• İçindekiler
• Nedir
• Niçin Yapılır
• Nasıl Hazırlanacaksınız
• Neler Yaşayacaksınız
• Sonuçlar

Nedir

Karotis Ultrason

Karotis ultrasonu, boyundaki karotis arterlerin yapısını ve fonksiyonunu muayene etmek için ses dalgaları kullanılan güvenli ve ağrısız bir işlemdir.

Boynunuzun her iki tarafında olmak üzere kalpten beyne kan sağlayan iki karotis arteriniz vardır. Karotis ultrasonu, atardamarda tıkanma olup olmadığını ve atardamardaki kan akışının ne kadar iyi olduğunu ortaya çıkarabilir.

Karotis ultrasonu genellikle yüksek inme riskine işaret eden tıkanıklıkları taramak için kullanılır. Karotis ultrasonu sonuçları doktorunuzun, riskinizi azaltmak için nasıl bir tedavi türüne ihtiyacınız olduğunu belirlemesine yardım eder.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Karotis ultrasonunun birinci amacı, yüksek inme riskine işaret eden karotis arterdeki tıkanıklıkları taramaktır. Daralma genellikle plaklar, yani damarlarda yağ, kolesterol, kalsiyum ve kan dolaşımında dolaşan diğer yapıların birikmesi sebebiyle meydana gelir. Karotis arterdeki daralmanın erken tespiti, doktorunuzun beyine ulaşan kan akışını artıracak ve inme riskini azaltacak tedavilere başlamasını sağlar.

Doktorunuz, inme riskini artıracak sağlık sorunlarınız varsa karotis ultrasonu önerebilir. Bu sağlık sorunları şunlardır:

• Yüksek kan basıncı
• Diyabet
• Yüksek kolesterol
• Ailede inme ve kal hastalığı geçmişi

İnme riskini saptamak için yapılan karotis ultrasonu aşağıdaki testlerle birlikte gerçekleştirilebilir.

• Abdominal (karın) ultrasonu. Karnınıza, pelvise ve bacaklara kan sağlayan geniş atardamarda olası bir genişleme ya da şişmenin, yani abdominal aort anevrizmasının muayenesi için gerçekleştirilir.
• Ayak bileği-kol indeksi testi. Ayak bileğinizden ve kolunuzdan ölçülen kan basıncını karşılaştıran bir testtir ve bacaklara giden kan akışındaki tıkanıklığı saptayabilir.

Karotis ultrasonun diğer kullanımları

Doktorunuz aşağıdaki amaçlarla karotis ultrasonu isteyebilir:

• Damar plaklarının alınması için yapılan ameliyatın (karotis endarterektomi) ardından, atardamarın fonksiyonunun ve yapısının değerlendirilmesi.
• Atardamardaki kan akışını artırmak ve zayıflayan atardamarı desteklemek için kullanılan ağ şeklinde bir tüp olan stentin yerinin ve tedavi etkisinin değerlendirilmesi.
• Kan akışını engelleyebilecek olan pıhtılaşmış kanın toplandığı (hematom) yerin belirlenmesi.
• Karotis atardamarın yapısındaki kan akışını engelleyebilecek diğer anormalliklerin tespiti.

Nasıl Hazırlanacaksınız

Hazırlık

Randevunuza hazırlanmak için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz:

• Muayeneden bir gün önce muayenenin zamanını ve yerini teyit etmek için telefon açın.
• Yakasız ya da açık yakalı rahat bir gömlek giyin.
• Kolye ya da sarkan küpeler takmayın.

Doktorunuz ya da radyoloji laboratuarı özel talimatlarda bulunmadıkça başka hazırlık yapmanıza gerek yoktur.

Neler Yaşayacaksınız

Ne Bekleyebilirsiniz?

Nasıl gerçekleştirilir?

Bir teknisyen (sonografi uzmanı), trandüser denilen küçük ve elde taşınır bir aygıtla testi gerçekleştirir. Trandüser ses dalgaları yayar ve dokulara ve kan hücrelerine çarpıp yansıyan dalgaları kaydeder.  

Bir bilgisayar, yansıyan ses dalgalarını canlı çekim görüntülerine dönüştürerek bir monitöre aktarır. Eğer Doppler ultrasonu gerçekleştirilirse kan akışı hızı hakkındaki veriler bir grafiğe dönüştürülür.

Karotis ultrasonu genellikle, aşağı yukarı 30 dakika sürer.

İşlem esnasında

İşlem esnasında genellikle sırt üstü uzanırsınız. Ultrason teknisyeni (sonografi uzmanı) boynunuzun kenarlarına erişimi iyileştirebilmek için başınızı uygun pozisyonda konumlamanızı sağlayacaktır.  

Sonografi uzmanı, her bir karotis arterin olduğu yerdeki derinizin üzerine bir jel uygulayacaktır. Bu jel deriyle trandüser arasında hava kabarcığı oluşmasını engellemeye yardımcı olur. Sonografi uzmanı, daha sonra aygıtın ses dalgaları gönderip alabilmesi için, boynunuzun kenarına trandüseri nazikçe bastıracaktır.

İşlem esnasında herhangi bir rahatsızlık hissetmezsiniz. Eğer bir rahatsızlık hissederseniz sonografi uzmanına bildirin.

Sonuçlar

Sonuçlar

Görüntüleme testlerini okumak üzerine uzmanlaşmış olan bir doktor (radyolog), karotis ultrasonu sonuçlarınızı gözden geçirecek ve yorumlayacaktır. Radyolog daha sonra, muayeneyi istemiş olan doktor, yani aile hekimi, kalp ya da kan damarı bozuklukları uzmanı (kardiyolog) ya da beyin ve sinir sistemi bozuklukları uzmanı (nörolog) için bir rapor hazırlayacaktır.

Radyolog işlemden hemen sonra sizinle test sonuçları hakkında konuşabilir.

Testi isteyen doktor, size karotis ultrasonu sonuçlarını ve bu sonuçların sizin tıbbi bakımınızı nasıl etkileyeceğini açıklayacaktır. Eğer test inme riskini belirlemek için istenmişse doktorunuz tıkanıklığın şiddetine göre aşağıdakileri önerebilir:

• Beslenme ve egzersiz düzeninizde değişiklik
• Kan kolesterolünü düşürmek için ilaç tedavisi
• Kan pıhtısını önlemek için ilaç tedavisi
• Karotis arterdeki plakların çıkarılması için cerrahi işlem (karotis endartektomi)
• Karotis arteri açmak ve desteklemek için cerrahi işlem (karotis anjiyoplasi ve stent yerleştirilmesi)

Eğer test bir cerrahi işlemin ardından takip amaçlı istenmişse, doktorunuz, tedavinin planlandığı gibi gidip gitmediğini, ne kadar işe yaradığını ve ilave tedavilere ya da takip testlerine ihtiyacınız olup olmayacağını size açıklayacaktır.

İlave testler

Eğer karotis ultrasonu sonuçları net değilse, doktorunuz ilave görüntüleme testleri isteyebilir:

• Bilgisayarlı tomografi (CT): Yumuşak dokuların ince ve kesitsel görüntülerini üreten özel bir X ışını teknolojisidir.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRI): Bu testte, yumuşak dokuların kesitsel ya da 3 boyutlu görüntülerini elde etmek için, manyetik alan ve radyo dalgaları kullanılır.