek ve rutin aksadığında rahatsız olmaktır.