Nedir

Dishidroz

Veziküler egzama, el ve ayak egzaması, ev kadını egzaması, dishidrotik egzama veya pomfoliks diye de bilinen dishidroz avuç içinizde, ayak tabanınızda veya her ikisinde birden içi sıvı dolu küçük kabarcıkların (veziküller) oluştuğu bir cilt hastalığıdır.

Dishidrozda olaşan kabarcıklar yaklaşık üç hafta sürerler ve şiddetli kaşıntıya neden olurlar. Kabarcık bir kez kuruduğu vakit, çatlaklar ve oluklar oluşur, bunlar ağrılı olabilir.

Dishidroz tedavisi lokal kremler, nemli kompresler ve görünümü iyileştirmek ve belirtileri hafifletmek için ultraviyole ışık terapisiyle yapılabilir.

 

Belirtileri

Belirtiler

Dishidrozda, hastalık kapmış olan cilt iltihaplanır (dermatit). Bunun bir sonucu olarak deri hücreleri arasındaki birleşme yerleri açılır ve bu boşluk sıvıyla dolar. Doktorlar bu sürece kauçuklaşma derler, çünkü deri bu içi sıvı dolu birçok boşlukla birlikte kauçuk gibi görünmeye başlar.

Dishidrozun belirtileri şunlardır:

  • İçi sıvı dolu kabarcıklara dönüşüveren küçük, kaşıntılı isilikler (veziküller)
  • Şiddetli kaşınma
  • El ve ayak parmaklarında çatlaklar ve yarıklar
  • Özellikle büyük kabarcıklarda ağrı

İçi sıvı dolu küçük kabarcıklar en yaygın olarak avuç içinde veya el parmaklarında meydana gelir. Bunlar ayrıca ayak tabanında ve parmaklarında da çıkabilir. Kabarcıklar genellikle üç hafta kadar sürer. 

Doktora gitme vakti
Elinizde ve ayağınızda kendiliğinden geçmeyen cilt tahrişi varsa doktorunuzu arayınız. Ayrıca size dishidroz teşhisi konmuşsa ve ateş, ağrı ve tahriş olan ciltte iltihaplanma gibi enfeksiyon belirtileri gösteriyorsanız da doktorunuzu aramalısınız.

 

Sebepleri

Sebepler

Dishidrozun sebebi bilinmemektedir. Bununla birlikte atopik dermatit ile astım, saman nezlesi (alerjik rinit) gibi benzeri cilt bozukluklarıyla ilişkili olabilir. Alerjisi olan insanlarda kabarcıklar mevsime bağlı olarak çıkabilir.

 

Risk Faktörleri

Risk Faktörleri

Dishidrozun risk faktörleri şunlardır:

  • Kadın olmak, kadınlarda daha fazla dishidroz vakası görülmektedir.
  • Stres, dishidroz stres vakitlerinde daha yaygındır.
  • Krom, kobalt ve nikel gibi metal tuzlarına genellikle mekanik çalışma veya çimento yoluyla maruz kalma.
  • Saman nezlesi gibi mevsimsel alerjileri olma.
  • Cildinizin sık sık suya ve diğer ıslak maddelere maruz kalması

 

Komplikasyonları

Komplikasyonlar

Birçok insan için dishidroz kaşıntısı sadece tatsız bir durumdur. Ne var ki kimilerinde ağrı ve kaşınma onların ellerini kullanamayacağı ölçüdedir. Bazı vakalarda kauçuk benzeri, açık yerleri olan deri veya yoğun kaşınma yüzünden cilt hasarı (mesela derinin kalınlaşması) veya bakteriyel enfeksiyon meydana gelebilir. Bu durum tedaviyi uzatır ve zorlaştırır.

 

Muayenesi

Randevunuza Hazırlanmak

Muhtemelen ilk yapacağınız şey aile doktorunuzu veya normal bir pratisyen doktora gitmek olacaktır. Doktor sizi bir dermatologa yönlendirebilir. İşte randevunuza hazırlanmanıza yardımcı olacak ve doktordan ne bekleyebileceğinizi gösteren kimi bilgiler.

Ne yapabilirsiniz

  • Yaşadığınız tüm belirtileri yazınız, randevu konunuzla alakalı görünmeyen belirtileri de dahil ediniz.
  • Önemli kişisel bilgileri not edin, hayatınızdaki önemli stresli olayları veya son zamanlardaki  büyük değişimleri de katın.
  • Vitaminler ve takviye  ilaçlar dahil olmak üzere kullandığınız bütün ilaçların bir listesini çıkarın.
  • Doktorunuza soracağınız soruları not edin .

Doktorunuzdan ne beklemeli
Doktorunuz büyük ihtimalle size bir dizi soru soracaktır.

  • Belirtiler ilk defa ne zaman ortaya çıktı?
  • Belirtileriniz sürekli mi yoksa arada bir mi ortaya çıkıyor?
  • Belirtileriniz ne kadar şiddetli?
  • Belirtileriniz iyileştirir görünen bir şey var mı?
  • Belirtileriniz kötüleştirir görünen bir şey var mı?

Bu sırada yapabilecekleriniz
Doktorunuzun randevusuna kadar kaşıntıyı kontrol altına almak için antihistaminler alabilirsiniz. Ayrıca soğuk ve nemli kompres belirtilerinizi hafifletebilir.

 

Testleri

Testler ve Teşhis

Birçok vakada doktor dishidrozu fiziksel bir muayene ile teşhis eder.

Bazen teşhisi doğrulamak veya başka bir sebep ihtimalini elemek için bir cilt biyopsisi gerekir. Biyopside doktorunuz hastalıklı deriden küçük bir numune alır. Bu numune dishidroz teşhisini doğrulamak için bir mikroskop altında incelenir.

Doktorunuz ayrıca bir mantar enfeksiyonu gibi diğer olası sebepleri elemek için KOH denilen bir test tavsiye edebilir.  KOH için camdan yapılmış kaygan bir aletle ölü deri hücreleri toplamak için cildinizi sıyırır.  Deri hücreleri potasyum hidroksitle (KOH) karıştırılır ve mantar enfeksiyonu var mı diye mikroskop altında incelenir. 

Dishidroza bir alerjinin neden olduğundan şüphelenilirse, olası nedeni bulmak için bir yama testi (aşırı hassasiyet temas alerji testi) uygulanır.  Yama testi sırasında alerji yapması olası maddeler yamaya konur ve yama bundan sonra reaksiyon var mı diye cilde yapıştırılır.

 

Tedavisi

Tedaviler ve İlaçlar

Dishidroz için bir tedavi planı şunları içerebilir: 

  • Kortikosteroit kremleri veya yağları. Doktorunuz kabarcıkların kaybolmasını hızlandırmak ve kabarcıklar kaybolduktan sonra ortaya çıkan çatlak ve yarıkların iyileşmesini hızlandırmak için yüksek etkili kortikosteroit lokal kremler tavsiye edebilir. Şiddetli vakalarda doktorunuz oral steroit reçete edebilir.
  • Kompresler. Soğuk ve ıslak kompres kaşınmayı azaltır, topik kremlerin etkisini artırarak kabarcıkları azaltır.
  • Antihistaminler. Doktorunuz kaşıntının hafifletilmesine yardımcı olması için anti prutitikler veya antihistaminler denilen ilaçlar reçete edebilir.

Bu tedavi etkili olmazsa doktorunuz psoralen plus ultraviyole A (PUVA) denilen özel bir tür ultraviyole terapisi tavsiye edebilir. Bu tedavi ultraviyole ışığa maruz bırakma (fototerapi) ile teninizin ultraviyole ışıklarını daha kolay almasını sağlayan ilaçları (psoralenler) birlikte kullanır. Dar bant ultraviyole B denilen daha da yeni bir ultarviyole B ışığı terapisi ise başka insanlarda işe yarayabilmektedir.

Diğer tedavi seçeneklerinin işe yaramadığı durumlarda bağışıklık baskılayıcı yağlar kullanılabilir. Fakat bu ilaçlar bağışıklık sistemini bastırdığı için cilt enfeksiyon riski artar.

Dishidroz tedavi edilse de yaygın olarak nüksetmektedir.

Yeni bir seçenek
Bazı doktorlar şiddetli dishidroz vakalarının tedavisinde botolinum toksin (Botoks) enjeksiyonlarını tavsiye edebilmektedir. Ne var ki kıyasen yeni olan bu tedavi seçeneği henüz hekimlerden yaygın kabul görmemiştir.

 

Yaşam Tarzı

Hayat Tarzı ve Ev Tedavileri

Dishidrozunuz varsa şu aşağıdaki kendi kendinize yapabileceğiniz bakım seçeneklerinin faydası olabilir: 

  • Deri tahrişini kaşımamaya çalışın.
  • Cildinizi daha az suya maruz bırakın.
  • Ellerinizi yıkadıktan sonra bir el kremiyle nemlendirin.
  • Ellerinizi tahriş edici maddelerden, örneğin parfümlü losyonlardan ve bulaşık macunlarından koruyun.

 

Önleme

Önlem

Dishidrozun nedeni genellikle bilinmediği için, bunu önlemenin kanıtlanmış bir yolu yoktur. Ne var ki stresi yönetmek ve krom, nikel gibi metal tuzlarına maruz kalmaktan kaçınmak dishidrozun önlenmesine yardımcı olabilir.