• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Sebepleri
• Teşhisi
• Tedavisi

Nedir

Döndürücü Manşet Bozuklukları

Döndürücü (rotator) manşet omuzdaki bir grup sert, esnek lifler (tendonlar) ve kaslardır. Omuzdaki doku tahriş olur veya hasar görürse döndürücü manşet bozuklukları meydana gelir. Döndürücü manşet bozuklukları şunlardır:

• Tendonların (tendonit) veya bir bursanın (bursit) iltihaplanması. Omuzda bir bursan, tendonlar ile kemikler arasında yastık görevi gören küçük, içi sıvı dolu bir kesedir. 
• Sıkışma, bu kondisyonda bir tendon sıkışarak kemiğe sürtünür.
• Tendonlarda kalsiyum birikmesi, kalsifik tendinit denilen bu rahatsızlık ağrılıdır.
• Döndürücü manşet tendonlarının kısmi veya tümden yırtılması bakınız

Omuz nasıl çalışır ve döndürücü manşet ne yapar?

Omuz üç ana kemikten oluşur: üst kol kemiği (humerus), köprücük kemiği (klavikül) ve kürek kemiği (skapula). Kemikler kaslar, tendonlar ve bağ dokularla birbirine bağlanır. Döndürücü manşet üst kol kemiğini omuz oyuğunda tutar ve kolunuzu kaldırmanızı ve bükmenizi sağlar.

Omuz bir top ve topun geçtiği bir oyuktan oluşan bir eklemdir. Kolun üst kemiğinin ucundaki kemik, kürek kemiğindeki oyuğun içine geçer. Oyuk fazla derin değildir, bu durum kolunuzla çok çeşitli hareketler yapabilmenizi sağlar. Fakat bu aynı zamanda kemiğin yerinde tutulması için döndürücü manşet tendonlarının ve kaslarının sıkı çalışması anlamına gelir. Sonuç olarak yaralanmaları, yorulmaları ve yırtılmaları kolaydır.

Belirtileri

Belirtiler

Döndürücü manşet bozukluklarının belirtileri omuzda ağrı ve kuvvetsizliktir. Genellikle ağrı üst kolun ve omzun bir tarafında veya ön tarafındadır. Bu bozukluk saçlarını taramak, tişört giymek veya bir şeye uzanmak gibi günlük işleri bile imkansız hale getirebilir.  Geceleri ağrınız olabilir, uyumakta zorlanabilirsiniz.

Sebepleri

Sebepler

Birçok döndürücü manşet bozukluğu bir dizi faktörün bileşimiyle ortaya çıkar:

• Normal yorulma ve yırtılma. Omzunuzu yıllarca kullanmanız yavaş yavaş döndürücü manşete hasar verir. Yaşlandıkça gündelik faaliyetleriniz döndürücü manşette tendonların incelmesi, yıpranması, kan akışını azalması gibi değişikliklere neden olur.
• Aşırı kullanma. Tenis, yüzme veya ev boyama gibi kolunuzu baş aşırı kullanmak zorunda kaldığınız faaliyetler döndürücü manşet bozukluklarına yol açabilir. Uzun süre boyunca yapılan normal hareketler bile döndürücü manşeti yorup yaralayabilir.

Hem normal yıpranmayla yırtılma hem de aşırı kullanma bir tendonun kemiğe sürtünmesi anlamına gelen omuz sıkışmasına neden olabilir. Bu hasar tendona zarar verir ve onun kanamasına ve iltihaplanmasına sebep olur. Zaman içinde tendondaki hasar birikir ve tendon yaralanmalara açık hale gelir.

Sağlıklı bir döndürücü manşet tendonunu yırtmak için normalde çok büyük bir kuvvet uygulamanız gerekir.  Fakat spor yaparken, bir kazada veya sert düşmede böyle bir şey meydana gelebilir. Yaşlı insanlarda veya hali hazırda omzunda sakatlık olan bir insanda bir bavulu kaldırmak gibi basit bir hareket bile döndürücü manşetin yırtılmasına neden olabilir. 

Teşhisi

Teşhis

Doktor döndürücü manşet bozukluğunu teşhis etmek için geçmişte herhangi bir sakatlanma veya omuz ağrısı yaşayıp yaşamadığınızı sorar. Ayrıca omzun nasıl çalıştığını görmek ve ağrılı alanları veya ağrılı hareketleri bulmak için fiziksel muayene yaparlar. Kolunuzu belli şekillerde hareket ettirmek doktorunuzun döndürücü manşet bozukluğu olup olmadığınızı anlamasına yardımcı olur.

Omzun kemiklerini kontrol etmek için röntgen çekilebilirsiniz. Teşhis hala kesin değilse, sizden MR veya ültrason gibi bir görüntüleme testi istenebilir.

Tedavisi

Tedavi

Döndürücü manşetin tedavi edilmesi gerekir. Tedavi edilmezse omuz zayıflar ve kolunuzu kaldıramayabilirsiniz.

Birçok döndürücü manşet bozukluğunda doktor şu adımları tavsiye eder:

• Omzunuzu dinlendirin. Kolunuzu kullanın, ama dikkat edin. Omzunuzu bir askıyla sabitlemeyin. Askı eklemin katılaşmasına (donmuş omuz) neden olabilir.
• Omzunuza sıcak veya soğuk kompres yapın, hangisi daha iyi geliyorsa.
• Ağrıyı dindirmek, şiş ve iltihabı azaltmak için iltihap kurutucu ilaçlar kullanın. Aspirin, ibuprofen (örneğin Advil) ve naproxen (örneğin Aleve) bu tür ilaçlardandır. Ya da acetaminophen (örneğin Tylenol) deneyin. Bu ilaç ağrıyı dindirebilir, fakat şişi ve iltihabı azaltmaz.
• Sizi rahatsız eden duruş ve eylemlerden (bir şey kaldırmak veya kolunuzu baş aşırı yükseltmek gibi) kaçının. Omzunuzu acıtan eylemlerden kaçının.

Doktorunuz ayrıca fizik terapi tavsiye edebilir. Fizik terapi ağrıyı azaltabilir, omzunuzun daha esnek ve güçlü olmasına yardım edebilir. Fizik terapide omzunuzu güçlendirecek ve esnetecek egzersizler öğrenirsiniz. Egzersizleri öğrendikten sonra, onları evde de yapabilirsiniz.

Tedaviye işe yaraması için zaman tanımak gerekir. İyi sonuçlar almak için iki hafta ve belki aylar beklemeniz gerekebilir.

Diğer tedaviler işe yaramazsa doktorunuz omzunuza steroit iğneler vurabilir. İğneler büyük ihtimalle döndürücü manşet bozukluklarını tedavi etmez. Ancak ağrıyı ve iltihaplanmayı azaltır, böylece omzunuzu güçlendirecek egzersizleri rahatça yapabilirsiniz. İğneler ayrıca doktorunuza omuz ağrınızın döndürücü manşetten kaynaklanıp kaynaklanmadığını tespit etmede yardımcı olur.  Döndürücü manşet yakınlarına yapılan bir steroit iğne ağrınızı dindiriyorsa, ağrı daha sonradan tekrar gelse bile, bu ağrıya başka bir omuz probleminin değil döndürücü manşet bozukluğunun sebep olduğu anlamına gelir.

Birçok döndürücü manşet bozukluğu için ameliyata ihtiyaç yoktur. Fakat döndürücü manşet tendonu yırtılmışsa veya aylarca tedavi hala işe yaramamışsa doktorunuz ameliyat önerebilir.

• Eğer gençseniz ve döndürücü manşetiniz çok iyi durumda değilse ameliyat iyi bir seçim olabilir. Tendonlarınız zayıflamış ve yıpranmışsa ameliyat da işe yaramayabilir.
• Ameliyat fizik terapinin yerini dolduramaz. Ameliyattan sonra bile tam iyileşme için fizik terapiye aylarca devam edebilirsiniz.