Çocuklarda Gastroenterit

Akut gastroenterit, bebeklerde ve çocuklarda çok yaygın bir sorundur ve genelde rotavirüs gibi bir mide virüsü tarafından veya gıda zehirlenmesi yüzünden meydana gelir. Belirtileri arasında ateş, mide ağrısı, kusma ve ishal vardır. Kusma genelde sadece iki veya üç gün sürmesine rağmen, ishalin tamamen geçmesi bir veya iki haftayı bulabilir. 

Gastroenteriti tedavi edecek hiçbir çare veya ilaç yoktur, ama hastalık boyunca çocuğunuza yardımcı olması için yapılabilecek birçok şey var.

İshal veya kusmadan kaynaklanan temel sorun, çocuğunuzu susuz kalmasıdır. Sıvı kaybının ilk işareti çocuğunuzun daha az idrara çıkması olacaktır (çocuğunuzun her altı ila sekiz saatte bir idrara çıkması gerekir). Ağız kuruluğu, ağlarken gözyaşı dökememe, çökmüş gözler, kilo kaybı ve azalan hareketlilik veya artan hassasiyet diğer işaretler olabilir. Çocuğunuzun ishali ve kusması sürüyor, ama halen düzenli olarak idrara çıkıyorsa ve ağzı nemliyse, o zaman susuz kalma tehlikesi çok azdır.

Gastroenterit İçin Sıvılar

Aromalı veya aromasız ağızdan alınan rehidrasyon (vücudun yeniden sıvı kazanımı) karışımları, ishal ve kusması olan çocuklara iyi gelen sıvılardır. Sıvılar, çocuğun ihtiyacı olan suyu, şekeri ve tuzu doğru miktarlarda içerir.

Gazlı içecekler ya da meyve suları gibi diğer seçeneklerde çok fazla şeker olduğundan ishali daha da kötüleştirebilir. Ayrıca sadece saf su, çay veya tavuk suyu da içirmeyin.

Elma suyu, armut suyu gibi yüksek sorbital içerikli meyve sularından özellikle uzak durulmalıdır, çünkü onlar da ishali kötüleştirebilirler. Beyaz üzüm suyu, eğer çocuğunuz ağızdan alınan rehidrasyon solüsyonunu içemiyorsa daha iyi bir alternatif olacaktır. 

İshalin Tedavisi

Eğer çocuğunuzun ishali varsa ve kusmuyorsa veya sadece birkaç kere kusmuşsa o zaman her zamanki beslenmesine (emzirme veya bebek maması için de) devam edebilirsiniz, ama sıvı kaybını önlemek için her defasında fazladan bir bardak sıvı içirin. Çocuğunuz normalde olduğu gibi yediği her şeyi hazmedemese bile, düzenli beslenmesine devam ederek iyileşmesi için ihtiyacı olan besinleri alabilir.

Eğer çocuğunuz ilk gün bir şey yemek istemezse, o zaman bol sıvıyla birlikte genel olarak yatıştırıcı bir diyet (muz, pirinç lapası, elma püresi ve yağsız tost) deneyebilirsiniz ve sonra hazmedebildiği kadar beslenmesine eklemeler yapabilirsiniz.

Eğer çocuğunuzun ishali sürüyorsa, seyrek görülse de geçici bir laktaz yetmezliği yaşıyor olabilir ve bu yüzden süt ürünlerini hazmedemeyebilir. Çocuğunuzun ishali süt ürünleri yedikten sonra daha da kötüleşiyorsa, birkaç hafta için soya sütü içirmeyi deneyebilirsiniz. 

Kusmanın Tedavisi

Çocuğunuzun kusması kesilmiyorsa ve hiçbir şey buna engel olamıyorsa sıvı kaybı işaretlerini(daha az idrara çıkma, ağız kuruluğu, gözyaşı azalması ve çökmüş gözler) gösterip göstermediğini kontrol edin. Eğer susuz kalmamışsa, o zaman bir saat kadar bir şeyler içirmeye çalışmayın ve sonra aşağıda tarif edildiği şekilde yavaş yavaş ona yeniden sıvı vermeye başlayın. En sık rastlanan hata; susuz bir çocuğa çok kısa bir zamanda çok fazla şey içirmektir ki bu durum çocuğun kusmaya devam etmesine neden olur.

Uzmanlar, ağızdan alınan rehidrasyon karışımını her beş ila on dakikada bir, çok küçük miktarda (1-3 çay kaşığıyla veya damlalıkla) vermenizi öneriyorlar. Bu şekilde mideleri bozulmuş olmasına rağmen sürekli kusan çoğu çocuk, kusmasına engel olabilir ve böylece çocuklar bir veya iki saat içinde biraz daha fazla sıvı tüketebilirler, bu sayede de vücutlarının susuz kalması önlenebilir.  

Çocuğunuz bir defada birkaç çay kaşığı sıvıyı birkaç saat kusmadan alabilir duruma geldiğinde, sıvı miktarını her beş ila on dakikada bir 2-3 çorba kaşığına çıkarabilirsiniz ve birkaç saat boyunca kusmasına engel olduktan sonra artık her defasında yarım bardak içebilir duruma gelir.

Kusması düzelene kadar ağızdan alınan rehidrasyon karışımını küçük miktarlarda vermeye ve sonra her ishali veya kusması olduğunda biraz daha fazla sıvıyla birlikte her zamanki beslenmesine devam etmelisiniz.

Önemli Hatırlatmalar

• Sabırlı olun: Gastroenterit, kendi kendine geçene kadar bir veya iki hafta sürebilen yaygın bir hastalıktır.
• 12-24 saatten fazla sadece Pedialit vermeyin.
• İlaçlardan kaçının: İshal ve kusma ilaçlarının çocuklarda belirtileri düzelttiği ispatlanamamıştır, hatta ilaçlar durumu daha da kötüleştirebilir.
• Eğer çocuğunuz susuz kalmışsa (azalan idrara çıkma, ağız kuruluğu, ağlarken gözyaşı dökememe, çökmüş gözler ve azalan hareketlilik veya artan hassasiyet), kusması kanlıysa, ishali iki haftada düzelmemişse veya ishalinde kan veya cerahat varsa derhal çocuk doktorunuzu arayın. Ayrıca çocuğunuzda kusmayla birlikte yüksek ateş, ciddi baş ağrısı veya mide ağrısı varsa da doktorunuzu arayın.