• İçindekiler
• Nedir
• Türleri
• Etkileri
• Merak Edilenler

Nedir

Diş Telleri ve Tutucular

Dişleriniz çarpıksa ve/veya hizalı değilse (alt dişleriniz veya üst dişleriniz daha öndeyse) düzeltilmesine yardımcı olabilecek, diş telleri ve tutucularını da kapsayan bir dizi tedavi vardır.

Diş hekiminizden sizi bir ortodontiste, yani dişlerdeki bozuklukları düzeltme alanında uzmanlaşmış bir diş hekimine yönlendirmesini isteyin.

Ortodontist size sağlığınız hakkında sorular soracak, klinik muayenenizi yapacak, dişlerinizin görünümüne dair fikir edinecektir. Ayrıca yüzünüzün ve dişlerinizin fotoğraflarını çekecek, ağız ve başınızın röntgen filmlerinin çekilmesini isteyecektir. Toplanan bilgilerin analiz edilmesi sonucunda, uygun bir tedavi planı yapılacaktır.

Bazı durumlarda, yalnızca çıkarılabilir bir tutucuya ihtiyaç duyulur. Özellikle üst veya alt dişlerin aşırı derecede önde olması gibi nadir durumlarda ise, cerrahi müdahale gerekebilir. Bununla beraber, birçok durumda diş tellerine ihtiyaç duyulacaktır.

Türleri

Diş teli tipleri nelerdir?

Sizin için doğru çözümün diş telleri olduğuna karar verilirse, ortodontistiniz ihtiyaçlarınıza özgü bir araç tavsiye edecektir. Diş telleri bantlardan, tellerden ve diğer sabit ya da çıkarılabilir düzeltici araçlardan oluşabilir.

Etkileri

Diş telleri nasıl etki eder?

Diş tellerinin tamamı, dişleri belirli bir yöne doğru yavaşça hareket ettirmek için bir süre sürekli basınç uygular. Dişlerin hareketi sırasında basınç uygulandıkça, dişlerin şekli değişir.

Diş telleri aşağıdaki parçalardan oluşur:

• Braketler, özel bir diş yapıştırıcısıyla, her dişin ön tarafına doğrudan yapıştırılan veya ortodonti bantlarına takılan küçük karelerdir. Dişleri hareket ettiren kavisli telleri tutan braketler, tutacak işlevi görür. Paslanmaz çelik ve genellikle daha az farkedildiği için tercih edilen diş renginde seramik veya plastik gibi çeşitli braket türleri vardır. Braketler, görünmelerini engellemek üzere bazen dişlerin arkalarına sabitlenirler.
• Ortodonti bantları, diş yapıştırıcıları ya da dolgu maddeleriyle dişe sabitlenirler. Paslanmaz çelik, şeffaf veya diş rengindeki materyallerden yapılmışlardır. Bu bantlar, braketler için bir sabitleme noktası sağlamak üzere dişlerin etrafına sarılırlar. Şeffaf veya diş rengindeki bantlar, görünüşleri itibariyle daha çekici seçeneklerdir ancak çelikten daha pahalıdırlar. Bütün hastalarda bant kullanılmaz. Bazı kişilerde bantlar olmaksızın yalnızca braketler kullanılır.
• Ara parçaları, ortodonti şeritlerinin yerleştirilmesinden önce, küçük bir boşluk yaratmak üzere dişlerin arasına takılan ayırıcılardır.
• Kavisli teller braketlere sabitlenerek, dişlerin hareketlerine rehberlik ederler. Bunlar metalden yapılabilir ya da şeffaf veya diş renginde olabilir.
• Bağlayıcılar, kavisli teli braketlere bağlayan kauçuk halkalar veya ince tellerdir. Şeffaf, metal veya renkli olabilirler.
• Son dişin üzerindeki bantta bulunan bukkal tüp, kavisli telin ucunu yerine sabitler.
• Ligatür adı verilen küçük esnek kauçuk bantlar, kavisli telleri braketlere tutturur.
• Yaylar, Dişleri itmek veya çekmek ya da dişler arasındaki boşlukları açmak veya kapamak üzere, kavisli teller üzerindeki braketler arasına koyulabilir.
• Kafa bandı tüpleri, kafa bandının yüz arkını yerinde tutmalarını sağlamak için, üst dişlerdeki iki banda uygulanabilir. (Aşağıda açıklandığı şekilde, kafa bandı, ortodontistlerin dişlerdeki düzensizlikleri düzeltmeye yardımcı olması için kullandıkları başka bir araçtır.)
• Esnek veya kauçuk bantlar, braketlerdeki kancalara sabitlenir ve çeşitli yöntemlerle üst ve alt dişler arasına takılır. Bu bantlar, dişlerin mükemmel bir şekilde hizalanmasını sağlamak üzere, üst dişleri alt dişlere doğru hareket ettirmek için basınç uygularlar.
• Yüz yayı başlığı, ısırma uyumsuzluklarını düzeltmek ve aynı zamanda sıkışık dişlere yer açmak için kullanılır. Bu bant, üst azı dişleri geriye doğru hareket ettirmek üzere uygulanan telli bir araçtır. Yüz yayı, iki parçadan oluşur. Biri, ağzın gerisine doğru uzanarak bukkal tüplere sabitlenen at nalı şeklindeki iç parçadır ve metalden yapılmıştır. İkincisi ise, yüzün dışına doğru uzanarak bir kafa bandı şeridine bağlanan dış parçadır.

Geleneksel diş tellerinden daha küçük olan yeni “mini diş telleri” de bir seçenek olabilir. Ortodontistiniz size diş teli türlerinden bahsederek, hangisinin durumunuza daha uygun bir seçenek olabileceğine karar verecektir.

Merak Edilenler

Diş tellerini ne zamana kadar takmam gerekiyor?

Diş telleri için gereken süre; problemin ne kadar ciddi olduğuna, bulunan boşluğa, dişlerin ilerlemesi gereken mesafeye, dişlerin, diş etlerinin ve destekleyen kemiğin sağlığına ve hastanın talimatlara ne kadar uyduğuna bağlı olarak kişiden kişiye değişir. Bununla beraber, diş telleri takıldıktan sonra ortalama olarak 1 ila 3 yıl süreyle yerinde kalır. Birçok hasta, diş telleri çıkarıldıktan sonra, ilk 6 ay boyunca sürekli, bunu izleyen birkaç yıl boyunca ise yalnızca uyurken bir tutucu takacaktır.

Tedavi esnasında ortodontistle ne sıklıkta görüşmem gerekecektir?

Ortodontiniz, diş tellerinin dişlerinize sabit basınç uyguladığından emin olmak için, sizinle ortalama ayda bir görüşecektir. Bu görüşmelerde, dişlerinize daha fazla gerginlik ve basınç uygulamak üzere diş tellerinizin tellerini, yaylarını veya kauçuk bantlarını ayarlayacaktır. Bazı durumlarda dişleri düzeltmek veya çeneyi kaydırmak üzere teller tek başına yeterli olmaz. Bu durumda, akşamları veya gece boyunca kafa bandı gibi harici bir araç kullanmanız gerekilebilir.

Diş telleri acı çekmeme neden olacak mı?

Ortodontistinizin diş tellerinize yapacağı bazı ayarlar, bu tellerin ağzınızı acıtmasına veya sizi rahatsız etmesine yol açabilir. Gerektiğinde Motrin veya Tyllehot gibi reçetesiz ağrı kesiciler, ağrıyı geçirmeye yardımcı olabilir. Diş tellerinize yapılan ayarlar, her defasında size acı veriyorsa, ortodontistinizle bu konuyu konuşun, çünkü daha farklı ayar yapması mümkün olabilir.

Yaş, diş tellerinin başarısını etkiler mi?

Dişleri, diş telleriyle hareket ettirmek üzere kullanılan mekanik süreç, her yaşta aynıdır. Dolayısıyla, ortodonti tedavileri hem çocuklarda hem de görünümlerini ve dişlerinin duruşunu düzeltmek isteyen yetişkinlerde aynı ölçüde fayda sağlar. Yetişkinler ile çocuklar üzerinde uygulanan tedaviler arasındaki başlıca fark, kemikleri artık büyümeyen yetişkinlerde, belirli düzeltmelerin diş tellerinden fazlasını gerektirebilmesi ve tedavilerin daha uzun sürebilmesidir.

Diş teli kullanırken spor yapmaya devam edebilir miyim?

Diş teli kullanıyorsanız, istediğiniz sporu yapmaya devam edebilirsiniz. Yalnız, spor yaparken ağzınıza darbe alma olasılığı olduğu için, özel olarak tasarlanan bir ağız koruyucu takmanız gerekebilir. Dayanıklı plastikten yapılan bu ağız koruyucular, diş tellerinizin üzerine rahatça uyacak şekilde tasarlandığı için ağzınızdaki yumuşak dokuları koruyacaktır.

Diş telleri çıkarıldıktan sonra ne yapılacaktır?

Diş telleriniz çıkarıldıktan sonra dişleriniz tamamen temizlenecektir. Ortodontistiniz diş tellerinin dişlerinizi düzeltip düzeltmediğini ve 20 yaş dişi gelişip gelişmediğini görmek üzere tekrar röntgen filmi çektirmek isteyebilir. Eğer 20 yaş dişleriniz çıkmaya başlamışsa, yeni düzeltilen dişlerinizin konumunu değiştirmesini önlemek için, 20 yaş dişlerinin çekilmesi gerekebilir.

Ortodontistiniz, diş telleriniz çıkarıldıktan sonra, bir tutucu takacaktır. Tutucu, dişlerin yeni konumunu korumasına yardımcı olan özel uyarlanmış, çıkarılabilir bir araçtır. Bunlar aynı zamanda hafif ortodonti problemlerini tedavi etmek üzere de kullanılabilir. Tutucu kullanımı, diş teli sonrası bakımının önemli bir parçasıdır. Genel olarak kauçuktan veya şeffaf plastikten ve dişlerin dış yüzeyini kaplayan metal tellerden yapılan tutucuların ilk 6 boyunca sürekli, sonrasında ise yalnızca uyku esnasında takılması gerekir. Diş tutucu takma süresi hastadan hastaya değişir. Diş telleri dişleri başarıyla düzeltmiş olsa bile kemikler, diş etleri ve kaslar değişime uyum sağlayana kadar, dişler yeni konumlarına tamamen yerleşmiş sayılmazlar. Bu yüzden, teller çıkarıldıktan sonra tutucuya ihtiyaç duyulur. Ayrıca uzun bir süre geçtikten sonra dişler yerinden oynama eğilimi gösterir.