Ergenleri birçok farklı nedenle bağımlı hale gelebilirler. Bu nedenler arasında ergenlikle ilgili dönemsel kimlik sorunları ve kendi bireysel kimlik sorunları vardır. Yanı sıra aile içi iletişim dinamikleri, kendisini sosyal anlamda nasıl nitelendirdiği, cinsel kimlik gelişimindeki handikaplar, keza akademik kimlik gelişimindeki handikaplar bu nedenler arasında sayılabilir.

Bir ergenin maddeye yönelmesinin ana nedeni, çatışmalarından duyduğu huzursuzluktur. Kişi bu huzursuzluğu dindirmek için haz verecek şeylerin arayışına girer. Haz verecek şeylerin altyapısı ise, küçüklükten itibaren beslenerek gelebilir.

Merak, haz, zayıf kişilik

Ergenlerin hayatla ilgili referans alabilecekleri fazla bir deneyimleri yoktur. Bu yüzden daha çok deneme-yanılma yöntemiyle ilerlerler. Dolayısıyla merak uyandıran her şey, onlar için denenebilir niteliktedir. Söz konusu madde bağımlılığı olduğunda ise, özellikle de bağımlılık yapan kimyasal maddelerde, bir kez kullanmak bağımlı hale gelmek için yeterli olabilmektedir.

Bütün bunlar göz önüne alındığında, bağımlılığa iten faktörlerden bir tanesinin merak olduğu görülür. Bir diğer faktör haz eğilimli bir tüketim anlayışı ve yaşam tarzıdır. Zayıf bir kişilik yapısı, kendine duyduğu güvenin zayıf olması, sosyal becerilerdeki sınırlılık ve dolayısıyla sosyal uyumunun bozulması, yani sosyal kimlik gelişiminde sorunlar yaşaması da bir ergeni bağımlılığa iten nedenler arasında sayılabilir.

Bağımlı kişilik gelişimi

Bunların yanı sıra, ergende çocukluk döneminden itibaren bağımlı kişilik gelişimi söz konusu olabilir. Bu durumda anne çocuğu kendine bağımlı olarak yetiştirmiştir. Yani çocuğun yerine düşünmüş, onun yerine tasarlamış, onun için organize etmiştir ve çocuk bunların içinden kendine en uygun olanı seçmekle yetinmiştir. Ancak belli bir yaştan sonra, bireyselleşmenin de başlamasıyla birlikte, genç birey artık kendi beklentilerine uygun davranmak isteyecektir. Ama o beklentileri karşılayacak bir kişilik gücüne sahip olmadığını görmek, ergende hayal kırıklığı yaratacaktır. Bu durumda genç, haz duygusunu karşılayabilmek için maddeye yönelebilir.
Sosyal onaylanma ihtiyacı

Bunların dışında kişinin arkadaş çevresi, bir eğlence aracı olarak maddenin kullanılması, gençlerde bağımlılık nedenlerinden biridir. Keza akademik kimlik konusunda çok bunalan bir gencin rahatlamak amacıyla maddeye yönelmesi mümkündür. Bazı arkadaşlık gruplarında, maddeyi grup içinde kullanmanın yanı sıra onu başkalarına da vermek, sosyal onaylanmanın bir aracı olarak görülür. Dolayısıyla buradaki gençler maddeyi daha fazla kullandığı ve başkalarına da sunduğu zaman, o grubun ve kendinin gözünde bir sosyal statüye kavuşur. Bazı gençler bu gibi nedenlerle de maddeye yönelebilir.
İLGİLİ MAKALE

Ergenlerde bağımlılık yaşının düşmesine neden olan faktörler nelerdir?

Doç. Dr. Semih ÖZKAN

Hemoroid (basur) rahatsızlığı, erken boşalmaya yol açar mı ya da erken boşalmayı tetikler mi? Teşekkür eder, saygılarımı sunarım.... devamı